7 zdrowotnych właściwości mleka gryczanego

Aktualizacja: 10 kwietnia, 2024

Mleko gryczane jest roślinną alternatywą dla napojów mlecznych pochodzenia zwierzęcego. Zawarte w gryce składniki odżywcze sprawiają, iż dorównuje ono, pod względem wartości odżywczej, mleku krowiemu. Poznaj zdrowotne właściwości płynące z konsumpcji mleka gryczanego.

Mleko gryczane (napój gryczany)

Mleko gryczane jest produktem otrzymywanym z ziaren gryki. Gryka należy do zbóż bezglutenowych, dlatego też mleko gryczane polecane jest osobom, które z powodu celiakii, nietolerancji glutenu lub nadwrażliwości na gluten, muszą stosować dietę bezglutenową. Mleko gryczane polecane jest również osobom, które ze względów zdrowotnych nie mogą spożywać mleka krowiego, a wiec mającym alergie na białko mleka krowiego bądź nietolerancję laktozy. Może być także składnikiem diety wegan.

Mleko gryczane jest produktem odpowiednim dla dorosłych oraz dzieci, które ukończyły 3. rok życia. Smak mleka jest nieco słodkawy o posmaku gryki, natomiast barwa napoju jest lekko brunatna i raczej nie przypomina mleka. Mleko gryczane można stosować jako samodzielny napój lub jako dodatek do owsianki, koktajli, kawy, sosów, zup, ciast oraz mlecznych deserów.

W sprzedaży dostępne jest mleko gryczane w proszku lub gotowy napój gryczany. Koszt zarówno opakowania mleka gryczanego o masie 400 g, jaki i 1 l napoju gryczanego kształtuje się na podobnym poziomie i wynosi ok. 10–12 zł.

Mleko gryczane można również samemu przygotować w domu. Należy pół szklanki kaszy gryczanej zalać wodą i moczyć przez noc. Następnie odsączoną kaszę gryczaną wsypać do garnka i zalać dwoma szklankami wody. Kaszę gotować do miękkości. W trakcie gotowania dla poprawy smaku należy dodać 2 łyżeczki cukru waniliowego. Następnie całość zblendować, później przelać przez gazę. Otrzymane mleko gryczane przechowuj w lodówce.

7 zdrowotnych właściwości mleka gryczanego 

Gryka odgrywa ważną rolę w żywieniu człowieka ze względu na zawarte składniki odżywcze, dlatego też mleko gryczane odznacza się cennymi zdrowotnymi właściwościami, do których należą:

1. profilaktyka chorób dietozależnych – gryka zaliczana jest do żywności funkcjonalnej, czyli takiej, której poza podstawowym zadaniem, jakim jest odżywianie, posiada udowodniony, korzystny wpływ na jedną lub wiele funkcji organizmu. Dzięki zawartym substancjom gryka wzmacnia naczynia krwionośne, obniżając ciśnienie krwi oraz utrzymując w niej niski poziom cukru. Wykorzystywana jest także w profilaktyce cukrzycy, nowotworów oraz chorób układu krążenia;
2. obniża poziom cholesterolu we krwi – gryka odznacza się niskim stosunkiem aminokwasów lizyny do argininy oraz metioniny do argininy. To właśnie ta cecha odpowiedzialna jest za właściwość obniżającą cholesterol. Gryka zawiera dosyć dużo białka ( 8,5–19%), o dobrze zbilansowanym składzie aminokwasowym, najkorzystniejszym pod względem żywieniowym spośród wszystkich zbóż. Białka gryki wykazują silny efekt obniżający poziom cholesterolu i posiadają wysoką wartość biologiczną;
3. profilaktyka nadciśnienia, miażdżycy, otyłości – mleko gryczane nie zawiera tłuszczów zwierzęcych, charakteryzuje się wysoką zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych, co pożądane jest zarówno w codziennej diecie, jaki w profilaktyce chorób dietozależnych. Spośród 80% nienasyconych kwasów tłuszczowych, ponad 40% stanowią wielonienasycone kwasy tłuszczowe.
4. działanie prebiotyczne – gryka może być brana pod uwagę jako składnik pozytywnie oddziałujący na skład mikroflory jelita, poprzez selektywną stymulację wzrostu i aktywności korzystnych bakterii w jelicie grubym (np. z rodzaju Lactobacillus oraz Bifidobacterium), jednocześnie hamujący rozwój mikroorganizmów patogennych poprzez stworzenie niekorzystnych warunków środowiskowych (obniżenie pH treści jelitowej);
5. działanie przeciwutleniające – mleko gryczane zapobiega powstawaniu wolnych rodników, odpowiedzialnych za przedwczesne starzenie się organizmu, osłabienia odporności oraz rozwój chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, a także nowotworów. Główną grupą związków w gryce o charakterze przeciwutleniającym są polifenole, m.in. flawonoidy, flawony, kasy fenolowe, taniny, fitosterole oraz witamina E. Flawonoidy wykazują również działanie przeciwzapalne oraz poprawiają elastyczność żył i wspomagają układ krążenia;
6. bomba składników mineralnych – gryka jest skarbnicą składników mineralnych, zawiera sporą dawkę magnezu i potasu, który jest pomocny w obniżaniu ciśnienia tętniczego oraz selenu korzystnie wpływającego na pracę tarczycy. Mleko gryczane zawiera również cynk, który zadba o piękny wygląd włosów, skóry i paznokci. Poza tym w mleku gryczanym znajdziemy również żelazo, wapń, miedź, mangan, fosfor oraz rzadkie pierwiastki takie jak bor czy kobalt.
7. regeneruje układ nerwowy – gryka i otrzymywane z niej produkty bogate są w witaminy, zwłaszcza z grupy B, które mają korzystny wpływ na układ nerwowy. Ponadto witaminy z grupy B w połączeniu z magnezem obniżają poziom stresu i przeciwdziałają depresji.

Podsumowując, mleko gryczane to doskonały zamiennik mleka krowiego dla wegan, osób z nietolerancją laktozy czy na diecie bezglutenowej. Mleko gryczane wpływa korzystnie na organizm człowieka poprzez prebiotyczne działanie oraz wspomaganie funkcji układu nerwowego. Może być wykorzystywane również w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów, cukrzycy oraz stanów zapalnych.