Kokos – właściwości, wartości odżywcze i zastosowanie

Aktualizacja: 3 kwietnia, 2024

Nie od dziś wiadomo, że to co najcenniejsze zwykle skrywane jest głęboko pod wieloma warstwami, które najpierw cierpliwie należy rozbić i pokonać, aby dotrzeć do wartościowego wnętrza. Znany wszystkim z twardej niczym skała skorupy – orzech kokosa, w środku skrywa wiele drogocennych składników. Dowiedz się, dlaczego warto przebić ten opancerzony owoc palmy kokosowej.

Kokos

Okrągły owoc palmy kokosowej pod swoją twarda skorupą, skrywa biały i dosyć twardy miąższ oraz równie cenne mleczko kokosowe. Obecnie palma kokosowa rośnie w Malezji, Polinezji, w południowej Azji i Ameryce Południowej, skąd transportowane zostają do innych krajów. Kokosowe orzechy zyskały wielu amatorów dzięki swoim licznym wartościom odżywczym jak i wyjątkowemu bogactwu korzystnych dla zdrowia średniołańcuchowych trójglicerydów MCT (kwasy tłuszczowe).

Kokos – właściwości

Biały miąższ owocu zawiera bogactwo kwasów MCT, które są zupełnie inaczej metabolizowane przez nasz organizm. W przeciwieństwie do tłuszczów pochodzenia zwierzęcego głównie bogatych w cholesterol, których łańcuchy są długie, kwasy tłuszczowe zawarte w orzechu palmy są średniej długości, dzięki czemu organizm łatwiej i szybciej pozyskuje z nich cenną energię. Bezpośrednio z układu pokarmowego udają się prosto do wątroby, gdzie od razu mogą zostać wykorzystane jako źródło energii. Ich dużym atutem jest fakt, że w przeciwieństwie do energetycznych węglowodanów nie powodują nagłego skoku insuliny. Badania potwierdzają, że MCT przyspieszają metabolizm, dzięki czemu pozwalają na spalenie większej ilości kalorii. Fakt ten przekonuje wiele osób otyłych do spożywania kokosa, pomimo jego wysokiej kaloryczności ok 354 kcal na 100 g produktu. Osoby zmagające się z niebezpieczną otyłością brzuszną powinny zwrócić uwagę także na właściwości kokosa. Badania przeprowadzone przez brazylijskich naukowców na grupie czterdziestu kobiet wieku od 20 do 40 lat z otyłością typu jabłko, potwierdziły, że po wprowadzeniu oleju kokosowego do diety spowodował on obniżenie BMI oraz zmniejszenie obwodu talii. MCT dodatkowo, ze względu na pochodzenie roślinne kwasów tłuszczowych, niwelują negatywne skutki spożywania niezdrowych tłuszczów zwierzęcych oraz trans, przyczyniając się do obniżenia poziomu tzw. „złego” cholesterolu LDL, powodując przy tym wzrost tego „dobrego” HDL. Ponadto pomagają łagodzić skutki choroby Alzheimera, a produkty powstałe z przetworzenia kokosa – tj. wiórki kokosowe, olej, woda, mleczko i cukier są bogate w kwas laurynowy i kaprylowy o właściwościach hamujących rozwój bakterii, wirusów oraz grzybów, co wzmacnia nasz układ odpornościowy i pomaga w walce z infekcjami.

Kokos – wartości odżywcze

100-tu gramowa porcja świeżego miąższu kokosowego zawiera ok. 354 kcal. Białko stanowi ponad 3 g, zdrowego tłuszczu ok. 33,5 g oraz 15 g węglowodanów z czego 9 g to nieprzyswajalny do organizmu błonnik. Ta ostatnia informacja jest dobrym argumentem dla osób dbających o smukłą sylwetkę, gdyż błonnik w żołądku pochłania wodę, co powoduje, że kilkukrotnie zwiększa swoją objętość. Sprawia to, że do mózgu szybciej dociera informacja o stanie sytości, utrzymująca się przez kilka godzin po spożyciu owocu. Dodatkowo organizm nie ma enzymów odpowiedzialnych za trawienie tego węglowodanu, dzięki czemu na dłużej pozostaje w organizmie zmniejszając łaknienie. Wpływa korzystnie na perystaltykę jelit, stanowiąc pożywkę do rozwoju korzystnej flory bakteryjnej układu pokarmowego. Pozostały obecny cukier w kokosie (ok. 6 g) ma niski indeks glikemiczny (IG = 45), dlatego warto by zagościł na stole cukrzyków, w ramach urozmaicenia diety.

Kokos jest cennym źródłem potasu (356 mg), dzięki czemu śmiało sięgać powinny po niego osoby chore na nadciśnienie. Zawiera również pewne ilości wapnia (14 mg), ważnego dla anemików żelaza (2,43 mg), magnezu (32 mg), sodu (20 mg) oraz poprawiający cerę cynk (1,1 mg).

Równie korzystnie przedstawia się zawartość kompleksów witamin. W kokosie znajdziemy witaminę C, korzystnie wpływającą na kolagen w skórze oraz niwelująca wolne rodniki, liczne witaminy z grupy B, które wspomagają nasz układ nerwowy. Znajdziemy również cenny dla kobiet w ciąży i planujących dziecko – kwas foliowy, powszechnie znaną wśród kobiet, witaminę E – młodości oraz poprawiającą krzepliwość krwi witaminę K.

Kokos – zastosowanie

Nie trudno będzie wdrożyć kokosa do diety ponieważ istnieje wiele przetworów, z których każdy znajdzie odpowiednią propozycję dla siebie.

• Olej kokosowy – możemy używać zamiast masła na pieczywo czy do smażenia potraw na patelni. Dzięki niskiej temperaturze topienia (26 stopni Celsjusza), nadaje się jako baza do sosów czy dressingów.
• Woda kokosowa – skutecznie gasi pragnienie i nawadnia dzięki zawartości magnezu oraz wapnia. Warto napić się kokosowego napoju tuż po intensywnym treningu w ramach uzupełnienia płynów.
• Wiórki kokosowe – łatwo wkomponować w słodkie desery czy śniadaniowe propozycje owsianki czy naleśników. Śmiało dodawajmy je do zdrowych owocowo-mlecznych  shake’ów. Łyżeczka ok 5 g wiórków to dobre uzupełnienie kwasu laurynowego i kaprylowego w diecie.
• Świeży kokos – dobra alternatywa na nagły głód. Szybko metabolizowane tłuszcze dostarczą energii, a błonnik spowoduje, że na dłużej pozostajemy najedzeni. Porcja ok. 200 g kokosa zawiera 18 g błonnika, co stanowi aż dwie trzecie dziennego zapotrzebowania.
• Mleko kokosowe – możemy stosować do gotowania tajskich potraw lub zabielać nim aromatyczną poranną kawę, uzyskując dodatkowo głębię kokosowego smaku.
• Cukier kokosowy – mimo, że pozbawiony smaku kokosa, posiada lekką nutę karmelową. Genialny jako zastępnik dla zwykłego białego cukru, gdyż ma niższy indeks glikemiczny, można go podgrzewać do celów kulinarnych.

Bogactwo płynące z białego miąższu zachęca do podjęcia ciężkiej próby rozłupania orzechowej skorupy. Cenne minerały oraz wyjątkowo wartościowy rodzaj kwasów średnionasyconych z pewnością wzbogaci naszą dietę. Dodatkowo sposób przetworzenia miąższu na wiórki, olej czy wodę kokosową powoduje, że produkt ten łatwiej wkomponować w nasz jadłospis stosując smaczne i aromatyczne kokosowe zamienniki.