Fitoestrogeny. Działanie i występowanie roślinnych hormonów

Dieta bogata w fitoestrogeny ma na celu regulację gospodarki hormonalnej oraz łagodzenie objawów menopauzy. Związki te posiadają działanie podobne do estrogenu, jednak znacznie od niego słabsze. Obok tego wykazują działanie antyoksydacyjne i antymutagenne.

Najbogatszym źródłem roślinnych hormonów są warzywa strączkowe.

 

Fitoestrogeny

Fitoestrogeny to związki chemiczne występujące w roślinach. Swoją niesteroidową budową przypominają żeńskie hormony płciowe – estrogeny, a także wykazują do nich podobne działanie. Ich nadmiar może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, a także nadwagi i otyłości.  Wśród najważniejszych funkcji fitoestrogenów można wymienić także działanie przeciwutleniające oraz antymutagenne. Podział fitoestrogenów wygląda następujaco:

1.      lignany np. sekoizolaricirezinol i matairezinol
2.      stilbeny np. resweratrol
3.      flawonoidy, których przykładem są izoflawonoidy, dzielące się na 4 podstawowe grupy:

• izoflawony
• izoflawanony (występują tylko w organizmach zwierzęcych)
• izoflawany (występują tylko w organizmach zwierzęcych)
• kumestany

Fitoestrogeny – działanie

Substancje te wykazują podobne działanie do hormonów w organizmie kobiety. Wiążą się z receptorami estrogenowymi w narządach ciała. W macicy oraz jajnikach występują głównie receptory alfa, z którymi fitoestrogeny wiążą się znacznie częściej niż z receptorami estrogenowymi beta, znajdującymi się m.in. w mózgu, naczyniach krwionośnych czy jelitach. Z tego powodu działają one łagodząco na objawy menopauzy, takie jak wahania nastroju, płaczliwość, rozdrażnienie, uderzenia gorąca, bóle głowy, zaburzenia snu, spowodowane niedoborem w organizmie kobiety estrogenów. Dodatkowo mają pozytywne działanie na nabłonek wyścielający narządy rodne kobiety.

Wiele badań potwierdza, że fitoestrogeny wykazują działanie antyoksydacyjne oraz zmniejszają ryzyko zachorowania na choroby serca i układu krążenia. Stwierdzono także, że substancje te zmniejszają znacząco poziom cholesterolu całkowitego w surowicy krwi oraz frakcji LDL i triglicerydów. Poza tym okazuje się, że fitoestrogeny również korzystnie wpływają na wysokie ciśnienie krwi i zapobiegają powstawaniu nadciśnienia tętniczego.

Spadek naturalnie produkowanych przez organizm estrogenów, jest jedną z przyczyn ubytku masy kostnej, która prowadzi do osteoporozy, na którą narażone są najbardziej kobiety po menopauzie. Warto już wcześniej zadbać o swoje kości odpowiednią dietą i aktywnością fizyczną, aby uniknąć ryzyka wystąpienia osteoporozy. Naukowcy wykazali, że fitoestrogeny, a w szczególności izoflawony, rówież mogą mieć znaczący wpływ w profilaktyce tej choroby.

 

Fitoestrogeny – występowanie

Warzywa strączkowe stanowią prawdziwe bogactwo fitoestrogenów (genisteina, daidzeina, formononetyna, biochanina A, glicyteina). Soja, soczewica, nasiona roślin strączkowych to przedstawiciele grupy bogatej w fitoestrogeny, którym warto się przyjrzeć bliżej. Produkty sojowe są źródłem izoflawonów od 130 do 170 mg/100g, a nasiona lnu posiadają największą ilość lignanów. Także orzechy, słonecznik, oliwa, nasiona sezamu, kawa i herbata dostarczają nam tych wartościowych związków. Wśród stilbenów, które wykazują działanie zbliżone do hormonów kobiecych, główną rolę odgrywa resweratrol, którego pokłady odnajdujemy w czerwonym winie.

Flawonoidy, które mają m.in. działanie rozkurczowe i przeciwutleniające możemy znaleźć w porzeczce, aronii, czerwonej papryce i winogronach.

Fitoestrogeny mają bardzo korzystne działanie na organizm człowieka, o czym nie każdy wie. To naturalne związki pochodzenia roślinnego, których działanie zbliżone jest do kobiecych hormonów płciowych. Oprócz łagodzenia nieprzyjemnych dolegliwości menopauzy, wykazują wiele innych pozytywnych działań leczniczych na wielu płaszczyznach.