Kuchnia czeska – charakterystyka, tradycje, przepisy

Aktualizacja: 20 maja, 2024

W naszych podróżach kulinarnych odwiedzamy kolejnego sąsiada Polski. Tym razem przenosimy się do Czech. Z pewnością wielu z Was odwiedzało już Pragę, zaliczaną do jednych z najbardziej romantycznych miast w Europie. Jeśli jednak jeszcze się tam nie wybraliście, razem z nami zasmakujcie kuchni czeskiej, która choć trochę pozwoli Wam poznać ten niezwykle ciekawy kraj.

Kuchnia czeska – charakterystyka

Pierwsze skojarzenie, który przychodzi zazwyczaj na myśl, kiedy mowa o kuchni czeskiej to piwo i knedliczki. Nic dziwnego, bowiem to produkty eksportowe Czech, dzięki którym tradycyjna kuchnia czeska zyskała sławę w całej Europie. Zanim jednak o nich wspomnimy, przyjrzyjmy się ogólnej charakterystyce kuchni czeskiej.

Kuchnia czeska, z powodu swojej dość skomplikowanej historii, pozostawała przez długi czas pod wpływami Niemiec. Biorąc pod uwagę także położenie geograficzne kraju oraz jego uksztaltowanie Czechy wykształciły dość ciężką kuchnię, obfitującą w dania mączne, ziemniaczane, z dużą ilością mięsa. Najczęściej wykorzystuje się wieprzowinę, wołowinę, a także dziczyznę, na którą możecie natknąć się w restauracjach praskich. Kuchnia czeska opiera się na małej ilości warzyw, co spowodowane było kolektywizacją rolnictwa wprowadzoną przez władzę komunistyczną. Uprawiano jedynie to, co było opłacalne. W ten sposób utracono wiele gatunków warzyw, które przedtem były powszechnie obecne na stołach czeskich jak np. polniczek, czyli sałatę polną. Z tego powodu kuchnia czeska z pewnością niezaliczana jest do najzdrowszych, jednak jak twierdzą Czesi, dziś się to zmienia.   

Będąc w Pradze, oczywiście jak w każdej stolicy, natkniecie się na restauracje rożnych kuchni świata. Pośród nich znajdują się także restauracje serwujące dania czeskie przygotowane w oparciu o tradycyjne receptury. Ich jakość jest sprawdzana co 2 lata, kontrolerzy mogą wówczas przyznać certyfikat na kolejne 2 lata, bądź odebrać go. Po tradycyjne i domowe dania, warto jednak pojechać za miasto. Tam będziecie mogli spróbować prawdziwej domowej i regionalnej kuchni Czechów.

W wielu aspektach kuchnia czeska przypomina polską. Warto spróbować także pysznych kiełbas i wędlin czeskich, których sława dogania polskie wytwory.

Kuchnia czeska – tradycyjny obiad

Tradycyjny obiad czeski składa się z dwóch dań: zupy i dania głównego. Czeskie zupy obfitują w mięso, często na bazie rosołu, stanowią również idealne lekarstwo w mroźne dni. Wzmacniają odporność i ogrzewają organizm. Podobnie jak w Polsce niezwykle popularny jest rosół. Wśród tradycyjnych czeskich zup można wymienić flaczki (dršťková polévka), zupę czosnkową, pomidorową, a także kyselo – zupę na bazie zakwasu chlebowego i grzybów oraz kulajda przygotowywanej ze śmietany, ziemniaków, jaj i grzybów.

Danie główne również jest skomponowane bardzo podobnie do dań polskich. Tak jak u nas jest kotlet, ziemniaki i surówka, tak u Czechów jest wieprzowina, knedliki i zasmażana kapusta. To najbardziej popularny, ale zarazem tradycyjny posiłek w czeskiej kuchni. Wiele innych dań opiera się właśnie na knedlach. Można je podawać z gulaszem, wypełnione boczkiem, słoniną lub wędzonym mięsem. Aż trudno uwierzyć, że ziemniaki, które dziś stanowią podstawę kuchni czeskiej uprawiane były na ich terenie dopiero od XIX wieku. Wcześniej stanowiły często element ozdobny ogrodów arystokracji.

Warto spróbować także tradycyjnego smażonego sera w panierce. Równie popularny jako przystawka jest marynowany w oliwie i ziołach ser pleśniowy. Na uwagę zasługuje również słynna, praska szynka (pražská áunka).

Kuchnia czeska – dania na słodko

W Czechach bardzo popularne są dania na słodko. Wśród nich można wymienić oczywiście wszelkiego rodzaju warianty tradycyjnych knedli nadziewanych owocami, polanych masłem i posypanych orzechami. Czesi uwielbiają naleśniki nadziewane na słodko dżemem, owocami. Można spróbować także škubánky – ziemniaczanych klusek posypanych makiem, cukrem i polanych roztopionym masłem. Wśród słodkości popularne są również ciasta, głównie na uwagę zasługuje czeski piernik, a także frgál, niegdyś nazywane ciastem nieudanym. Od 2013 r. jest produktem regionalnych, wykonywanym na tradycyjnej recepturze. W cieście tym samego ciasta jest niewiele, większą część stanowi nadzienie posypane kruszonką. Najbardziej popularne odmiany wypełnione są gruszkami, dżemem, makiem bądź serem. Bardzo popularną słodyczą, którą można kupić także na ulicznych straganach są lázeňské oplátky, czyli wafle poprzekładane różnymi nadzieniami: czekoladowymi, karmelowymi, orzechowymi.

Kuchnia czeska – piwo, wino

5 października 1842 roku był wielkim dniem dla Czechów. Wówczas po raz pierwszy została wypuszczona partia piwa dziś znanego jako Pilsner Urquell. Był dość innowacyjnym wynalazkiem jak na tamte czasy i region. Dziś uznawany jest za światową ikonę piwa dolnej fermentacji. Jednak wśród popularnych czeskich piw należy wspomnieć także o takich jak Budweiser, Staropramen, Kozel. Dziś na terenie Czech znajduje się ogromna ilość browarów, które wytwarzają piwa znanych marek, ale także regionalne o oryginalnym i niezapomnianym smaku.  

Wśród alkoholi warto również wspomnieć o czeskich winach, które choć nie są tak popularne jak piwa, to jednak wielu zaskakują swym niezwykłym smakiem. Po najlepsze wina warto wybrać się do Brna na Morawach czy w okolice Pragi, gdzie usytuowana jest największa ilość winnic.

Kuchnia czeska – przepisy