Refluks żółciowy – objawy, leczenie, domowe sposoby

Refluks żółciowy to przypadłość krajów rozwijających się, która według badań może dotyczyć co 5 osoby. Choroba ta znacząco pogarsza jakość życia osób na nią cierpiących, a często bagatelizowane początkowo objawy, stwarzają warunki do rozwoju dolegliwości i utrudniają leczenie  oraz zwiększają prawdopodobieństwo jej nawrotów. Bardzo często prawidłowa dieta pozwala zminimalizować przykre symptomy tegoż zaburzenia, a nawet całkowicie je wyeliminować.

 

Refluks żółciowy

Refluks żółciowy, inaczej nazywany żołądkowo-przełykowym, jest niczym innym jak mimowolnym cofaniem się treści żołądkowej do przełyku. Wiąże się to z występowaniem nieprzyjemnych objawów, głównie po posiłku. Patologia ta dotyka ok. 20–40% całkowitej populacji krajów rozwijających się. Do czynników powodujących rozwój choroby należy m.in. palenie papierosów, czy też spożywanie alkoholu i kawy naturalnej, jak również emocje, takie jak stres, lęk czy trudności w radzeniu sobie z nimi. Duży wpływ na rozwój przypadłości ma także otyłość i nadwaga, niska aktywność fizyczna i co najważniejsze nieprawidłowe nawyki żywieniowe. Wśród organicznych przyczyn występowania  tej dolegliwości wymienia się zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej i nieprawidłową czynność motoryczną dolnego zwieracza przełyku, który przepuszcza treść żołądkową z powrotem do przełyku. Powoduje to zniszczenie jego struktury przez kwas żołądkowy i powstawanie „nadżerek”. Dodatkowo refluks fizjologiczny obserwowany jest u noworodków i młodych niemowląt z niewydolnością anatomiczną, jednak zwykle ten rodzaj patologii ustępuje samodzielnie i nie powoduje żadnych powikłań. W obecnych czasach choroba ta jest odnotowywana już u coraz młodszej populacji, nawet u dzieci i młodzieży. W celu potwierdzenia tej jednostki chorobowej najczęściej wykonuje się gastroskopię.

Objawy refluksu żółciowego

Niestety objawy refluksu żółciowego są bardzo problematyczne. Występują zwykle po obfitym posiłku, w czasie od 30 minut do 2 godzin. Do symptomów tego zaburzenia zaliczamy kwaśne odbijanie, występowanie zgagi, odczuwanie pieczenia oraz bólu w nadbrzuszu, a niekiedy nawet bolesne połykanie, wymioty, czy też nudności. Poza tym może również pojawić się piekący ból za mostkiem, chrypka, napadowy kaszel nocny oraz zapalenie dziąseł i ból gardła. Przypadłości tej może towarzyszyć zarówno zapalenie zatok nosa, jak również ucha środkowego czy astma. Dodatkowo, ze względu na dokuczające dolegliwości, chorzy często cierpią na zaburzenia psychiczne, takie jak: trudności z wyrażaniem emocji, obniżona samoocena. Wszystkie te czynniki utrudniają funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie i zaburzają poczucie kontroli osobistej. W wyniku długotrwałego trwania choroby, czy także nieleczenia jej, może dojść w organizmie do poważnych powikłań, jak np. utrudnionego przełykania (dysfagia), krwotoków, zwężenia przełyku, a nawet silny ból, przypominający zawał serca czy zapalenie płuc oraz oskrzeli. Następstwa te są zwykle sygnalizowane krwistymi wymiotami, utratą masy ciała, ciemnymi stolcami oraz niedokrwistością.

