Różne gatunki ryżu – który najlepszy?

Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024

Na świecie istnieje wiele gatunków ryżu, które między sobą różnią się nie tylko zawartością błonnika, skrobi, składników mineralnych oraz witamin, ale i zastosowaniem, kolorem, wyglądem ziarenek, smakiem, czasem przygotowania  i… wieloma innymi cechami. Poznajmy bliżej najpopularniejsze rodzaje bezglutenowego zboża oraz zastanówmy się: który z nich wybrać?

Ryż biały

Najpopularniejszym ryżem, który spożywamy w Polsce jest z pewnością zwykły, biały ryż. Niestety zawiera on najmniejszą ilość składników odżywczych, w porównaniu z innymi gatunkami. Proces produkcji opiera się na suszeniu zboża, obłuskiwaniu z osłonki zasobnej w błonnik, a następnie w celu otrzymania idealnie obłych ziarenek, ryż zostaje wypolerowany. Ryż biały dostarcza ok. 360 kcal na 100 g suchych ziaren, z czego ok. 80 g stanowią węglowodany, 6 g białko, a 1 g tłuszcz. Dostarcza ponadto znikomą ilość cennego błonnika pokarmowego (ok. 2,4 g) i niewiele składników mineralnych oraz witamin. Korzystna jest cena białego ryżu, gdyż waha się w granicach od 2–6 zł za opakowanie 400 g. 

Do gatunków ryżu białego należą:

• Ryż długoziarnisty

Ryż długoziarnisty jest najpopularniejszym gatunkiem ryżu białego. Posiada delikatny smak, dzięki czemu jest produktem o uniwersalnym zastosowaniu. Po ugotowaniu nie skleja się i swobodnie można rozdzielić poszczególne ziarenka o podłużnym kształcie.

• Ryż basmati

Basmati w naturalnych warunkach rośnie u podnóża Himalajów. Wyjątkowy smak i aromat zawdzięcza klimatowi, w którym rośnie. Idealnie pasuje do białego mięsa, jest lekki, puszysty, a długie ziarenka nie sklejają się podczas gotowania.

• Ryż jaśminowy

Jaśminowy jest odmianą ryżu białego, długoziarnistego. Cechuje się charakterystycznym, jaśminowym posmakiem i aromatem na co wskazuje sama nazwa. Najczęściej wykorzystywany do potraw kuchni azjatyckiej, tajskiej oraz do potraw na słodko. 

• Ryż do sushi

Ryż do sushi posiada bardzo krótkie ziarenka i mocno klei się podczas gotowania. Te cechy sprawiają, że jest idealny do sporządzenia chińskich maków oraz innych rodzajów sushi.

Ryż paraboiled

Ryż paraboliczny jest ryżem białym o długich ziarnach i lekko złocistej barwie. Posiada bardziej zbitą strukturę w porównaniu do ryżu białego zwykłego. Dostarcza ok. 360 kcal z czego 80 g w postaci skrobi, 8 g z białka, 1 g tłuszczu oraz 1,6 g błonnika pokarmowego. Ma na pozór identyczny rozkład makroskładników, co biały odpowiednik, jednak w przeciwieństwie do niego  zawiera więcej witamin z grupy B oraz składników mineralnych takich jak potas, wapń oraz magnez.

Warto zwrócić uwagę, że ryż paraboliczny nie skleja się podczas gotowania oraz bardzo trudno jest go rozgotować. Powyższe cechy zawdzięcza specjalnemu procesowi produkcji, w czasie którego ziarna zostają poddane działaniu pary wodnej o podwyższonym ciśnieniu. Sprawdzi się zatem w sałatkach, zupach oraz jako dodatek do potraw z sosami warzywnymi lub mięsnymi. Jeśli porównamy ceny, to za ryż paraboliczny zapłacimy średnio 2–4zł za 400 g, a czas jego gotowania wynosi ok. 15 min.

Ryż naturalny brązowy

Naturalny ryż brązowy jest produktem bardziej wartościowym w porównaniu do białego ryżu, gdyż w przeciwieństwie do niego w procesie produkcji ziarna zostały pozbawione wyłącznie najbardziej zewnętrznej okrywy. Brązowy ryż zawiera zatem osłonkę aleurową przylegającą bezpośrednio do ziarniaka oraz zarodek. Niższy stopień przetworzenia sprawia, że naturalny ryż dostarcza ok. 350 kcal, zawiera mniej węglowodanów bo ok. 77 g, 8 g błonnika pokarmowego, 7 g białka oraz dwukrotnie więcej tłuszczu, co zawdzięcza obecności zarodka, w porównaniu do oczyszczonego białego ryżu.

