Olej kokosowy. Właściwości odchudzające i zastosowanie w kuchni
🕣 4 min czytania
Aktualizacja: 5 marca, 2025
Olej kokosowy pozyskiwany jest orzechów palmy kokosowej rosnącej w klimacie troplikalnym. Na szczęście orzechy kokosowe są trwałe i mogą być transportowane, dlatego nawet w Polsce odnajdziemy je w świeżej postaci. Przy zakupie należy jednak pamiętać, aby wstrząsnąć orzechem i upewnić się, że w środku znajduje się drogocenne mleko. Wyschnięty orzech jest bowiem niejadalny.
Już od dawna wśród plemion wyspiarskich kokos znany był ze swoich licznych zastosowań i dobroczynnych właściwości zarówno dla zdrowia jak i urody. Warto o nim pamiętać zarówno przy produkcji domowych kosmetyków, alkoholi czy gotowaniu codziennych posiłków.
Olej kokosowy
Twardy miąższ orzechów palmy kokosowej tzw. kopra zawiera aż 70 % tłuszczu. Zależnie od sposobów jego tłoczenia, uzyskamy różne rodzaje olejów kokosowych.
Rafinowany jest przetwarzany w wysokiej temperaturze, czasami z użyciem substancji chemicznych. Może występować w postaci masła kokosowego, wówczas wygląda jak ścięty, biały tłuszcz albo w postaci płynnej, wówczas uzyskuje jasnożółty kolor. Przetworzony olej kokosowy posiada dłuższy okres przydatności, jednak pozbawiony jest wielu cennych właściwości, które posiada naturalny olej kokosowy tłoczony na zimno.
Nierafinowany olej kokosowy jest niezwykle cennym i rzadkim produktem. W niektórych krajach wyspowych Oceanu Spokojnego olej ten jest jednym z podstawowych elementów kuchni. Wykorzystuje się go na co dzień, jak u nas masło. Olej tłoczony na zimno można wykorzystać do wszystkiego. Świetnie sprawdza się zarówno w kuchni jak i w pielęgnacji ciała.
Olej kokosowy – właściwości
Tłuszcz kokosowy zawiera niezwykle rzadki kwas laurynowy, który występuje w mleku matki. Wspomaga on układ odpornościowy oraz ma silnie działanie bakteriobójcze i wirusobójcze.
Olej kokosowy stosowany jest jako lek przeciw chorobie Crohna (wrzodziejące zapalenie jelita grubego) i przy cukrzycy typu II. Można go używać zewnętrznie na wszystkie zmiany skórne, urazy, ukąszenia lub dla poprawy wyglądu skóry. Wewnętrznie stosowany jest jako środek regenerujący, oczyszczający i zwalczający wirusy. Olej kokosowy posiada rownież właściwości antynowotworowe, szczególnie sprawdza się w profilaktyce nowotworów przewodu pokarmowego.
Olej kokosowy a MCT – porównanie
Olej MCT (https://beketo.pl/oleje-mct/) i olej kokosowy to dwa popularne źródła tłuszczy, które różnią się pod względem składu i właściwości zdrowotnych.
MCT, czyli średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (Medium-Chain Triglycerides), to rodzaj tłuszczy, które składają się z kwasów tłuszczowych o długości łańcucha od 6 do 12 atomów węgla, charakteryzujących się szybkim metabolizmem i łatwym przyswajaniem przez organizm jako źródło energii 1.
Poniżej znajduje się porównanie tych dwóch olejów:
| Olej MCT | Olej kokosowy | |
| Skład | Olej MCT jest wytwarzany głównie z oleju kokosowego lub oleju palmowego – zawiera 100% MCT. Zawiera duże ilości średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych, takich jak 2:
|
Olej kokosowy jest pozyskiwany z miąższu orzechów kokosowych i zawiera większy procent długozwiązkowych kwasów tłuszczowych. Jego skład to 3:
|
| Metabolizm | Szybko przekształcany w energię. | Wolniej metabolizowany, dłużej dostarcza energii. |
| Korzyści zdrowotne | Wspiera odchudzanie, poprawia funkcje kognitywne. | Ma działanie przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze, wspomaga zdrowie serca. |
| Zastosowanie | Idealny do koktajli, suplementów. Polecany osobom stosującym dietę keto. | Doskonały do gotowania, pieczenia oraz na zimno. |
| Smak | Neutralny | Lekko słodkawy, kokosowy smak. |
Obydwa oleje mogą być korzystne dla zdrowia, ale ich różnorodne właściwości sprawiają, że spełniają różne potrzeby w diecie.
