Przyprawy w diecie dzieci – rola, przyprawy zalecane i niezalecane

Aktualizacja: 28 stycznia, 2025

Aromatyczne suszone lub świeże zioła, korzenie, świeże liście roślin czy też rozkruszone minerały (np. sól) dodane w niewielkich ilościach do przygotowywanej żywności wpływają na poprawę smaku potraw. Sądzę, że chętnie łączymy różne przyprawy, aby posiłki były smaczne, aromatyczne i różnorodne. A czy wiesz jakie przyprawy warto zastosować do posiłków dla dzieci, a które lepiej wprowadzić w późniejszych latach życia?

Rola przypraw w diecie dzieci

Przyprawy to szerokie pojęcie stosowane w odniesieniu do dodatków do potraw, które stosujemy, aby nadać potrawom nowy smak, aromat czy też zabarwienie. Istnieje mnóstwo różnych rodzajów dodatków, które mogą wykazywać korzystny wpływ na organizm człowieka. Do najbardziej znanych należą suszone, świeże lub mrożone zioła, suszone korzenie (np. marchewka, suszona włoszczyzna) lub kłącza (np. imbir), suszone owoce roślin (np. jałowiec, pieprz czarny), ponadto do tej grup możemy zaliczyć również sól i cukier. Mamy do dyspozycji kilka różnych form przypraw: stosowane pojedynczo w formie jednoskładnikowych ziół, mieszanek ziołowych, przyprawowych (jarzynka, kucharek) kostek czy też sosów.  

Jaka jest rola przypraw w żywieniu dzieci? Warto na wstępie wspomnieć, że już niewielkie ilości (w postaci szczypty) mogą wykazać wpływ korzystny, jak i ten mniej pożądany na organizm dziecka. Zatem niewielkie ilości stosowanych przypraw do potraw dla dzieci mogą zachęcić niejadka do spożycia posiłku, gdyż danie będzie ładnie pachniało lub wyglądało. Mama może stosować zioła, aby poprawić lub nadać zupełnie nowy smak zupom, gotowanym jarzynom lub domowym deserom. Być może ziemniaki pieczone z tymiankiem, posmakują dziecku bardziej niż popularne frytki, a buraczki z dodatkiem czosnku staną się ulubionymi warzywami do obiadu! Jednak to jakie przyprawy posmakują naszemu dziecku zależy od niego, dlatego trzeba próbować i nie zniechęcać się pierwszymi porażkami. Warto wdrażać przyprawy do diety malucha, aby rozszerzać jego preferencje smakowe oraz ze względu na fakt, że zawierają substancje czynne, które ułatwiają trawienie pewnych składników żywności, zapobiegają wzdęciom brzucha lub kolce i działają uspokajająco ułatwiając zasypianie.  

Przyprawy zalecane w diecie dziecka

Do potraw przygotowywanych dla dzieci, warto dodawać niewielkie ilości naturalnych ziół, suszonych korzeni lub świeżych poszatkowanych liści warzyw korzeniowych lub cebulowych. Kolejność wprowadzania przypraw do potraw powinna być uzależniona od wieku dziecka, zaczynając od przypraw łagodnych i delikatnych. U maluszka, który ukończył siódmy miesiąc życia można stosować kminek, majeranek, koperek w postaci naparów lub dodatków do przecieranych jarzynowych zupek. Są to przyprawy o podobnym działaniu, które usprawniają pracę jelit, zapobiegają wzdęciom i kolce. W diecie dziecka ośmiomiesięcznego wypróbuj suszone oregano, bazylię, estragon, cząber, tymianek oraz rozmaryn. Wymienione przyprawy zwiększają wydzielanie soków trawiennych, dzięki czemu ułatwiają trawienie dostarczonej żywności. Po dziewiątym miesiącu możesz powoli wdrażać cynamon, natkę z pietruszki, szczypiorek, kolendrę, rzeżuchę, czosnek, słodką paprykę.

U starszych dzieci wachlarz możliwości przyprawiania posiłków jest znacznie szerszy i zależy od indywidualnych preferencji pociechy, które warto przetestować i poznać. Niekiedy wymaga to podawania wielokrotnie potrawy przyprawionej w ten sam sposób, aby sprawdzić czy maluchowi smakuje, czy też nie.

Niektóre przyprawy warto wdrożyć do diety dziecka ze względów zdrowotnych. Kurkuma oraz szafran, nadają charakterystycznej żółto-pomarańczowej barwy i działają przeciwzapalnie. Korzeń świeżego imbiru działa rozgrzewająco, natomiast goździki chronią organizm przed pasożytami. Wanilia, kardamon oraz cynamon sprawdzą się do nadania smaku deserom, ograniczając, tym samym dodatek małowartościowego cukru.  

Potwierdzono badaniami działanie przeciwzapalnie na organizm człowieka rumianku, melisy, szałwii oraz imbiru. Z kolei przyprawy gorzkie poprawiają trawienie, zwiększając wydzielanie kwasów żołądkowych. Przyprawy ostre np. czosnek, ostra papryka wspierają wchłanianie składników odżywczych i mobilizują układ odpornościowy. Przyprawy te jednak mogą być niechętnie spożywane przez dzieci, więc warto wprowadzić je do diety dziecka starszego.

Przyprawy niezalecane w diecie dziecka

Przyprawy ziołowe dostarczają substancji bioaktywnych, które mogą wykazać korzystny wpływ na organizm dziecka. Jakich przypraw zatem warto unikać? Zdecydowanie tych, które nie są naturalne, ale wytworzone syntetycznie. Unikaj gotowania zup na kostce rosołowej, która stanowi bogate źródło soli oraz nasyconych, sztucznie utwardzonych kwasów tłuszczowych, a niestety z ziołami ma niewiele wspólnego. Zrezygnuj również z przyprawiania kucharkiem/jarzynkami itp., które w przeważającej ilości zawierają zwykłą oczyszczoną sól oraz glutaminian sodu, nadający bardziej wyraźny smak.

Zwróć również uwagę na dodawanie soli oraz cukru, które ze względów zdrowotnych są jałowymi produktami. Nadmiar soli w diecie dziecka obciąża jeszcze słabo wykształcone nerki, zwiększa ciśnienie krwi i sprzyja zatrzymywaniu wody w organizmie. Cukier jest bezwartościowym składnikiem odżywczym, który dostarcza wyłącznie „pustych kalorii”. Duże porcje cukru sprzyjają wahaniom poziomu glukozy we krwi, a w późniejszych okresie może przyczynić się do insulinooporności oraz rozwoju cukrzycy typu 2. Wahania cukru we krwi sprzyjają również większej chęci do podjadania między posiłkami, co może prowadzić do gromadzenia nadmiaru energii w postaci tkanki tłuszczowej.

Przyprawy pełnią istotną rolę w diecie dziecka. Naturalne, świeże i suszone zioła, suszone korzenie, kłącza wykazują korzystny wpływ na organizm. Doprawiając potrawy dziecka wpływamy na rozwój jego preferencji smakowych i wpływamy na jego przyszłe wybory kulinarne.