Chemiczna, hormonalna, naturalna, mechaniczna. Wybierz najlepszą metodę antykoncepcji

Każda kobieta jest inna, zatem każdy organizm może różnie reagować na te same bodźce. Jedna metoda antykoncepcji będzie idealnym sposobem dla danej kobiety, natomiast innej może zupełnie nie odpowiadać. Na szczęście obecnie, szeroko dostępnych jest wiele metod, spośród których, każda kobieta może wybrać najlepszą dla siebie.  

Antykoncepcja

Antykoncepcja jest niczym innym jak zapobieganiem ciąży, czyli zapobieganiem powstawaniu poczęcia. Kontroluje planowanie potomstwa i mieści w swej nazwie wiele metod, które temu służą. Pomimo że antykoncepcja ma na celu zapobieganie ciąży, wiąże się z planowaniem rodziny, bowiem zwykle stosowana jest okresowo. Kiedy para jest gotowa na przyjście potomka na świat, wówczas przerywane jest stosowanie środków antykoncepcyjnych.

Poza planowanym poczęciem, niektóre metody antykoncepcyjne chronią partnerów przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Sposoby na antykoncepcję znane były już w bardzo odległych czasach, natomiast świadome, bezpieczne i skuteczne metody, zostały rozpowszechnione z początkiem XX wieku.

Metody antykoncepcji

Metody antykoncepcyjne różnią się w zależności od płci, bowiem zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą być zaangażowani w świadome planowanie potomstwa.

W dzisiejszych czasach można wyróżnić 4 główne metody antykoncepcji: chemiczna, hormonalna, mechaniczna oraz naturalna. Każda z tych metod różni się w zależności od stosowanego środka antykoncepcyjnego, a także każda posiada wady i zalety. 

Szeroki wybór metod pozwala na dobranie sposobu zapobiegania ciąży w zgodzie ze stanem zdrowia, możliwościami, ze swoimi przekonaniami czy też kierując się wygodą i prostotą. Skutecznym sposobem na wybranie odpowiedniej ochrony dla siebie jest wizyta u lekarza ginekologa, który określi i pomoże wybrać środek najkorzystniejszy dla nas pod każdym względem. Powszechnie wiadome jest, że jedna metoda jest bardziej lub mniej skuteczna, jednak sposób w jaki chcemy chronić się przed nieplanowanym potomstwem i ostateczna decyzja, zależy od nas samych.

Antykoncepcja chemiczna

Metoda antykoncepcji chemicznej opiera się na zastosowaniu środka chemicznego, którego zadaniem będzie „unieszkodliwiane plemnika”. Co to znaczy? Otóż zawarte w tych środkach substancje chemiczne (głównie nanoxynol-9), powodują unieruchomienie plemnika poprzez uszkodzenie jego ściany komórkowej, co wpływa na jego aktywność ruchową. Dodatkowo, środki te stwarzają nieprzyjazne plemnikom środowisko i stanowią barierę mechaniczną, której nie są w stanie pokonać. Co ważne, nie wpływają na materiał genetyczny, ani nie wykluczają innych metod antykoncepcji.

Dostępne są pianki, żele, globulki, kremy umieszczane w pochwie, gdzie rozpoczynają swoje działanie. Na tego typu środki nie trzeba mieć recepty, są powszechnie dostępne i można je stosować jako metoda uzupełniająca. Dodatkowo nawilżają pochwę, dając efekt poślizgu. Należy je stosować przed stosunkiem (15–20 minut). Warto dodać, że nie powodują skutków ubocznych, jedynie składniki w nich zawarte mogą w bardzo nielicznych przypadkach wywoływać uczulenie.

Metoda ta nie należy do najbardziej skutecznych sposobów antykoncepcji, wskaźnik Pearla waha się od 5–20.

Antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna jest metodą, która stosuje różne preparaty zawierające hormony (estrogeny, progestageny).

Powszechnie znane i stosowane tabletki cieszą się dużą popularnością. W zależności od rodzaju, zawierają dwa lub jeden rodzaj hormonów, które przyjmowane regularnie, zgodnie z zaleceniami, utrzymują stały poziom hormonów w organizmie kobiety.