Olej kokosowy – odchudzanie
Olej kokosowy ma specyficzną budowę chemiczną, niespotykaną w przypadku innych tłuszczów. Wchodzące w jego skład średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe – MCFA (w naszej diecie dominują kwasy długołańcuchowe), nie muszą być dzielone na mniejsze fragmenty. Dzięki temu trafiają bezpośrednio do komórek, w których są spalane i wykorzystywane przez organizm do produkcji energii. Olej kokosowy nie odkłada się wobec tego w postaci tkanki tłuszczowej i nie podnosi poziomu “złego” cholesterolu. Wręcz przeciwnie, dzięki zwiększeniu rezerw energetycznych organizmu pobudza metabolizm, co skutkuje szybszym spalaniem kalorii. Olej kokosowy posiada wiele właściwości, szczególnie ważnych dla osób odchudzających się, oto podsumowanie najważniejszych:
- jest łatwo trawiony i przyswajany przez organizm,
- nie przyczynia się do budowy tkanki tłuszczowej, a wręcz przeciwnie, pobudza przemianę materii,
- zwiększa energię i wytrzymałość,
- wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn pokarmowych,
- zmniejsza apetyt – jest bardzo tłusty i syty.
Wysoko przyswajalny i niskokaloryczny olej kokosowy jest bogaty w naturalne witaminy (E, B,C) i minerały (Ca, Ze,Mg, Na, Zn, K, P) oraz aminokwasy. Przy odchudzaniu jest istotnym elementem diety, ponieważ zmniejsza łaknienie i syci, dzięki czemu długo nie będziemy odczuwać głodu. Zwiększa również energię i wytrzymałość, co pomoże w utrzymaniu regularnej aktywności fizycznej. Olej kokosowy jest również rewelacyjny dla uzupełnienia diety sportowców. Przyspiesza metabolizm, więc jest nie zastąpionym składnikiem diet redukcyjnych dla osób, które pragną zrzucić nieco zbędnych kilogramów. Potwierdzają to przeprowadzone badania. Przy dłuższym i regularnym stosowaniu oleju kokosowego następuje znacząca redukcja tłuszczu brzusznego, a wszystko to dzięki unikalnej proporcji nasyconych kwasów tłuszczowych.
WażneOlej kokosowy zawiera kwas laurynowy odpowiedzialny przede wszystkim za odporność naszego organizmu. Stanowi on aż ponad 50 % wszytskich kawasów nasyconych zawartych w oleju. Dodatkowo znajdziemy kwasy mirystynowy, palmitynowy, sterynowy, oraz kaprylowy który działa przeciwzapalnie i przeciwdrożdżakowo. Zapobiega owrzodzeniom i reguluje nabłonek jelita grubego, oczyszcza kosmyki jelitowe oraz poprawia wchłanianie składników odżywczych i co bardzo ważne dla osób odchudzających się ogranicza apetyt na słodkie.
W skład oleju kokosowego wchodzą również znikome ilości kwasów nienasyconych takich jak oleinowy, linolowy i linoleinowy. Dzięki temu jest doskonałą propozycją dla diabetyków.
Olej kokosowy – zastosowanie w kuchni
Dzięki swoim licznym właściwościom, warto mieć go w kuchni zawsze pod ręką. Nadaje się do gotowania, pieczenia, smażenia, duszenia i grillowania nawet tradycyjnych potraw.
Olej kokosowy nie jełczeje, można go długo przechowywać, najlepiej w ciemnym pojemniku bez dostępu do światła. Świetnie znosi wysokie temperatury, dzięki czemu podczas smażenia może być podgrzewany do bardzo wysokich temperatur, powyżej 25 stopni staje się płynny.
Czytaj także: „10 zastosowań oleju kokosowego – przydatny nie tylko w kuchni”
Jest świetnym zamiennikiem oleju słonecznikowego. Nawet podczas diety odchudzającej można raz na jakiś czas pozwolić sobie na posiłek smażony na oleju kokosowym. Będzie to wyśmienite i niskokaloryczne danie. Olej z orzecha kokosowego jest wspaniałym dodatkiem zarówno do orientalnych potraw, jak i tych tradycyjnych. Rewelacyjnie sprawdza się również do wypieków, dla wegetarian stanowi świetny zamiennik tłuszczu zwierzęcego.
Olej kokosowy jest niezwykle cennym produktem. Jego unikalny skład powoduje, że staje się niezastąpiony zarówno w kuchni osób odchudzających się, wegetarian jak i miłośników tradycyjnych dań. Jednak zastosowanie oleju kokosowego sięga jeszcze dalej. Jako kosmetyk z pewnością przyczyni się do lepszego samopoczucia i wyjątkowo gładkiej skóry.
Bibliografia:- Medium-Chain Triglycerides: A Review of the Evidence. Nutrients, 2018; 10(11): 1507 [online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6313449/, [dostęp: 29.11.2024][↩]
- MCT Oil vs. Coconut Oil: Understanding the Difference. Rupa Health, 2023 [online] https://www.rupahealth.com/post/mct-oil-vs-coconut-oil-understanding-the-difference, [dostęp: 29.11.2024][↩]
- Coconut Oil Consumption and Health: A Review. Nutrients, 2018; 10(2): 224 [online] https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6041732/, [dostęp: 29.11.2024][↩]
Autor artykułu:
