Tran – skład, właściwości, zastosowanie u kobiet w ciąży i dzieci

Aktualizacja: 23 lutego, 2024

Zwykle z tranem kojarzy się niemiłe wspomnienie z dzieciństwa, kiedy to niesmaczny specyfik był wmuszany dzieciom. Jednak obecnie tran wraca do łask, dzięki swym niezwykłym właściwościom wzmacniających organizm. Ponadto dostępny jest w przystępnej formie, która nie budzi sprzeciwu nawet u dzieci. Warto zapoznać się z właściwościami tranu i wprowadzić go do codziennej diety.

Tran

Tranem nazywamy ciekły olej, który otrzymywany jest z wątroby ryb gatunku dorszowatych. Często także pod taką nazwą istnieją inne ciekłe oleje pozyskiwane z wątroby rekina oraz tkanki tłuszczowej ssaków morskich, jak foki czy wieloryby. Za ojczyznę tranu uważa się Norwegię, gdzie od wielu wieków znana jest tradycja wzbogacania diety o cenny tran pozyskiwany z ryb. Ponadto tran nie służył tylko poprawie zdrowia, ale także był przydatnym składnikiem w każdym gospodarskie domowym, np. jako środek do garbowania skór czy konserwacji drewnianych desek podłogowych.

W przeszłości, ludność zaczęła masowo stosować tran, gdy zauważono dodatnią korelację pomiędzy jego spożyciem, a poprawą stanu zdrowia. Był szczególnie polecanym środkiem na krzywicę i reumatyzm. Jednak sam wygląd, smak i zapach nie zachęcały do jego spożywania, co często budziło negatywny odbiór, szczególnie u dzieci.  

Tran – skład

Tran to przede wszystkim bogactwo nienasyconych kwasów tłuszczowych: omega-3 i omega-6. Charakteryzuje się unikatowym, bardzo dobrze zbilansowanym stosunkiem tych dwóch nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz całego organizmu. Ponadto w jego składzie znajduje się bardzo dobrze wyważony stosunek witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D i E.

Tran – właściwości

Nienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w tranie świetnie wpływają na pracę mózgu, poprawiają jego ukrwienie, a także uczestniczą w prawidłowym odbieraniu bodźców nerwowych. Jego spożywanie wzmacnia koncentrację, procesy zapamiętywania oraz wspomaga naukę. Ponadto w podeszłym wieku chroni przed wieloma chorobami, także neurodegeneracyjnymi (choroba Alzheimera). Witamina A uczestniczy w procesie wzmacniania bariery obronnej organizmu, której rolę pełnią błony śluzowe chroniące przed dostaniem się drobnoustrojów do organizmu. Ponadto unikatowa kompozycja nienasyconych kwasów tłuszczowych wykorzystywana jest do produkcji hormonów przeciwzapalnych, które wspomagają pracę układu immunologicznego. Z kolei witamina D wzmacnia układ kostno-mięśniowy, uczestniczy w gospodarce wapniowo-fosforanowej, a także bierze udział w prawidłowym rozwoju układu szkieletowego u dzieci. Chroni przed rozwojem krzywicy, a także osteoporozy. Tran posiada także właściwości wspomagające funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Obniża stężenie złego cholesterolu we krwi i poprawia profil cholesterolu HDL. Zapobiega arytmii serca, a także wykazuje działanie protekcyjne w zawale mięśnia sercowego. Reguluje ciśnienie tętnicze krwi, wzmacnia ściany naczyń krwionośnych i uczestniczy w procesach krzepnięcia krwi.

Tran – zastosowanie

Tran polecany jest zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. We wczesnym etapie życia pozwala na prawidłowy rozwój, zapewnia zdrowie i poprawne funkcjonowanie całego organizmu. Dla osób starszych również znajduje zastosowanie, jako środek nie tylko chroniący układ nerwowy przed degeneracją, ale także wzmacnia i poprawia procesy myślowe, zapobiegając demencji. Nie można także zapominać o tranie w czasie trwania ciąży, by zapewnić zdrowie maluchowi od pierwszych dni jego życia.

Tran w ciąży

Spożywanie tranu przez kobiety ciężarne ma bardzo duże znaczenie w prawidłowym rozwoju dziecka. Szczególnie istotne jest jego podawanie w III trymestrze ciąży, kiedy nienasycone kwasy tłuszczowe (DHA) gromadzą się w mózgu płodu, co ma bardzo duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka. Niedobór tranu w trakcie ciąży, może skutkować retinopatią u wcześniaków. Kobiety w ciąży powinny spożywać od 1–1,5 g kwasów omega-3.

Jaki tran dla dziecka?

Zaleca się, aby dzieci spożywały tran od 4 roku życia. Im więcej nienasyconych kwasów tłuszczowych, tym lepiej. Jednak dawkując preparat należy zawsze stosować się do zaleceń na opakowaniu, by nie przekroczyć dziennej dawki. Dostępne są także trany, które mogą być podawane już niemowlętom od 6 tygodnia życia. Takie preparaty dostępne są w aptekach. Obecnie na rynku istnieją preparaty tranu w kapsułkach, aromatyzowane, które dzieci chętnie przyjmują.

Tran jest bardzo ważnym składnikiem diety, zapewniającym zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Polecany dla dzieci, osób starszych oraz kobiet w ciąży. Wzmacnia odporność organizmu, poprawia krążenie krwi, a także wspomaga procesy myślowe. Warto zadbać o profilaktykę zdrowia, dzięki stosowaniu tranu od najmłodszych lat aż do późnej starości.