Leczenie refluksu żółciowego

Leczenie refluksu ma na celu głównie wyleczenie stanu zapalnego przełyku i złagodzenie występujących objawów oraz wyeliminowanie jego nawrotów i zapobieganie występowaniu powikłań. Oprócz leków, takich jak inhibitory pompy protonowej, które mają na celu zmniejszenie wydzielania żołądkowego, czy w trudnych przypadkach interwencji chirurgicznych, najczęściej stosuje się modyfikację stylu życia, a co najważniejsze wprowadzenie odpowiedniej diety. Zaleca się wówczas unikanie zgiętej pozycji, obcisłej odzieży i bielizny, co zwiększa ciśnienie śródbrzuszne i nasila dolegliwości. Warto także unieść wezgłowie łóżka o ok. 15–20 cm, a także nie leżeć, ani nie wykonywać skłonów po posiłkach, przez co najmniej 30 minut. Z pewnością należy zrezygnować z palenia tytoniu oraz potraw i napojów zwiększających objawy, takich jak posiłki zbyt obfite, alkohol, produkty wzdymające (kapusta, groch, cebula, por, czosnek) i pobudzające wydzielanie żołądkowe (z dużą zawartością błonnika, jak surowe owoce i warzywa, pieczywo pełnoziarniste, grube kasze czy suche nasiona roślin strączkowych), a także ostre przyprawy (chili, musztarda, ketchup, pieprz, papryka). Głównym zaleceniem dietetycznym jest wdrożenie diety lekkostrawnej, unikającej w.w. produktów bogatobłonnikowych, w której zakłada się zamianę produktów pełnoziarnistych, na wysokoprzetworzone (pszenne), drobne kasze, owoce i warzywa w formie ugotowanej, papkowatej lub też blendowanej. Podstawowym wyznacznikiem jest unikanie produktów tłustych, wywarów mięsnych, czekolady, owoców cytrusowych, pomidorów i ich soków oraz produktów bogatych w cukry proste, jak słodycze oraz napoje gazowane czy mocnych herbat, a także kaw. Nadmiar soli również nie jest korzystny w opisywanej przypadłości. Można łatwo ją zastąpić poprzez zioła, np. lubczyk, tymianek czy majeranek. Należy zachować regularność posiłków, spożywać je powoli, w spokojnej atmosferze, w 5–6 niewielkich porcjach, w odstępach 2–3 godzinnych, a ostatni najlepiej spożyć 2–3 godziny przed snem. Dobrze jest włączyć do diety chude produkty mleczne, które obniżają ph żołądka, tym samym minimalizując objawy choroby. Nie należy spożywać gorących dań, gdyż podrażniają one przełyk. Temperatura powinna być umiarkowana, ciepła, lecz nie parząca. Podstawą postępowania dietetycznego, jest także zmniejszenie masy ciała, gdyż ma to udowodniony wpływ na zmniejszenie przykrych symptomów przypadłości. Zwiększenie aktywności fizycznej, wpływa również na łagodzenie objawów, jednak należy pamiętać, że wysiłek nie może być zbyt wymagający. Najlepszym rozwiązaniem są ćwiczenia o średnim nasileniu.

 

Domowe sposoby na refluks

Wśród ziół zaliczanych do terapeutycznych w refluksie żółciowym, z pewnością można wymienić kwiaty malwy czarnej, które działają przeciwzapalnie, powlekająco, a także stabilizująco. Surowiec ten jest powszechnie dostępny, a także możliwy do hodowli w przydomowym ogródku. Można go spożywać, np. w formie herbatek, czy soku wykonanego z jego kwiatów. Użyteczny jest także podbiał pospolity, który ze względu na obecność dużej ilości śluzu działa podobnie jak malwa powlekająco i przeciwzapalnie na błony śluzowe przełyku ułatwiając jego regenerację.

Odwar z liści podbiału

• Łyżkę suszonych liści
• Szklanka wody

Liście zalej wodą i gotuj przez 3 minuty pod przykryciem na małym ogniu. Następnie odstaw na 15 minut i pij 1/3 szklanki, 3–4 razy dziennie.

Podobne właściwości ma także siemię lniane, które łatwo przygotować zalewając łyżkę nasion, szklanką wody. Taki roztwór pić 4–5 razy w ciągu dnia. Przydatny może się okazać także rumianek hamujący wydzielanie soku żołądkowego, a także wspomagający gojenie ran powstałych wskutek ciągle podrażnianej błony przełyku.

Podsumowując refluks żółciowy jest przypadłością powodującą wiele dokuczliwych objawów. Najlepszym sposobem na ich zminimalizowanie czy też kompletne wyeliminowanie jest zastosowanie odpowiedniej diety, która obecnie jest jedną z najskuteczniejszych i najmniej inwazyjnych metod. Ważne jest by pamiętać, że każdy organizm, na każdy produkt reaguje indywidualnie, należy obserwować bacznie swój organizm i eliminować produkty, które wzmagają symptomy choroby. W razie trudności, zawsze można skorzystać z pomocy specjalisty, który ułatwi drogę wejścia na prawidłową dietę.