Shilajit – właściwości i zastosowanie skalnych nacieków

Aktualizacja: 26 września, 2024

Shilajit – tajemniczo brzmiący środek o szerokim zastosowaniu i właściwościach od dawna cenionych w chińskiej Ajurwedzie. Wytwór przyrody o udowodnionym, korzystnym wpływie m.in. na układ kostny, odpornościowy i stan skóry… Czym jest Shilajit i jak go stosować, by wydobyć jego cenne właściwości?

Shilajit – co to jest, skąd pochodzi?

Shilajit, znany jest również jako Mumio, lub Mumijo (grec. mumio — dosłownie „do utrzymania ciała”). Można go spotkać także pod lokalnymi nazwami — kaotui (krew gór), baragshun (skalny sok), saladzhit (góra miód). Wszystkie te określenia opisują Shilajit jako wytwór pochodzenia naturalnego, który samoczynnie tworzy się w szczelinach skalnych (najczęściej na wysokości 3,5 tys. m.n.p.m.) w postaci warstwy lub nalotu. Charakteryzuje się ciemnobrązowym kolorem i przed oczyszczeniem zawiera sporo cząstek piasku i kamieni materii organicznej. Ten – tak zwany – balsam gór ceniony był już przez Arystotelesa i Avicennę ze względu na swe korzystne działanie na organizm.

Jak rozpoznać prawdziwe Mumio?

Krystalicznie oczyszczone Mumio ma ciemnobrązowy kolor, a konsystencją przypomina gęstą, smolistą masę. Shilajit rozmięka pod wpływem ciepła rąk, staje się wówczas nieco lepkie i barwi dłonie na ciemny kolor. Charakteryzuje się specyficznym zapachem i gorzkawym posmakiem. Oryginalne Mumio dobrze rozpuszcza się w wodzie.

Shilajit – właściwości zdrowotne

Przypominający konsystencją gęstą, smolistą masę o specyficznym zapachu, Shilajit jest substancją zawierającą niespełna trzydzieści związków i minerałów śladowych, w tym żywice, kwasy tłuszczowe, albuminy, biopierwiastki, enzymy, witaminy i inhibitory wielu związków. Występują w nim duże ilości wapnia, fosforu i kwasów fulwowych, ważnych w procesie mineralizacji kości i sprawności układu ruchu. Może być także stosowany w stanach zwyrodnieniowych i zwichnięciach stawów.

Czytaj też: Mumio – właściwości, skład, przeciwwskazania. Mumio na oczyszczanie

Wybrane publikacje ¹ wskazują również na antyoksydacyjny, przeciwzapalny i immunostymulujący wpływ na organizm, co może być pomocne w leczeniu chorób przebiegających z zaburzeniami funkcjonowania układu odpornościowego. Adaptogenne właściwości tego środka sprawiają również, iż jest on polecany w okresie przewlekłego stresu i przemęczenia. Wpływa na wzmożoną produkcję związków wysokoenergetycznych w organizmie i poprawę wytrzymałości fizycznej. Poza tym Shilajit może być pomocny w:

• redukcji przewlekłego bólu – badanie ² z udziałem myszy wykazało znaczące obniżenie intensywności bólu po zastosowaniu ekstraktu Mumio, w stopniu porównywalnym do powszechnie używanej substancji przeciwbólowej (diclofenac). Shilajit stosowany jest zarówno do redukcji nerwobóli, jak i bólu przewlekłego, np. stawów;
• anemii – shilajit zawiera żelazo o dobrym stopniu przyswajalności przez organizm ludzki. Co więcej, badanie ³ wskazuje na brak skutków ubocznych związanych z długotrwałym przyjmowaniem tego pierwiastka ze źródła, jakim jest Shilajit, mimo iż suplementacja preparatami żelaza zwykle wiąże się z ryzykiem wystąpienia niekorzystnego nadmiaru, który kreuje w organizmie stres oksydacyjny i odkłada się w tkankach, zaburzając ich czynność. Wspomniane badanie wskazuje na brak zmian w budowie histologicznej i masie narządów zwierząt, którym suplementowano Shilajit. Nie zaobserwowano również wzrostu śmiertelności w badanej grupie, mogącym wynikać z potencjalnego przeładowania żelazem;
• chorobach skóry – maść z ekstraktem z Shilaijt może być z powodzeniem stosowana w pomocniczym leczeniu egzemy, liszajów, trądziku i opryszczki, a nawet łuszczycy, grzybicy i bielactwa;
• chorobach zakaźnych i pasożytniczych – ze względu na działanie wspierające odporność;
• chorobie Alzheimera – wnioski jednej z publikacji medycznych ⁴. Wskazuje to na istotną rolę Mumio w regulacji układu hormonalnego, a konkretnie gospodarki androgennej, mającej wpływ na libido, samopoczucie i energię witalną;
• polepszeniu płodności –  badanie ⁵ dotyczące wpływu Shilaijt na spermatogenezę, po 90 dniach suplementacji przetworzoną formą tego środka wskazało jego istotne działanie w poprawie ruchliwości i liczebności plemników oraz potwierdziło  wcześniej wspomnianą zdolność Shilajit do podniesienia poziomu testosteronu. Inne badanie ⁶ wspomina o pozytywnym wpływie środka na zjawisko owulacji u kobiet. Wnioski z tego badania wskazują na zasadność stosowania preparatów Mumio w aspekcie polepszenia płodności, zarówno u mężczyzn, jak i kobiet;
• żylakach, hemoroidach, zakrzepowych zapaleniach żył;
• zatruciach pokarmowych.

Zastosowanie Shilajit

Na rynku dostępne są różne formy preparatów Shilajit – zarówno w postaci maści, jak i roztworów (do picia lub stosowania zewnętrznego, na skórę). To, który preparat wybierzemy, zależy głównie od docelowego miejsca jego działania. W przypadku chorób skórnych, bólu stawów, hemoroidów czy żylaków lepiej zastosować Shilajit w formie maści, w leczeniu anemii, poprawie sił witalnych czy prewencji Alzheimera preferowane są roztwory doustne. Nie wykazano szkodliwych skutków ubocznych w przypadku długotrwałego stosowania Shilajit w dawkach wspomnianych na opakowaniu, jednak jak zawsze ostrożność powinny zachować szczególnie kobiety w ciąży i dzieci. Poczytaj więcej na temat tego dobroczynnego produktu!

Zalecana dawka do spożycia w formie roztworu to 300-500g, którą uzyskujemy z wymieszania 0,5-5g Shilajit z wodą. Można go też mieszać z mlekiem lub sokiem. Dawkę warto podzielić na dwie porcje i przyjmować dwa razy dziennie (najlepiej na czczo i po ostatnim posiłku). Dzięki temu zachowamy ciągłość działania suplementu. Należy rozpocząć od niższej dawki, aby sprawdzić reakcję organizmu. Jeśli nie zaobserwujemy niepokojących objawów, możemy stopniowo zwiększać dawkę, nie przekraczając jednak dopuszczalnej ilości. Kuracja powinna trwać 6-8 tygodni, po czym zaleca się przerwę.

Do użytku zewnętrznego (okłady, maści lub balsamy) wykorzystuje się 0,5-5 g Mumio na 25 g bazy, np. kosmetyku, czy wody. Całość dokładnie mieszamy i stosujemy 2 razy dziennie.

Mumio – przeciwwskazania

Preparatów, zawierających Mumio, nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią, a także dzieci. Nie przeprowadzono wystarczającej ilości badań, potwierdzających przyjmowanie tego typu suplementów. Oprócz tego powinny unikać ich osoby z podwyższonym poziomem żelaza lub testosteronu we krwi.

Shilajit zawiera kwasy fulwowe, w związku z tym odradza się go pacjentom z chorobami autoimmunologicznymi. W przeciwnym razie może on nasilić dolegliwości.

Shilajit (Mumio) – skutki uboczne, przedawkowanie

Przyjmowanie Mumio, podobnie jak każdego suplementu diety, może powodować skutki uboczne, zwłaszcza w przypadku przedawkowania:

• zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka, bóle brzucha i nudności,
• u niektórych osób przyczynia się do kłopotów ze snem, dlatego warto go przyjmować w godzinach rannych,
• wzrost stężenia żelaza we krwi, co jest szczególnie niebezpieczne u pacjentów z hemochromatozą, związaną z nadmiernym wchłanianiem żelaza z przewodu pokarmowego,
• zatrucie metalami ciężkimi, w przypadku spożycia surowego lub nieoczyszczonego Mumio.

