Kwas alfa-liponowy w leczeniu powikłań cukrzycy

Szacuje się, że na świecie liczba osób chorujących na cukrzycę wynosi ok. 371 milionów. Choroba szerzy się w błyskawicznym tempie – od roku 1980 do roku 2008 zapadalność wzrosła dwukrotnie. Co gorsza, cukrzyca typu II diagnozowana jest coraz częściej u dzieci. Jednym z najgroźniejszych powikłań cukrzycy jest neuropatia, czyli uszkodzenie włókien nerwowych, której konsekwencją jest utrata czucia w kończynach, prowadząca niejednokrotnie do amputacji.

Neuropatia cukrzycowa

Neuropatia dotyczyć może zarówno nerwów obwodowych jak i autonomicznego układu nerwowego. Do pierwszych sygnałów sugerujących występowanie nieprawidłowości w przewodnictwie nerwowym, charakterystycznych w przebiegu cukrzycy, jest zmniejszenie wrażliwości na dotyk, ból czy temperaturę. Stopa cukrzycowa, czyli powikłanie uszkodzeń nerwów i naczyń krwionośnych związanych z nieleczoną cukrzycą, jest bardzo częstym powodem hospitalizacji. Jaki związek ma długotrwały, zbyt wysoki poziom glukozy we krwi z układem nerwowym?

Kiedy „cukru” we krwi jest za dużo, zachodzi proces przekształcania glukozy we fruktozę, w którym jednocześnie powstaje także sorbitol. Duża ilość tych związków powoduje odkładanie się ich w sąsiedztwie neuronów, a to w konsekwencji prowadzi do  niekorzystnych zmian. Przede wszystkim dochodzi do zaburzeń w zakresie transportu wody, zwiększa się ilość wody wewnątrzkomórkowej, powstaje obrzęk a także degeneruje się tzw. osłonka mielinowa. Osłonka mielinowa to warstwa komórek, która otacza aksony nerwów, pełniąca jednocześnie funkcje: izolatora, ochronną, a także odżywczą. Jak łatwo się domyślić, jej uszkodzenie niewątpliwie stanowi przeszkodę w prawidłowym przekaźnictwie impulsów pomiędzy neuronami.

Przemiana glukozy do sorbitolu i fruktozy powoduje także utratę równowagi pomiędzy wolnymi rodnikami oraz czynnikami zmniejszającymi ich toksyczność. O wolnych rodnikach słyszy się dzisiaj wiele i próżno szukać dobrego słowa wśród informacji na ich temat. Wolne rodniki to reaktywne formy tlenu, czyli życiodajny atom tlenu, którego nie wszystkie elektrony posiadają swoją parę. Taka sytuacja sprawia, że pierwiastek ten bardzo chętnie przyłącza się do innych związków i wchodzi z nimi w reakcję, a to może doprowadzać do uszkodzenia komórek.

W leczeniu neuropatii zaczyna być wykorzystywany związek, który naturalnie produkowany jest przez wątrobę – kwas alfa-liponowy.

cukrzyca – kwas alfa-liponowy (A-LA)

Kwas α- liponowy wytwarzany jest w wątrobie, ale występuje także w żywności – w brokułach, szpinaku czy podrobach. W leczeniu neuropatii został zastosowany m.in. ze względu na swoje właściwości antyoksydacyjne. Jak wspomniano wyżej, nadmierna ilość wolnych rodników nie jest bez znaczenia w przypadku degeneracji układu nerwowego. Kwas α-liponowy jest „zmiataczem” wolnych rodników. Prócz bezpośredniego działania na reaktywne formy tlenu, wspomaga także funkcje innych antyoksydantów, takich jak witamina C czy E, stymulując ich regenerację.

W badaniu przeprowadzonym na osobach cierpiących na cukrzycę z objawami polineuropatii obwodowej, takimi jak – drętwienie, pieczenie łydek, stóp, ból, pacjenci otrzymywali dożylnie przez 5 dni kwas α-liponowy. Już po tak krótkim czasie nastąpiła subiektywna poprawa samopoczucia badanych, a w kwestionariuszach dotyczących odczuwanych objawów odnotowano ich zmniejszenie. To nie jedyne badanie, którego wyniki zachęcają do stosowania A-LA w leczeniu nerwowych powikłań cukrzycy.

W badaniu zauważono także, prócz korzystnych zmian w samopoczuciu, spadek glikemii u osób badanych. Kwas alfa-liponowy ma także właściwości redukujące poziom „cukru” we krwi. Przede wszystkim wspomaga działanie insuliny, czyli hormonu, który warunkuje przejście cząsteczek glukozy do wnętrza komórki. Jak wiadomo,  niemożność wniknięcia glukozy do komórki stanowi istotę hiperglikemii.

Choć mechanizmy prowadzące do wystąpienia neuropatii cukrzycowej, jak i te zachodzące pod wpływem kwasu α-liponowego nie są dostatecznie poznane, można przypuszczać że A-LA jest nadzieją na skuteczniejsze leczenie neuropatii. Niezmienna pozostaje jednak złota reguła – łatwiej zapobiegać niż leczyć. Winą za wystąpienie cukrzycy typu II nie można obarczać jedynie genów. Niewłaściwy tryb życia i nieracjonalne odżywianie to główne przyczyny zachorowań. O zdrowie najlepiej zatem zatroszczyć się już dziś.