Dieta fodmap – etapy, produkty i przykładowy jadłospis

Dieta FODMAP została stworzona z potrzeby eliminacji dolegliwości związanych z układem pokarmowym, takich jak: wzdęcia, bóle brzucha, gazy czy przewlekłe biegunki. Opiera się na zasadzie minimalizacji przyjmowania łatwo fermentujących węglowodanów w świetle jelit, które z kolei są pożywką dla bakterii zasiedlających przewód pokarmowy.

 

Dieta fodmap

Dieta fodmap została stworzona przez australijskich naukowców z Monash University i z powodzeniem zaczęto ją stosować w dolegliwościach układu pokarmowego, a także wykorzystywać do leczenie zespołu jelita drażliwego.

Angielskie słowo FODMAP – kryje w sobie główną ideę i założenia diety. Oznacza fermentujące oligo-, di- i monosacharydy oraz alkohole polihydroksylowe, które są bardzo słabo przyswajane w jelicie cienkim, a ich fermentacja w przewodzie pokarmowym, przynosi wiele nieprzyjemnych dolegliwości.

Otóż dieta zakłada bardzo niskie spożycie produktów zawierających fruktozę, laktozę, fruktany, alkohole polihydroksylowe oraz sztuczne substancje słodzące, które nie tylko ulegają łatwej fermentacji, ale także przez właściwości osmotyczne zwiększają ilość znajdującej się w świetle jelita wody. Substancje te fermentują w jelicie grubym pod wpływem bytujących tam bakterii (w tym bakterii chorobotwórczych), co w efekcie powoduje wzmożoną produkcję CO2 oraz metanu, a to z kolei prowadzi do wzdęć, bólów brzucha i biegunek.

Węglowodany w zespole jelita drażliwego mogą bardzo zaostrzać objawy choroby, zatem uznano, że ograniczenie produktów je zawierających będzie najkorzystniejszą formą terapii IBS.

Dlaczego dieta fodmap jest zaleca w IBS? Otóż udowodniono, że taki sposób żywienia  łagodzi objawy zespołu jelita drażliwego u 75% chorych.

Dieta fodmap – etapy

Dieta fodmap zakłada dwa główne etapy w sposobie żywienia eliminującym objawy IBS. Jak podkreślają naukowcy, diety nie należy stosować przez całe życie. Ma ona na celu zminimalizowanie objawów, szczególnie w początkowej fazie zespołu jelita drażliwego.

Pierwszym etapem jest ograniczenie produktów bogatych w fodmap do możliwie jak najmniejszej ich ilości. Zakłada wykluczenie z diety produktów zawierających duże ilości węglowodanów łatwo fermentujących i zastępowanie ich tymi, które zawierają ich znikome ilości. Pierwszy etap diety wymaga maksymalnego skoncentrowanie się na żywności o niskiej zawartości fodmap, trwa od 6–8 tygodni. W tym czasie następuje znaczne złagodzenie objawów i dolegliwości IBS, pacjent ponownie odzyskuje komfort życia i lepsze samopoczucie.

Po tym okresie następuje drugi etap diety, który polega na stopniowym rozszerzaniu asortymentu produktów, również tych z większą zawartością fodmap. Ten etap polega na bardzo powolnym i przemyślanym wprowadzaniu nowych produktów, a przede wszystkim na obserwowaniu reakcji swojego organizmu na zmiany. Trzeba pamiętać, że każdy człowiek jest inny i organizm może różnie reagować na te same produkty, u jednych będzie powodował dolegliwości, a u drugich nie. Jeśli po wprowadzeniu danego artykułu zauważamy niekorzystne objawy, należy zaprzestać jego spożywania.

Dieta fodmap – produkty

Produkty wskazane w diecie fodmap zawierają pewne ilości omawianych węglowodanów, zatem dieta nie jest całkowicie ich pozbawiona. Jedynie prowadzi do ograniczenia ich spożywania, co bardzo korzystnie wpływa na dolegliwości przewodu pokarmowego, szczególnie towarzyszące zespołowi jelita drażliwego.

Jak wcześniej wspominaliśmy, produkty żywnościowe można podzielić na dwie grupy: te o znikomej zawartości fodmap oraz o wysokiej ilości węglowodanów łatwo fermentujących. Poniżej przedstawiamy tabelkę z produktami żywnościowymi:

 

Dieta fodmap – przykładowy jadłospis

Śniadanie:

• owsianka na mleku sojowym/jogurt grecki
• plasterki banana
• migdały
• cynamon
• herbata/sok ze świeżych pomarańczy

Obiad:

• krem warzywny powstały na bazie dozwolonych warzyw: marchewka, pomidor, papryka

Sałatka:

• kurczak pieczony z ziołami
• sałata
• pomidory
• ogórki
• papryka
• ocet balsamiczny
• woda niegazowana

Kolacja:

• koktajl z bezlaktozowym jogurtem oraz owocami: truskawki, jagody, banany
• chleb bezglutenowy
• plasterki szynki drobiowej
• pomidor
• masło
• rzodkiewka

Dieta fodmap jest alternatywą dla osób zmagających się z dolegliwościami układu pokarmowego szczególnie w IBS. Bóle brzucha, wzdęcia, biegunki często wzmagają się pod wpływem  pożywienia bogatego w węglowodany łatwo ulegające fermentacji, a które nie są dobrze przyswajalne w jelicie cienkim. Ograniczenie ich spożycia może ograniczyć dolegliwości i znacznie podnieść komfort życia, co w szczególności dotyczy osób chorujących na zespół jelita drażliwego.