Co to jest oligofruktoza? Oligofruktoza a cukrzyca

Aktualizacja: 28 lutego, 2024

Co to jest oligofruktoza?

Oligofruktoza należy do fruktanów, które stanowią grupę związków pochodzenia roślinnego pełniących  funkcję zapasową roślin. Wyróżnia się dwa główne rodzaje fruktanów: typu inuliny oraz typu lewanu. Fruktany typu inuliny są najbardziej znane. Zalicza się do nich oligofrukozę i inulinę. Wchodzą one w skład włókna pokarmowego, a dokładnie jego frakcji rozpuszczalnej. Nie są rozkładane przez enzymy trawienne człowieka, natomiast ulegają fermentacji pod wpływem mikroflory jelitowej i działają prebiotycznie. Oznacza to, że wpływają na ilość, ale także na jakość dobroczynnych bakterii bytujących w przewodzie pokarmowym człowieka. 

Oligofruktoza występuje jednocześnie z inuliną. Bogatym źródłem fruktanów typu inulina są cykoria, mniszek lekarski, czosnek, por, cebula, szparagi i banan. Na skalę przemysłową oligofruktoza jest wytwarzana poprzez hydrolizę enzymatyczną inuliny lub  syntezę sacharozy. 

Prebiotyki mają wpływ na:

• hamowanie wzrostu patogennych drobnoustrojów – Enterobacteriacae, Escherichia coli, Clostridium perfringens, Salmonella, Listeria czy Shigella,
• zwiększenie liczebności dobroczynnych bakterii z rodziny Bifidobacterium i Lactobacillus.

Pośrednio działają na:

• zmniejszenie częstotliwości występowania zaparć,
• wzrost wytwarzania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (octowy, masłowy, mlekowy i propionowy), które stanowią element odżywczy dla komórek jelit,
• obniżają stężenie trójglicerydów, cholesterolu całkowitego i frakcji LDL we krwi,
• obniżają pH w jelicie grubym, co zwiększa rozpuszczalność i dostępność soli mineralnych – głównie wapnia, magnezu, ale również żelaza, miedzi i cynku.

Korzystne działania obserwuje się przy średnim, spożyciu 3–6 g/dzień. Przy ilościach powyżej 40 g/dzień mogą pojawić się dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego m.in. biegunka. 

Oligofruktoza wykazuje także korzystne właściwości technologiczne. Ma zdolność wchłaniania wody, co obniża jej aktywność. Wpływa to na zmniejszenie ryzyka rozwoju patogennych drobnoustrojów w produktach. Oddziałuje także na zmianę temperatury wrzenia i zamarzania produktów. 

Oligofruktoza a cukrzyca

Badania wskazują, że oligofruktoza i inulina mogą mieć korzystny wpływ na gospodarkę węglowodanową. Regularne ich spożywanie zmniejsza poziom glikemii na czczo, niezależnie od stanu metabolicznego organizmu oraz rodzaju stosowanej diety. Korzystne działanie widać szczególnie przy otyłości i występowaniu cukrzycy typu 2. Normalizują również poziom insuliny oraz glukozy po posiłku. Większość badań przeprowadzanych jest na zwierzętach, dlatego ciężko określić konkretną dawkę fruktanów z grupy inuliny, które będą wywierać korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Dlatego w diecie dla osób z cukrzycą warto skupić się na ogólnej zawartości błonnika. Zaleca się 25–40 g włókna pokarmowego na dzień. Głównie powinien pochodzi z takich produktów jak warzywa (marchew, brukselka, brokuł, karczoch), owoce (jabłka, gruszki, śliwki, banany), owies (kasza, płatki) i łuski nasion babki płesznik.

Oligofruktoza – cena

Ciężko dostać samą oligofruktozę zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych. Może występować pod postacią syropu oligofruktozowego, który jest nawet o 50% mniej słodszy niż zwykły cukier. Najbardziej znany jest syrop Yacon pozyskiwany z roślin z Ameryki Południowej. Jego cena wynosi ok. 100 zł za 250 ml. Oligofruktozę można także dostać w postaci preparatów prebiotycznych lub synbiotycznych (prebiotyk i bakterie probiotyczne) w aptece, które stosuje się m.in. przy kuracji antybiotykowej. 

Prawidłowa flora jelitowa ma ogromne znaczenie dla naszego organizmu. Podlega ona ciągłym zmianom w wyniku czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Warto wspomóc jej funkcjonowanie poprzez dostarczanie produktów działających na nią stymulująco, na przykład poprzez zawartą w nich oligofruktozę i inulinę. Wzbogacamy więc dietę o produkty, w których występują one naturalnie – banany, cykorię czosnek, por, cebulę i szparagi.