Cukrzyca typu II – powikłania. Jak zapobiegać cukrzycy?

Aktualizacja: 7 marca, 2025

W ostatnich latach obserwuje się przerażający wzrost zachorowania na wiele chorób. Część z nich została nazwana mianem chorób cywilizacyjnych. Zaliczyć do nich można m.in. nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemię czy cukrzycę. Właśnie na tę ostatnią w 2000 roku chorowało 177 mln. Szacuje się, że liczba ta wzrośnie do 2030 roku i osiągnie wartość 366 mln. Cukrzyca prowadzi do znacznego pogorszenia jakości życia, a także szeregu powikłań skutkujących uszczerbkiem na zdrowiu. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, co powoduje to schorzenie i jak mu zapobiegać.

Cukrzyca typu II – powikłania

Cukrzyca należy do grupy chorób metabolicznych o charakterze hiperglikemii. Pojawia się ona w efekcie upośledzenia wydzielania i/lub działania insuliny. W typie II schorzenia mamy do czynienia z uszkodzeniem wysp β trzustki, które odpowiedzialne są za wytworzenie owej substancji. W efekcie jej ilość jest zbyt mała lub organizm nie produkuje jej w ogóle. Cukrzyca ta jest najczęściej występującą odmianą choroby, gdyż cierpi na nią ok. 90–95% wszystkich pacjentów. Stan taki przewlekle występujący prowadzi do uszkodzenia i zaburzenia czynności, a nawet niewydolności niektórych narządów. Wśród nich wyróżnić można m.in.: oczy, nerki, układ moczowy, serce oraz naczynia krwionośne.

Przypomnijmy, że prawidłowa glikemia na czczo to wynik mieszczący się na poziomie niższym niż 100 mg/dl, a cukrzyca diagnozowana jest w przypadku otrzymania wyniku powyżej 126 mg/dl. Powikłania powstające na skutek nieprawidłowo leczonej choroby dzielą się na ostre i przewlekłe. Do tych pierwszych zaliczyć można hipo- oraz hiperglikemię. W przypadku hipoglikemii u chorego stężenie glukozy spada poniżej 60 mg/dl. Osobie takiej bezzwłocznie należy podać roztwór cukru lub miodu (30–40 g = 3–4 płaskie łyżeczki) z wodą. Oczywiście chory musi być przytomny i być w stanie przyjąć płyn.

Objawy, które mogą wskazywać na tę przypadłość, to m.in. nagłe uczucie głodu, stan pobudzenia i drażliwość. Odczuwany jest również ból głowy, drgawki i drżenia mięśniowe. W skrajnych przypadkach dochodzi do utraty przytomności. Natomiast hiperglikemia to całkowicie odmienny przypadek. Wówczas poziom glikemii wzrasta ponad 180 mg/dl. Od razu pacjenta trzeba odwieźć do placówki medycznej, gdzie uzyska fachową pomoc lekarza. Symptomy, które przejawiają zwykle pacjenci w takim stanie, to powolne odwodnienie, suchość skóry, nudności i wymioty. Poczuć można od osoby takiej zapach acetonu w wydychanym powietrzu. Następuje przymroczenie i senność, a później śpiączka ketonowa.

Do przewlekłych powikłań zaliczamy:

• uszkodzenie wzroku:
  • retinopatię,
  • zaćmę,
  • jaskrę,
  • utratę wzroku.
• uszkodzenie nerek – nefropatię,
• miażdżycę tętnic,
• zaburzenia czynności układu sercowo-naczyniowego,
• niedokrwienną chorobę serca,
• zawał mięśnia sercowego,
• zaburzenia czynności układu nerwowego – neuropatię.

Jak zapobiegać cukrzycy?

Cukrzyca to schorzenie prowadzące nie tylko do pogorszenia jakości życia pacjenta, ale również w niektórych przypadkach do śmierci. Właśnie z tego powodu warto starać się zapobiec rozwojowi choroby, a także niwelować jej skutki. W tym celu należy przestrzegać zasad zdrowego trybu życia. Po pierwsze, ilość energetyczna, jaką dostarczamy organizmowi wraz z pożywieniem, powinna być zgodna z jego zapotrzebowaniem. Powinna ona również zawierać wszelkie niezbędne składniki odżywcze. To właśnie zapewnia zdrowa i urozmaicona dieta, odpowiednio zbilansowana i bogata w warzywa i owoce. Bardzo ważna jest również regularność spożywanych posiłków, by uniknąć skoków węglowodanów we krwi. Warto tutaj pamiętać, by spożywać raczej produkty o niskim i średnim indeksie glikemicznym, a unikać tych o wysokim.

Bez wątpienia powinniśmy odstawić cukry proste, znajdujące się w pieczywie cukierniczym, napojach gazowanych, cukrze, czekoladach i cukierkach oraz wielu innych produktach typu fast food czy słodyczach. Ewentualnie zastosować można słodziki, najlepiej naturalnego pochodzenia, jak stewia czy ksylitol. Istotna jest także właściwa masa ciała.

Okazuje się, że otyłość sprzyja rozwojowi cukrzycy typu II oraz pogłębia jej stan. Ważny jest błonnik, którego w diecie powinno być dość dużo. Produkty go dostarczające to pieczywo pełnoziarniste, surowe owoce i warzywa. Wybierając tłuszcze, warto zadbać o te pochodzenia roślinnego, najlepiej oliwę z oliwek bądź olej rzepakowy. Z pewnością unikać zaleca się tłuszczów zwierzęcych, jak słonina, smalec czy masło, ale także niewskazany jest olej kokosowy i palmowy. Dawno już zostało udowodnione, iż wegetarianie oraz weganie mają o wiele mniejsze szanse na zachorowanie na cukrzycę niż osoby spożywające mięso. Na pewno zrezygnować warto z smażenia, rozgotowywania produktów i zbyt wysokiej ilości soli w diecie. Ograniczeniu powinny ulec także posiłki w godzinach nocnych, przed snem warto mieć ok. 3 godziny przerwy. Pamiętać należy również o aktywności fizycznej. Nie musi być wielka, wystarczy zrezygnować z transportu mechanicznego i wybrać się na kilka dość intensywnych spacerów. Z czasem wysiłek ten warto zwiększać. Wówczas ryzyko rozwoju tej choroby i wielu innych znacznie maleje.

Podsumowując, cukrzyca typu II to niezwykle przebiegła choroba skutkująca bardzo poważnymi powikłaniami. W jej wyniku dojść może do utraty wzroku czy ciężkiego uszkodzenia nerek, a nawet układu nerwowego. Na szczęście sposobem na zapobieganie jej jest zdrowa i zbilansowana dieta, na którą pozwolić może sobie każdy z nas, aby cieszyć się zdrowiem na długo.