bonavita
bonavita

Menu główne

  • Diety
  • BonaVita.pl
  • Artykuły
    • Diety od A do Z
      • Dieta ketogeniczna – kompletny przewodnik
      • Korzyści zdrowotne mniszka lekarskiego w Twojej diecie
      • Jak zacząć odchudzanie: wskazówki dla początkujących?
      • Jak pozbyć się tłuszczu trzewnego?
      • Dieta białkowo-tłuszczowa na redukcji – jadłospis i efekty
    • Odżywianie
      • Napój izotoniczny – czym jest?
      • Talerz zdrowego żywienia
      • Porzeczka – dlaczego warto spożywać porzeczki?
      • Ziołowe herbaty na upały
      • Korzyści zdrowotne ostrego jedzenia
    • Psychologia
      • Jak poprawić pamięć i koncentrację? 7 skutecznych sposobów
      • Miłość zmienną jest – 6 etapów rozwoju związku
      • Proste i niezawodne sposoby na radzenie sobie ze stresem
      • Zaburzenia odżywiania towarzyszące depresji
      • Stres i aspekty żywieniowe u osób pracujących
    • Sport
      • Ćwiczenia na jędrne uda i pośladki – pozbądź się cellulitu
      • Jumping fitness – zasady, efekty i przeciwwskazania
      • Siłownia dla kobiet – szczegółowy plan na początek
      • Co jeść po treningu: 6 doskonałych przepisów
      • Węglowodany przed i po treningu. Podział węglowodanów
    • Zdrowie
      • Ziemia okrzemkowa – właściwości, zastosowanie i korzyści zdrowotne
      • Czosnek może szkodzić – poznajmy skutki uboczne jego spożywania
      • Olej z czarnuszki, jego zastosowanie i cudowne właściwości. Nie uwierzysz, że…
      • Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna
      • Produkty o działaniu przeciwzapalnym
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żwyności
    • Witaminy
  • Przepisy
  • Kontakt
Ulubione
  1. Home
  2. Artykuły
  3. Samopsza – właściwości. Mąka z pszenicy samopszy

Samopsza – właściwości. Mąka z pszenicy samopszy

🕣 3 min czytania

Aktualizacja: 20 maja, 2024

Samopsza, podobnie jak płaskurka, przyczyniła się do rozwoju naszej cywilizacji. Możliwe, że wielu z Was styka się z tą nazwą po raz pierwszy w życiu, a przecież bez samopszy nie byłoby zbóż, które dziś powszechnie uprawia się na masową skalę. Po długim okresie zapomnienia, samopsza i inne dzikie zboża przeżywają swój renesans i powracają jako alternatywa dla nowoczesnych odmian pszenicy.

SPIS TREŚCI

Toggle
  • Samopsza
  • Pszenica samopsza – uprawa
  • Samopsza – właściwości
  • Samopsza a gluten
  • Mąka z pszenicy samopszy
  • Samopsza – cena, gdzie kupić

Samopsza

Samopsza jest dziką formą zboża oraz jedną z pierwszych roślin, jakie człowiek zaczął uprawiać. Miało to miejsce około 10 000 lat temu, czego dowodami są pozostałości nasion samopszy do dziś znajdowane na stanowiskach archeologicznych. W wyniku krzyżowania się z innymi roślinami, warunków panujących w uprawie i występujących mutacji, samopsza dała początek nowym zbożom, w tym również pszenicy zwyczajnej i durum.

Zainteresowanie dzikimi formami zboża zaczęło się na początku lat 90. XX w. Obecnie jest ono coraz większe, a sprzyja mu powszechna moda na zdrowe odżywianie i żywność ekologiczną. Specjaliści uważają też, że zwiększona uprawa dzikich zbóż pomoże chronić bioróżnorodność środowiska rolniczego, co jest ważne chociażby w kontekście ochrony światowych upraw przed rozprzestrzeniającymi się chorobami roślin.