Shilajit a stosowanie z ziołami

Mumio, zwiększa skuteczność preparatów z akacji, żeń-szenia, korzenia maca, czy ashwagandhy. W połączeniu z różeńcem górskim może wzmocnić odporność na stres. Może być stosowany z imbirem, wówczas wpływa pozytywnie na układ kostno-stawowy.

Gdzie kupić oryginalne Shilajit (Mumio)?

Oryginalne Mumio jest dostępne w dobrych sklepach zielarsko-medycznych. Zanim wybierzemy preparat, sprawdźmy, czy posiada certyfikat GIS. Potwierdza on wysoką jakość produktu i bezpieczeństwo jego stosowania.

Podsumowanie

Shiltajit to środek o wszechstronnym działaniu na organizm. Znany i ceniony już przez Arystotelesa, ajurwedyjski balsam gór jest wartym uwagi naturalnym środkiem wspomagającym leczenie wielu chorób. Liczne badania i publikacje naukowe wielokrotnie potwierdziły jego szeroko pojęty, pozytywny wpływ na organizm, a wiele stosujących go osób zauważa poprawę stanu zdrowia i samopoczucia po regularnej suplementacji. Być może to właśnie balsam gór powinien znaleźć się w Twojej naturalnej, domowej apteczce?

1. Stohs SJ., „Safety and efficacy of shilajit (mumie, moomiyo)„, [w] Phytother Res. 2014 Apr;28(4), [online] National Library od Medicine, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23733436/, [dostęp 29.07.2024].[↩]
2. Malekzadeh G, Dashti-Rahmatabadi MH, Zanbagh S, Akhavi Mirab-bashii A., „Mumijo attenuates chemically induced inflammatory pain in mice„, [w] Altern Ther Health Med. 2015 Mar-Apr;21(2), [online] National Library of Medicine, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25830280/, [dostęp 29.07.2024].[↩]
3. Velmurugan C., Vivek B., Wilson E. et al., „Evaluation of safety profile of black shilajit after 91 days repeated administration in rats„, [w] Asian Pac J Trop Biomed. 2012 Mar; 2(3), [online] National Library of Medicine, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23569899/, [dostęp 29.07.2024].[↩]
4. Carrasco-Gallardo C., Guzmán L.,  Maccioni R.B.; „Shilajit: A Natural Phytocomplex with Potential Procognitive Activity„, [w] Int J Alzheimers Dis. 2012, [online] National Library od Medicine, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3296184/, [dostęp 29.07.2024].))) wskazują na korzystną rolę Shilajit w prewencji choroby Alzehimera, ze względu na zawartość kwasów fulwowych, ich właściwości neuroprotekcyjnych i poprawiających zdolności poznawcze. Jednocześnie, praca wskazuje na bezpieczeństwo stosowania Shilajit w dłuższej perspektywie czasu;
5. poprawie libido i sił witalnych – wzrost ilości całkowitego i wolnego testosteronu oraz hormonu DHEAs, przy jednoczesnym zachowaniu dobrych poziomów hormonów LH i FSH został osiągnięty po zastosowaniu Shiliajtu u zdrowych ochotników w jednym z randomizowanych, podwójnie zaślepionych badań klinicznych (((Pandit S., Biswas S., Jana U. et al., „Clinical evaluation of purified Shilajit on testosterone levels in healthy volunteers„,  [w] Andrologia. 2016 Jun;48(5), [online] National Library of Medicine, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26395129/, [dostęp 29.07.2024].[↩]
6. Biswas TK., Pandit S., Mondal S. et al., „Clinical evaluation of spermatogenic activity of processed Shilajit in oligospermia„, [w] Andrologia. 2010 Feb;42(1), [online] National Library of Medicine, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20078516/, [dostęp 29.07.2024].[↩]
7. Park JS1, Kim GY, Han K., „The spermatogenic and ovogenic effects of chronically administered Shilajit to rats„, [w] J Ethnopharmacol. 2006 Oct 11;107(3), [online] National Library od Medicine, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16698205/, [dostęp 29.07.2024].[↩]