Ryż brązowy dzięki wyższej zawartości błonnika daje uczucie sytości na dłuższy czas, obniża cholesterol oraz zwiększa wydalanie kwasów tłuszczowych z organizmu. Reguluje perystaltykę jelit oraz przemianę materii.

Po ugotowaniu posiada lekko kleistą strukturę, dzięki czemu dobrze komponuje się z potrawami mięsnymi i świetnie sprawdzi się w sałatkach. Biorąc pod uwagę jakość i wartościowy skład produktu, cena ok. 4 zł za 400 g wydaje się być niewysokim kosztem. Niestety minusem może okazać się dwukrotnie  dłuższy czas gotowania (30 min), w porównaniu do białego odpowiednika (10–15min).

Ryż czerwony

Ryż czerwony pochodzi z Włoch i charakteryzuje się lekko orzechowym smakiem. Czerwony ryż jest wartościowym produktem szczególnie polecanym kobietom. W porównaniu do ryżu białego jest zdecydowanie twardszy.

Czerwoną barwę oraz wyższą zawartość błonnika pokarmowego zawdzięcza pozostawionym otrębom, czyli najbardziej zewnętrznej warstwie, której został pozbawiony ryż brązowy. Czerwony ryż wymaga długiego czasu gotowania ok. 50 minut, aby stał się miękki. Po zakończonym procesie jest mniej kleisty od ryżu białego i świetnie komponuje się z warzywami na zimno w postaci sałatek oraz z tropikalnymi daniami na słodko. Ryż czerwony ceniony jest przez kobiety ze względu na właściwości odświeżające cerę, wzmacniające strukturę oraz koloryt skóry. Cechuje się wysoką zawartością błonnika pokarmowego oraz przeciwutleniaczy, w tym witaminy E, które neutralizują wolne rodniki. Chroni zatem przed starzeniem się komórek, obniża poziom cholesterolu we krwi, daje uczucie sytości na dłuższy czas oraz wzmacnia odporność. Ten wartościowy produkt niestety może nas drogo kosztować, gdyż opakowanie 500 g to cena ok. 17 zł.

Ryż czarny

Czarne ziarenka ryżu posiadają, podobnie jak ryż czerwony, orzechową nutę w smaku. Czarny ryż dostarcza w 100 g podobnej ilości kalorii co ryże wyżej opisane, jednak na wyróżnienie zasługuje wyższa zawartość tłuszczu, która trzykrotnie przewyższa jego ilość w ryżu białym i wynosi ok. 3 g. 

Ryż dziki świetnie komponuje się z potrawami egzotycznymi, z mięsami o wyraźnym aromacie i teksturze, do których zaliczyć możemy dziczyznę oraz mięso białe takie jak drób, ryby czy owoce morza. Czas gotowania wynosi ok. 40 minut, a jego cena jest niższa od ceny ryżu czerwonego i wynosi ok. 9–11 zł za 400 g. Ziarniaki czarnego ryżu nie zostały pozbawione żadnej z osłonek, zatem cechuje się wysoką zawartością włókna pokarmowego. Bogata zawartość błonnika pokarmowego wspomaga perystaltykę jelit, obniża poziom cholesterolu we krwi i indeks glikemiczny dania, jak i ogranicza wchłanianie kwasów tłuszczowych z pożywienia. Tłuszcz nienasycony wpływa korzystnie na profil lipidowy i daje uczucie sytości na dłużej, szczególnie w połączeniu ze sporą porcją błonnika, którą dostarczymy spożywając sam ryż.

Czytaj też: Właściwości czarnego ryżu. Jak gotować czarny ryż?

Rodzaje ryżu – który wybrać?

Każdy z opisanych ryżów posiada swoje wady i zalety, co oznacza, że każdy znajdzie swojego faworyta. Ryż biały polecam osobom na diecie łatwostrawnej, z chorobami żołądka oraz sportowcom jako posiłek potreningowy. Lepszym rozwiązaniem jest jednak dla takich osób ryż paraboliczny, gdyż posiadając zalety ryżu białego dostarcza więcej składników mineralnych oraz witamin. Ryże czerwony i czarny zalecam osobom, które nie mają problemów żołądkowych i są ciekawe nowych smaków. Wartości odżywcze prezentowane przez te gatunki ryżu są bardzo zachęcające, jednak wysoka cena, wąskie możliwości komponowania ich w potrawach, trudna dostępność oraz długi czas gotowania sprawiają, że nie każdemu będą one odpowiadać. Osobiście uważam, że ze względów ekonomicznych, czasowych oraz zdrowotnych najlepszym rozwiązaniem jest spożywanie ryżu naturalnego brązowego na zmianę z ryżem parabolicznym.

Dowiedz się który ryż jest najzdrowszy.