Pszenica samopsza – uprawa

Samopsza jest zbożem mniej wymagającym, niż pszenica zwyczajna. Może rosnąć na glebie ubogiej w składniki mineralne, jak również znaczenie lepiej adaptuje się do warunków upraw ekologicznych. Jednak sporą wadą samopszy jest jej niska plenność. W tej kwestii pszenica zwyczajna nie ma sobie równych.

Samopsza – właściwości

Samopsza jest zbożem o zaskakująco dużej ilości składników bioaktywnych, między innymi karotenów. Niektóre źródła podają, że ich zawartość może być nawet osiem razy wyższa niż w przypadku ziaren pszenicy. Z racji wysokiej zawartości tych substancji ziarna samopszy mają charakterystyczną, lekko żółtą barwę, którą widać także w pieczywie z samopszy.

Badacze podejrzewają, że przeciwutleniacze, których duża ilość znajduje się w samopszy są również bardziej odporne na degradację, niż te same substancje znajdujące się w pszenicy. Najprawdopodobniej dzieje się tak dlatego, że w samopszy enzymy odpowiedzialne za utlenianie i rozkład poszczególnych substancji wykazują niską aktywność.

Zboże to jest również bogate w inne składniki mineralne, na przykład cynk czy żelazo. Niektóre źródła podają, że w ziarnie samopszy może się znajdować również o połowę więcej białka niż w ziarnie pszenicy. Samopsza zawiera też więcej kwasów tłuszczowych niż jej młodsza krewniaczka – pszenica. Inną jej zaletą jest wysoka zawartość błonnika. W mące z samopszy znajduje się go ponad 6 gramów, zaś w białej mące pszennej niecałe 3 g. Jednak inne mąki z pełnego ziarna nie są wcale gorsze od dzikiej odmiany zboża.

Samopsza a gluten

Gluten występuje w ziarnach samopszy, tak samo, jak w pszenicy zwyczajnej czy durum. Jego budowa jest jednak nieco inna i dotyczy układu białek tworzących gluten. Z tego względu podejrzewa się, że jego toksyczność jest mniejsza niż glutenu pszennego. Mimo tego WHO i FAO nie zalecają włączania samopszy do diety osób dotkniętych celiakią lub nietolerancją glutenu. 

Mąka z pszenicy samopszy

Podobnie jak z każdego innego zboża, z samopszy można uzyskać mąkę. W porównaniu z mąką pszenną, mąka z samopszy może być pod pewnymi względami rozczarowująca. Ze względu na inną budowę glutenu, ciasto z tej mąki nie wyrośnie tak pięknie jak pszenne ciasto, a sama produkcja pieczywa będzie mniej wydajna. W domowych warunkach rozwiązaniem może być po prostu stworzenie mieszanki z pszenną mąką chlebową.

Samopsza – cena, gdzie kupić

Mąka z samopszy pojawia się w sklepach internetowych, może być dostępna także w niektórych stacjonarnych sklepach ze zdrową żywnością. Prawdopodobnie minie jeszcze trochę czasu zanim zdobędzie popularność na tyle dużą, żeby stała na półkach obok zwykłej mąki pszennej, ryżowej czy gryczanej.

Mąka z samopszy jest również droższa od tradycyjnej mąki z pszenicy. Za kilogram przyjdzie nam zapłacić około 16 złotych, podczas, gdy tradycyjna mąka pszenna kosztuje nie więcej niż 4,5 zł.

Od czasu do czasu warto wprowadzić coś nowego do domowej kuchni. Mąka i ziarno samopszy to ciekawa alternatywa dla tradycyjnej mąki pszennej. Zawiera więcej błonnika, β- karotenu, cynku i żelaza. Jednak jej cena jest znacznie wyższa, zatem jej częste używanie na pewno obciąży domowy budżet. Wynika to poniekąd z niskiej wydajności samopszy, jako zboża oraz z faktu, że uprawia się ją częściej w gospodarstwach ekologicznych. Warto pamiętać również, że mąka z samopszy nieco gorzej wpływa na te cechy pieczywa, które tak cenimy, mianowicie chrupkość i puszyste wnętrze.

