Sukraloza – właściwości, skutki uboczne i zastosowanie

Aktualizacja: 20 maja, 2024

Osoby chcące utrzymać zdrową, ładną sylwetkę są świadome tego, iż długotrwały, wysoki poziom cukru we krwi jest zjawiskiem niekorzystnym. Osoby z cukrzycą są tym bardziej wyczulone na obecność cukrów prostych w diecie. Wzrastająca świadomość zdrowotna w społeczeństwie objawia się zwiększonym zapotrzebowaniem na produkty bez cukru oraz o obniżonej zawartości kalorii. Producenci żywności wychodzą naprzeciw wymaganiom konsumentów, wytwarzając i dodając do produktów żywnościowych nowe odmiany słodkich substancji o mniejszej kaloryczności, czyli słodzików.

Istnieje wiele kontrowersji wokół tej grupy, biorąc również pod uwagę sztuczki producentów, które mają przekonać nas o atrakcyjności tych produktów. Konsumenci nie są w pełni przekonani co do pozytywnego oddziaływania tych substancji na dietę, równocześnie nie mając pewności, iż wykorzystywanie słodzików nie odbije się negatywnie na ich stanie zdrowia. Jednym ze stosunkowo nowych słodzików jest sukraloza, pochodna sacharozy, różniąca się od niej dodatkowymi atomami chloru.   

Sukraloza      

Tak jak wspomniałem, różnica pomiędzy najprostszym słodzikiem – sacharozą, a syntetyczną sukralozą wynika z zamiany w tej drugiej trzech grup hydroksylowych (OH) na trzy atomy chloru. Różnica ta może wydawać się niewielka, jednak znacząco wpływa na działanie, metabolizowanie oraz skutki spożywania tej substancji.  

Sukraloza, została uzyskana w 1976 roku na Uniwersytecie Londyńskim. Poszukiwano słodzika do cukierków, który będzie odporny na działanie wysokiej temperatury. W ten sposób uzyskano substancję cechującą się znacznie większą słodkością, przy większej stabilności w środowisku kwaśnym i obróbkę termiczną.

Sukraloza – właściwości      

Główną pozytywną cechą sukralozy są jej kilkusetkrotnie większe zdolności słodzące. Sukraloza potrafi być aż 600 razy słodsza od cukru, jednak porównanie tych wartości jest rzeczą problematyczną. Kolejny aspekt to nie metabolizowanie sukralozy przez organizm człowieka w całości, a jedynie w kilkunastu procentach. W przeciwieństwie do sacharozy, rozkładanej w naszym przewodzie pokarmowym do glukozy i fruktozy, jej nowszy, syntetyczny odpowiednik sam w sobie nie jest szkodliwy, jednak rozkłada się do niebezpiecznych związków: chloroglukozy i chlorofruktozy, a dokładniej do 1,6-dichloro-1,6-deoksy-beta-D-fruktofuranozydo-4-chloro-4-deoksy-alfa-D-galaktopiranozydenu, zaliczanego do chlorowanego węglowodanu. Inne znane substancje z tej grupy to na przykład: polichlorowane bifenyle (PCBs), chlorowane węglowodory aromatyczne takie jak DDT. Substancje te uznawane są za wysoce rakotwórcze, dlatego też Unia Europejska nałożyła ograniczania na ich stosowanie w żywności, szczególnie w wędlinach wędzonych w naturalny sposób z wykorzystaniem wędzarni a nie ekstraktu dymu wędzarniczego.

Sukraloza – skutki uboczne

Sukraloza jest wciąż tematem badań i sporów. Istnieje wiele doniesień zgodnie mówiących o braku zdrowotnych przeciwwskazań stosowania tego słodzika. Warto jednak mieć na uwadze źródła tych publikacji, mające często związek z producentami słodzików lub nawet przez nie sponsorowane! W takim przypadku nie trudno mieć wątpliwości co do braku stronniczego podejścia do wyników badań.

Pomimo tego, słodzik ten został dopuszczony do stosowania w wielu krajach na świecie, w tym również w Unii Europejskiej. Jako dodatek do żywności możemy znaleźć go pod oznaczeniem E955, natomiast sprzedawany jest jako słodzik o nazwie Splenda.

Niektóre pytania dotyczące bezpieczeństwa sukralozy, które pojawiły się po dostarczeniu dowodów do FDA, pozostały bez odpowiedzi. Badania te zawierają niepokojące odkrycia dotyczące zwierząt, które wystawione na wysokie dawki sukralozy doświadczały:

• kurczenia się grasicy i śledziony,
• powiększenia wątroby i nerek,
• zahamowaniu wzrostu dojrzałych osobników i noworodków.

Oprócz tego uznano również za niewystarczające badania, które śledziły bardzo specyficzne 'anty-produkcyjne’ skutki działania sukralozy i jej produktów rozpadu, szczególnie w odniesieniu do produkcji spermy. Jest to niepokojąc ze względu na fakt, że inne 'chlorocukry’ takie jak 6-chloroglukoza, są w fazie badań jako środki powstrzymujące produkcję spermy.

Sukraloza – zastosowanie

Poprzez większą odporność na czynniki środowiskowe może być wykorzystywana szerzej niż większość słodzików w wyrobach poddawanych wysokiej temperaturze (ciasta, wypieki) oraz posiadających bardziej kwaśny odczynnik. Może być również dodawana do napojów i soków.

Jak widać słodziki są bardzo burzliwą kwestią, w której dużą rolę odgrywa nie tylko zdrowie konsumentów, ale również ich pieniądze. Nieświadomy konsument kupi produkt dopuszczony do sprzedaży, nawet jeżeli nie jest potwierdzony brak szkodliwości substancji wchodzących w jego skład. Osobiście zalecałbym wysoką ostrożność w temacie słodzików. Temat ten dobrze zobrazowała sytuacja aspartamu, uznawanego do niedawna za nieszkodliwy, dziś mający miano czynnika rozwoju nowotworów.