Domowe sposoby na refluks – nie tylko zioła!

Aktualizacja: 13 września, 2024

Refluks jest schorzeniem, które utrudnia życie wielu ludziom. Czy jedynym skutecznym sposobem walki z nim jest farmakoterapia przepisana przez lekarza? Co z medycyną naturalną? Czy istnieją metody, które możemy zastosować na własną rękę, aby pokonać tę dolegliwość?

Refluks żołądkowo-przełykowy jest zespołem objawów wynikających z zarzucania kwaśnej treści pokarmowej do przełyku. Wynika on głównie z zaburzonej motoryki żołądka oraz nieprawidłowego działania dolnego zwieracza przełyku (LES- lower esophageal sphincter), który stanowi barierę pomiędzy tymi dwoma narządami. Bagatelizowanie nasilonych epizodów refluksu może prowadzić do poważnego schorzenia – choroby refluksowej przełyku. W jej następstwie może rozwinąć się zapalenie przełyku, a nawet rak, dlatego też jeśli obserwujemy wysoką częstotliwość występowania objawów takich jak zgaga, nudności, ból gardła czy uczucie powracania pokarmu do przełyku, powinniśmy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, który wprowadzi odpowiednią terapię. Sami również możemy znacznie zmniejszyć częstość i intensywność tego zjawiska poprzez dobór odpowiedniej diety. O tym, jakie są objawy i przyczyny refluksu przeczytasz w tym artykule. 

Refluks – domowe sposoby

Bardzo ważnym elementem leczenia refluksu jest zmiana nawyków, które działają niekorzystnie na górną część przewodu pokarmowego. Należy unikać:

• noszenia ciasnych ubrań, szczególnie uciskających okolice brzucha,
• leżenia po posiłkach,
• palenia tytoniu,
• spożywania bogatych w tłuszcze pokarmów,
• picia kawy oraz mocnej herbaty,
• uprawiania aktywności fizycznej po posiłku,
• sytuacji stresogennych.

Istnieją pokarmy, których przy tym schorzeniu nie powinniśmy spożywać ze względu na to, że pobudzają zwiększone wydzielanie kwasu w żołądku i powodują rozluźnienie LES. Są to:

• kawa i mocna herbata,
• czekolada,
• ostre przyprawy np. chilli, pieprz, curry, ocet,
• sól kuchenna (najlepiej zastąpić ją solą morską),
• napoje gazowane,
• owoce oraz soki cytrusowe,
• sok pomidorowy,
• potrawy smażone,
• buliony, wywary, galarety,
• warzywa  kapustne, cebula, czosnek, suche nasiona roślin strączkowych, papryka czerwona,
• produkty wysokobłonnikowe, np. grube kasze, ciemne pieczywa, mąki pełnoziarniste.

Jeszcze niedawno zalecano przy epizodzie refluksu wypicie szklanki mleka, jednak w ostatnich latach wykazano, że praktyka ta odnosi skutek wręcz odwrotny do zamierzonego. Płyn ten istotnie redukuje jego objawy, ale tylko chwilowo! W dłuższej perspektywie czasu mleko zwiększa wydzielanie kwasu żołądkowego, co prowadzi do nasilonego ataku. Dużo lepszą alternatywą jest picie niegazowanej wody mineralnej, która oczyszcza przełyk i nie wywołuje zwiększonej aktywności żołądka.

Więcej szczegółów znajdziesz: Jak złagodzić objawy refluksu? Dieta refluksowa – jadłospis i przepisy na każdy dzień

W diecie osoby cierpiącej na wzmożone zarzucanie treści pokarmowej do przełyku powinny się natomiast znaleźć:

• białko pełnowartościowe z ryb, twarogu, jaj, drobiu (wiąże nadmiar kwasu solnego w żołądku),
• tłuszcze łatwostrawne (masło, śmietanka) w ograniczonej ilości oraz oleje roślinne,
• jasne pieczywo pszenne,
• warzywa, najlepiej w postaci gotowanej, np. marchew, dynia, buraki, szpinak,
• dojrzałe, soczyste owoce pozbawione skórki i pestek, np. banany, brzoskwinie, morele, gotowane jabłka (w okresie zaostrzenia przyjmować je w formie przecierów),
• potrawy gotowane, małe objętościowo, najlepiej w postaci papkowatej (żucie powoduje zwiększone wydzielanie soków trawiennych).

Warto także pamiętać, iż nadwaga i otyłość (szczególnie brzuszna) sprzyjają rozwojowi refluksu, dlatego należy zadbać o prawidłową masę ciała. Przykładowy jadłospis zalecany przy refluksie znajdziesz tutaj. 

Refluks – zioła

Od pokoleń wiadomo, że nieocenionym remedium na wiele schorzeń są zioła, o których w dobie tak bardzo rozwiniętej farmakologii często zapominamy. Oto kilka ziół, które mogą pomóc złagodzić nieprzyjemne objawy związane z refluksem:

• kwiat malwy czarnej – zawiera związki śluzowe, które powlekają ściany przełyku i żołądka, kojąc podrażnienia (napar z 1 łyżki kwiatów na 1 szklankę wrzącej wody pić 4 razy dziennie po ¼ szklanki),
• liść podbiału – łagodzi stany zapalne przełyku (napar z 10–15 liści na 1 szklankę wrzącej wody pić 4 razy dziennie po ½ szklanki),
• liść prawoślazu lekarskiego – uśmierza podrażnienia i uszkodzenia nabłonka przełyku (wyciąg wodny sporządzony z 1 łyżki liści na ½ szklanki zimnej wody pić 4 razy dziennie po 1 łyżce). Odwar przygotowuje się przez zalanie korzeni prawoślazu letnią wodą, następnie gotuje ok. 5 minut i odcedza. Tak przygotowany napój spożywa się na ciepło, chwilę po przygotowaniu;
• korzeń lukrecji – regeneruje podrażnioną śluzówkę (odwar* z  ½  łyżki korzeni na 1 szklankę wody pić 4 razy dziennie po ¼ szklanki),
• rumianek –  hamuje pobudzanie wydzielania substancji odpowiedzialnych za rozwój stanów zapalnych i soku żołądkowego oraz pomaga w gojeniu uszkodzeń błon śluzowych (naparem z 1 łyżki na 1 szklankę wrzącej wody można zastąpić zwykłą herbatę),
• siemię lniane – (1 łyżkę zmielonych nasion zalać 1 szklanką wrzącej wody, przykryć i odstawić na noc, pić 2–3 razy dziennie).

Refluks jest schorzeniem, które można złagodzić na wiele różnych sposobów, jednakże trzeba pamiętać, iż nic nie zastąpi wizyty lekarskiej i odpowiednio dobranej farmakoterapii. Należy również mieć na uwadze indywidualną reakcję organizmu na określone pokarmy oraz specyfiki. Ważne jest, aby obserwować reakcję ciała na zmianę dotychczasowego nawyku.