Literatura:

  1. Nakov G. et al. „NUTRITIONAL PROPERTIES OF EINCORN WHEAT  ( TRITICUM MONOCOCCUM L ) – REWIE”, 55th Science Conference of Ruse University, Bulgaria, 2016
  2. Piasecka-Jóźwiak K.,  Chabłowska B., Rozmierska J., „Zastosowanie ekologicznej pszenicy samopszy do podwyższenia właściwości prozdrowotnych i sensorycznych pieczywa”, BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLIX, 2016, 1, str. 73 – 81
  3. Jankowska M., Kędzior Z.,  Pruska-Kędzior A., Chojnacka E., Binder M. „Porównanie właściwości funkcjonalnych glutenu z pszenicy samopszy i pszenicy zwyczajnej”, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 6 (79), 79 – 90
  4. https://www.einkorn.com/einkorn-nutritional-facts/
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Oceń artykuł
Autor artykułu:
Paulina Żukowska
Paulina Żukowska , Dyplomowany dietetyk z zawodu i pasji.
Udostępnij na FB
Wyślij na e-mail
Dodaj do ulubionych

Inne artykuły z tej kategorii

Catering dietetyczny w Łodzi – dlaczego warto spróbować?
Czy naprawdę ich potrzebujesz? Fakty i mity o suplementach
Uzależnienia behawioralne – jak rozpoznać problem i gdzie szukać wsparcia?
Kiedy można spać na plecach? Sprawdź!
Monohydrat kreatyny – wsparcie dla ciała i umysłu
Jak wybrać odpowiedni tonik do twarzy?
Jak działają wcierki na porost włosów?
Jak przygotować gardło na świąteczne śpiewanie kolęd i głośne rozmowy w rodzinnym gronie?
Kobieta z bólem brzucha na żółtym tle
Refluks żółciowy – objawy, leczenie, domowe sposoby
Który kraj na świecie ma najzdrowszą dietę?

Popularne tematy

owoce warzywa Zdrowie dzieci trening
Formularz kontaktowy


    Czy wiesz, że..

    7 faktów, które powinieneś wiedzieć o Matchy
    żywność ekologiczna wady i zalety
    Ekologiczna żywność i kosmetyki. Wady i zalety produktów ekologicznych
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa na włosy
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa – naturalna pielęgnacja włosów
    Sok z brzozy – naturalna aspiryna i izotonik!
    Szybka kawa z saszetki – sprawdź co pijesz!
    Inspiracje współczesnej dietetyki żywieniem człowieka pierwotnego
    Zespół Menkesa – objawy, przyczyny, leczenie i dieta

    Artykuły >Produkty spożywcze > Produkty zbożowe

    Produkty zbożowe
    Produkty zbożowe

    Płaskurka – właściwości. Mąka i otręby z płaskurki

    Produkty zbożowe

    Właściwości czarnego ryżu. Jak gotować czarny ryż?

    zarodki pszenne właściwości przepisy
    1
    Produkty zbożowe

    Zarodki pszenne – właściwości, cena, gdzie kupić, przepisy

    płatki jęczmienne właściwości przepisy
    3
    Produkty zbożowe

    Płatki jęczmienne – właściwości, kalorie, indeks glikemiczny. Płatki jęczmienne a odchudzanie

    makaron ryżowy właściwości przepisy
    Produkty zbożowe

    Makaron ryżowy – skład, przepisy. Jak ugotować makaron ryżowy?

    maka ryżowa zastosowanie przepisy
    1
    Produkty zbożowe

    Mąka ryżowa – cena, przepisy. Jak zrobić mąkę ryżową?

    ©Copyright BonaVita – Profesjonalny portal o zdrowiu, odżywianiu, dietach, odchudzaniu 2025
    • Bonavita.pl
    • Regulamin
    • Współpraca
    • Kontakt

    Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone i prawnie chronione.
    Serwis Bonavita.pl nie prowadzi działalności leczniczej. Ma jedynie charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych w serwisie.