Ranking popularnych batonów zbożowych

Zbożowe batoniki są coraz chętniej wybierane, jako zdrowsza i pożywniejsza alternatywa dla słodkich przekąsek, których w ciągu dnia często nie umiemy sobie odmówić. Reklamy zapewniają nas, że te pełnoziarniste produkty uzupełniają zapotrzebowanie organizmu na minerały i witaminy, posiadają bogactwo naturalnego błonnika i możemy po nie sięgać zawsze wtedy, kiedy dopadnie nas głód. Ale czy na pewno?

Do porównania wytypowałam batony zbożowe, które w mojej subiektywnej ocenie są najczęstszym wyborem wśród konsumentów preferujących tego typu przekąski. Z uwagi na brak jednego, wspólnego smaku dla batonów wszystkich prezentowanych marek, w zestawieniu znalazły się smaki: żurawinowy oraz truskawkowy.

Na początku przedstawiam listę wraz z krótkim opisem najczęściej występujących składników batonów zbożowych powtarzających się w większości produktów. W przedstawionych w dalszej części artykułu składach batonów konkretnych marek, substancje te są zaznaczone na czerwono.

 

Batoniki zbożowe – syrop glukozowy oraz syrop glukozowo-fruktozowy

Syrop glukozowy często utożsamiany jest z syropem glukozowo–fruktozowym, tymczasem należy podkreślić, że są to dwie różne substancje. Syrop glukozowy zawiera do 90% glukozy, resztę stanowi maltoza i cukry złożone. Glukoza wchłaniana jest w całym organizmie człowieka i wykorzystywana jako źródło energii, natomiast fruktoza występująca w syropie glukozowo–fruktozowym transportowana jest prosto do wątroby, gdzie jej nadmiar przyczynia się do syntezy tłuszczów, a w konsekwencji prowadzić może do otyłości. Co lepsze? Dla osób pragnących utrzymać szczupłą sylwetkę właściwszym rozwiązaniem wydaje się być spożycie syropu glukozowego, pod warunkiem, że zachowany zostanie odpowiedni poziom aktywności fizycznej.

Batoniki zbożowe – tłuszcz palmowy

Tłuszcz palmowy otrzymywany jest z owoców i zmielonych nasion palmy oleistej. W takiej pierwotnej postaci bogaty jest w witaminy (głównie E i A) oraz przeciwutleniacze, korzystne dla naszego zdrowia. W procesie dalszego przetwarzania zostaje jednak poddany rafinacji oraz utwardzeniu w wyniku czego pozbawiony jest składników odżywczych i traci swoje cenne dla zdrowia właściwości. Ma to na celu zmianę konsystencji oraz zwiększenie trwałości tłuszczu palmowego, co wraz z niską ceną czyni go produktem atrakcyjnym dla firm spożywczych. To właśnie w takiej przetworzonej formie olej palmowy spożywany w nadmiarze może być dla nas szkodliwy i przyczyniać się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych oraz cukrzycy. Wszystko przez tłuszcze trans, a dokładnie izomery trans kwasów tłuszczowych, które powstają w trakcie procesu utwardzania olejów roślinnych. Tłuszcz palmowy kryje się często pod nazwami „olej roślinny”, „tłuszcz roślinny”, „tłuszcz roślinny utwardzany”.

Batoniki zbożowe – sorbitol (E 420)

Sorbitol to syntetyczna substancja słodząca (słodzik), stabilizator oraz wypełniacz. Znajdziemy go w gumach do żucia,  paście do zębów, dżemie, cukierkach i niskokalorycznych deserach. Dzięki temu, że jest powoli metabolizowany przez nasz organizm nie powoduje skoków insuliny, co czyni go substancją stosowaną często w diecie diabetyków. Sorbitol przez organizm metabolizowany jest tylko częściowo, jego pozostałości w jelicie grubym ulegają fermentacji przyczyniając się do powstawania gazów, wzdęć i skurczów jelit. Po przekroczeniu dziennej dawki 20 g mogą wystąpić biegunki. Słodzik ten nie powinien być podawany niemowlakom do 1 roku życia.

Batoniki zbożowe – emulgator: lecytyny (E 322)

Lecytyna to naturalny emulgator i stabilizator. Umożliwia tworzenie się emulsji (przykładowo z wody i oleju) oraz nadaje jej trwałość. Lecytyna jest jednym ze składników komórek naszego ciała. Posiada właściwości obniżające poziom cholesterolu, działa korzystnie na wątrobę, żołądek, układ nerwowy oraz przemianę materii. Na skalę przemysłową pozyskiwana jest z olejów: sojowego (istnieje ryzyko, że użyta do produkcji lecytyny soja była modyfikowana genetycznie), słonecznikowego lub rzepakowego. Znajdziemy ją w wielu produktach spożywczych, między innymi w sosach, czekoladzie czy galaretkach. Obecnie lecytyna uważana jest za nieszkodliwą, a jej spożycie nie jest ograniczone żadnymi normami. Uważać powinny natomiast osoby uczulone na soję.

Batoniki zbożowe – ekstrakt słodowy jęczmienny lub słód jęczmienny

Słodem jęczmiennym nazywamy produkt powstały na bazie jęczmienia. W czasie produkcji ekstraktu jęczmień zostaje poddany oczyszczeniu, namoczeniu oraz suszeniu. Gotowy produkt ma postać gęstej cieczy charakteryzującej się złotobrązową barwą i słodowym aromatem. Słód jęczmienny jest wysokoenergetyczny, w jego składzie znajdziemy maltozę, glukozę, dekstryny oraz peptydy.

Batoniki zbożowe – regulator kwasowości: kwas cytrynowy

Kwas cytrynowy jest najczęściej wykorzystywanym w przemyśle spożywczym stabilizatorem i regulatorem kwasowości (obniża pH produktów). Wzmacnia także działanie przeciwutleniaczy oraz chroni owoce przed nieestetycznym brązowieniem. Kwas cytrynowy nie powoduje skutków ubocznych i uznany został za w pełni bezpieczny dodatek do żywności.

 

Ranking batonów zbożowych

Baton Crunchy z żurawiną i maliną 40 g

Jak widać, w składzie Batona Crunchy na pierwszym miejscu znajdują się produkty pochodzące ze zbóż, 30% to jednak niewiele jak na wyrób reklamowany jako pełnoziarnisty. Dalej zauważyć możemy malinę liofilizowaną, co oznacza, że poddana została ona procesowi suszenia, podczas którego z zamrożonego owocu usunięto wodę, z pominięciem procesu skraplania. Taka obróbka produktu pozwala na zachowanie jego wartości odżywczej. Ciężko byłoby tu mówić jednak o dużej stracie, 0,27% owocu w całym batonie to niewiele. Baton Crunchy wyróżnia się ponadto zdecydowanie najwyższą kalorycznością i największą zawartością tłuszczu na 100 g.

Corny Big baton żurawinowy 50 g

Corny Big baton żurawinowy jako jedyny zamiast tłuszczu palmowego zawiera tłuszcz kokosowy. W rzeczywistości niczym się one jednak nie różnią. Tłuszcz kokosowy po procesie rafinacji i utwardzania, którym prawdopodobnie został poddany, stracił swoje właściwości, zmieniła się także struktura jego kwasów tłuszczowych, które przybrały formę trans. Trudno również uwierzyć, aby miód dodany przez producenta był naturalny.

Bakalland Ba! Żurawina i pomarańcza Baton zbożowy 40 g

W składzie batona Bakalland Ba! obok lecytyny, będącej składnikiem wszystkich zaprezentowanych produktów, znajduje się E 476, czyli polirycynooleinian poliglicerolu. Jest to syntetyczny emulgator mający na celu nadanie produktowi odpowiedniej konsystencji. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach wykazano niekorzystny wpływ tego chemicznego związku na wątrobę i nerki. Istnieją zatem podejrzenia, że organizm ludzki przy spożyciu większych dawek będzie reagował podobnie. Mimo braku jednoznacznych dowodów, odradza się nadużywania produktów zawierających E476. Pozostałe składniki są zbliżone do tych, które możemy znaleźć w pozostałych batonach.

Baton Nestlé fitness z truskawkami

Baton Nestlé zawiera aż 51,2% ziaren zbóż. To dużo w porównaniu z pozostałymi batonami. Mimo iż dalej zauważyć możemy liczne substancje słodzące (baton wyróżnia się największą zawartością węglowodanów na 100 g), od cukru, syropu glukozowego, syropu cukru inwertowanego po ekstrakt słodowy jęczmienny i melasę cukru trzcinowego, batony odznaczają się stosunkowo krótką listą pozycji. W składzie znajdują się ponadto truskawki liofilizowane, których proces technologiczny został przedstawiony powyżej, przy okazji analizy składu Batona Crunchy z żurawiną i maliną.

Bakoma 7 zbóż Baton truskawkowy z musli w polewie jogurtowej 30g

Truskawkowy baton Bakoma 7 zbóż posiada niewątpliwie najwięcej składników spośród wszystkich pozostałych i działa to zdecydowanie na jego niekorzyść. Im krótszy skład produktów żywnościowych tym lepiej, to podstawowa zasada, którą powinniśmy się kierować dokonując zakupów. Skład samej kostki truskawkowej zajmuje 4 linijki, nasuwa się zatem pytanie, ile truskawki pozostało w truskawce? Baton wyróżnia się także największą zawartością tłuszczu. Na koniec jedna z nielicznych zalet batona Bakoma 7 zbóż. Obok syropu glukozowego zauważyć możemy oligofruktozę. Nazwa brzmi podejrzanie, jednak jest ona całkowicie bezpieczna. Składnik ten jest naturalną substancją pochodzenia roślinnego występującą w owocach (np. bananie) oraz warzywach (np. cebuli). Oligofruktoza jest prebiotykiem, jedną z frakcji błonnika pokarmowego (nie ulega strawieniu przez układ pokarmowy), który stymuluje rozwój bakterii korzystnie wpływających na nasz organizm. Oligofruktoza używana jest w przemyśle spożywczym jako mniej kaloryczny, nie podnoszący poziomu glukozy we krwi, zamiennik cukru.

Analizując składy zaprezentowanych powyżej batonów zbożowych stwierdzić można, że wszystkie charakteryzują się wysoką zawartością konserwantów, cukrów oraz niezdrowych tłuszczów. Zatem osoby będące na diecie redukcyjnej powinny zastanowić się nad zastąpieniem ich domowej roboty batonikami. Oczywiście te kupne, zjedzone raz na jakiś czas nikomu nie zaszkodzą, ale należy zachować tu umiar, bowiem cukier w nich zawarty może sprawić, że szybko poczujemy się głodni. Ponadto nie traktujmy ich jak produktów o zdrowotnych właściwościach i nie zastępujmy nimi pełnowartościowego śniadania. Zbożowe batoniki są słodyczami i tak powinny być traktowane. Z przedstawionych w rankingu batonów zbożowych zdecydowanie odradzałabym te z polewą (Bakalland Ba!, Bakoma 7 zbóż), zwiększa ona ilość zawartego tłuszczu oraz podnosi znacznie kaloryczność produktu. Najlepszym wyborem wydaje się być Baton Nestle fitness z truskawkami, wyróżnia się on największą zawartością zbóż, sporą dawką błonnika, krótkim składem i najniższą zawartością tłuszczu na 100 g. Istnieje także grupa osób, dla których spożycie zbożowego batonika jest całkiem dobrym rozwiązaniem. Mowa tu o osobach intensywnie ćwiczących, które po przebytym treningu muszą dostarczyć organizmowi sporą dawkę cukrów prostych.