Hormony w ciele kobiety działają na wiele sposobów. Wpływają na budowę endometrium, konsystencję śluzu, hamują owulację, opóźniają transport komórki jajowej – jednym słowem zapobiegają poczęciu.

Oprócz tabletek, na bazie hormonów zostały stworzone inne środki, jak: plastry, pierścienie dopochwowe czy zastrzyki domięśniowe.

Terapia hormonalna ma swoich zwolenników i przeciwników, a to za sprawą pewnych efektów ubocznych ich stosowania. Wszystkie preparaty hormonalne dostępne są na receptę, przepisywane przez lekarza ginekologa po przeprowadzeniu wcześniejszego wywiadu.

Skuteczność środków hormonalnych w porównaniu z innymi metodami jest bardzo wysoka, zaliczają się do najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży.

Antykoncepcja naturalna

Antykoncepcja naturalna jest planowaniem potomstwa w zgodzie z naturą bez zastosowania inwazyjnych środków. Naturalne metody są szczególnie ważne dla osób o silnie zakorzenionej wierze i przekonaniach.

Metoda kalendarzowa opiera się na obserwacji reakcji swojego organizmu podczas cyklu menstruacyjnego i określaniu na podstawie doświadczenia dni płodnych oraz niepłodnych. Określenie dni płodnych następuje na podstawie założenia, że owulacja ma miejsce na 14 dni przed pojawieniem się miesiączki z dodaniem na plus i minus dwóch dni. Ponadto komórka jajowa zdolna jest przeżyć do 24 godzin po jajeczkowaniu, natomiast plemniki mogą przetrwać od 48–72 godzin po odbyciu stosunku. W ten sposób, w wyznaczone dni płodne kobiety należy unikać kontaktów seksualnych.

Druga z metod naturalnych opiera się na obserwacji zmian temperatury ciała, która zależna jest od fazy cyklu. W trakcie okresu owulacji, temperatura ciała jest wyższa niż przed i po tym czasie. Na tej podstawie wyznacza się dni, w których istnieje największe prawdopodobieństwo zajścia w ciążę.

Inna metoda naturalna, przyjmuje, że o okresie płodności świadczą zmiany śluzu szyjkowego. Zmiana lepkości i gęstości śluzu powinna świadczyć o danej fazie cyklu.

Jednak metody te są zawodne, gdyż zakładają one modelową długość trwania cyklu, stabilność warunków, a także brak wpływu innych czynników na organizm kobiety, jak na przykład infekcje. Ponadto wiele kobiet wykazuje nieregularną długość trwania cykli miesięcznych, co przemawia na niekorzyść metod naturalnych.

Antykoncepcja mechaniczna

W metodzie mechanicznej tworzona jest swoista bariera, która uniemożliwia zapłodnienie komórki jajowej przez plemnik.

Zarówno prezerwatywy dla mężczyzn jak i dla kobiet tworzą mechaniczną barierę dla plemników, uniemożliwiając ich przedostanie się do dróg rodnych kobiety (pochwy). Natomiast stosowanie innych środków mechanicznych, jak błony dopochwowe, kapturki naszyjkowe czy gąbki dopochwowe, stają na drodze plemnikom w dojściu do macicy, przez co uniemożliwiają zapłodnienie.

Stosowanie prezerwatyw jest bardzo szeroko rozpowszechnione, stanowią one bowiem nie tylko ochronę przed niechcianą ciążą, ale także przed wieloma chorobami przenoszonymi drogą płciową. Skuteczność metod mechanicznych jest uzależniona od danego środka, sposobu zastosowania i jak w przypadku prezerwatyw, od jakości produktu. Można powiedzieć, że nie są to metody najlepsze, ale i nienajgorsze w zapobieganiu ciąży.

Przedstawione metody antykoncepcji to sztandarowe przykłady sposobów zapobiegania ciąży. W zależności od rodzaju metody, prezentują one różną skuteczność. Przy wyborze metody antykoncepcji trzeba mieć na uwadze nie tylko poziom jej skuteczności, ale przede wszystkim bezpieczeństwo stosowania, ponieważ nie każdy organizm reaguje tak samo na jeden środek. Najbezpieczniejszą decyzję pomoże podjąć lekarz ginekolog, który na podstawie wykonanych badań oraz wywiadu lekarskiego dobierze najodpowiedniejszy sposób na antykoncepcję.