Naturalna antykoncepcja. Metoda kalendarzowa, termiczna, śluzowa, objawowo-termiczna

Aktualizacja: 27 czerwca, 2017

Metoda kalendarzykowa, termiczna, śluzowa czy objawowo-termiczna to dla większości znane metody antykoncepcji naturalnej. Pomimo powszechnej opinii o niskiej skuteczności tych metod, wiele kobiet korzysta z tego, co oferuje biologia, nie chcąc łykać dodatkowych leków czy stosować bardziej inwazyjnych sposobów zapobiegania ciąży.

Naturalne metody antykoncepcji

Naturalne metody antykoncepcyjne, choć obecnie wypierane przez nowoczesne sposoby zapobiegania ciąży, nadal posiadają grono swoich zwolenniczek. Antykoncepcja w zgodzie z naturą opiera się na niewspółżyciu w dni płodne, które zostają wyznaczone na podstawie różnych parametrów i obserwacji, zakładając, że w tym okresie występuje największe prawdopodobieństwo zajścia w ciążę.

Naturalne metody antykoncepcji nie wymagają stosowania inwazyjnych środków, co przez wiele osób jest bardzo ważne i przemawia na plus wobec naturalnych sposobów zapobiegania ciąży. Dodatkowym atutem jest fakt, że metody te nic nie kosztują, a dla osób wierzących, często stanowią jedyny sposób planowania potomstwa.

Antykoncepcja – kalendarzyk

Metoda kalendarzykowa opiera się na założeniu, że kobieta w dni płodne powinna powstrzymywać się od stosunków płciowych w celu zapobieżenia zajścia w ciążę. Podstawą do wyznaczenia okresu, w którym istnieje największe prawdopodobieństwo poczęcia dziecka jest fakt, że owulacja ma miejsce 14 dni przed pojawieniem się krwawienia miesiączkowego +/- 2 dni, a plemniki mogą przeżyć do 72 h po odbyciu stosunku. Natomiast komórka jajowa po procesie jajeczkowania zdolna jest przetrwać do około 24 h.

Wiele kobiet jednak wykazuje nieregularność cykli miesiączkowych, dlatego też, by prawidłowo wyznaczyć dni płodne należy bacznie obserwować cykle menstruacyjne i od najdłuższego cyklu odjąć 20 dni, natomiast od zaobserwowanego najkrótszego – 11. Tak naprawdę, większość osób twierdzi, że stosując tą metodę, należy unikać współżycia od 9 do 19 dnia cyklu.

Metoda ta nie jest dokładna, a nieregularność cykli sprawia, że nie zawsze można prawidłowo określić dni płodne. Wpływ różnych czynników na organizm kobiety, może zakłócić normalne funkcjonowanie organizmu, a wtedy metoda kalendarzykowa może okazać się nieskuteczna.

Antykoncepcja – metoda termiczna

Podobnie jak poprzednia metoda, polega na wyznaczeniu dni płodnych, w czasie których należy powstrzymywać się od współżycia. Metoda termiczna opiera się na obserwacji zmian temperatury ciała w trakcie trwania cyklu menstruacyjnego, która stymulowana jest do wzrostu przez wytwarzany w II fazie cyklu, progesteron. O dniach płodnych (procesie owulacji) może świadczyć również wzrost temperatury ciała, który następuje w ciągu 3 dni w porównaniu z temperaturą z dni poprzednich.

Metoda ta jest dość problematyczna, gdyż wymaga starannego, codziennego mierzenia temperatury o tej samej porze (najlepiej od razu po przebudzeniu) i w tych samych warunkach. Temperaturę ciała można mierzyć w jamie ustnej, pochwie czy odbytnicy. Każda infekcja, zmiana czynników wpływających na organizm może powodować niedokładność metody, a tym samym jej nieskuteczność.

Podobnie jak poprzednia metoda nie jest inwazyjna, praktycznie nic nie kosztuje, oprócz codziennego wysiłku i samodyscypliny. Niestety, skuteczność tej metody jest niewielka i w dużym stopniu zależy od dokładności wykonywanych pomiarów temperatury. Wskaźnik Pearla wynosi od 0,3–17,3.

Antykoncepcja – metoda śluzowa (Billingsa)

Kolejna metoda naturalnej antykoncepcji, która również opiera się na codziennej obserwacji, jednak w tym wypadku cech śluzu szyjkowego produkowanego jest przez gruczoły szyjki macicy. W miarę trwania kolejnych dni cyklu miesięcznego, zmienia się konsystencja śluzu, a zaobserwowanie tych zmian, może prowadzić do określenia dni płodnych.

W metodzie tej, jak w przypadku innych naturalnych sposobów antykoncepcji, ważna jest regularność, dokładność i powtarzalność dokonywanych obserwacji. Konsystencję, wygląd śluzu należy obserwować zawsze w ten sam sposób w okolicy przedsionka pochwy.

O okresie płodnym kobiety świadczy zmiana charakteru wydzieliny z pochwy. Śluz staje się gładki, przeźroczysty oraz bardzo śliski. Dodatkowo kobieta może odczuwać wilgotność w okolicach intymnych. Ten typ śluzu oznacza okres przed i owulację, natomiast po okresie jajeczkowania wydzielina staje się bardzo gęstą oraz nieprzezroczysta.

Zaraz po ustaniu krwawienia miesiączkowego widoczny jest brak śluzu, odczuwana może być suchość pochwy, natomiast w kolejnych dniach wydzielina przybiera postać gęstego, lepkiego i dość skąpo pojawiającego się śluzu. Takie obserwacje świadczą o okresie niepłodności.

Podobnie jak inne naturalne sposoby antykoncepcji, nie stanowi najskuteczniejszej metody zapobiegania ciąży, natomiast z równą starannością i powtarzalnością należy dokonywać oceny wyglądu śluzu szyjkowego.

Antykoncepcja – metoda objawowo-termiczna

Metoda objawowo-termiczna jest skupieniem wcześniej wymienionych metod w jedną, która zakłada zarówno pomiar i obserwacje zmian temperatury ciała, określenie dni płodnych metodą kalendarzykową oraz uważnej obserwacji zmian w konsystencji i wyglądzie śluzu szyjkowego. Podobnie jak poprzednie metody polega na wstrzymywaniu się od współżycia w okresie, wyznaczonym przez omawiane metody, jako płodnym.

Połączenie trzech metod w jedną, skłania kobiety do większego zaufania wobec tego sposobu zapobiegania ciąży i podobnie jak w każdej osobnej metodzie, samoobserwacji zmian zachodzących w kolejnych dniach cyklu menstruacyjnego, należy dokonywać codziennie.

Okres niepłodności poowulacyjnej może być wyznaczany za pomocą zmiany temperatury ciała, natomiast okres niepłodności przedowulacyjnej na podstawie metody kalendarzykowej. Dodatkowo okresy płodności i niepłodności można sprawdzić przy pomocy zastosowania metody Billingsa.

Niektóre metody objawowo-termiczne zakładają dodatkowo obserwację zmian samopoczucia, pewnych symptomów zbliżającej się owulacji np. ból w dole brzucha oraz obserwację zmian samej szyjki macicy, choć to trochę komplikuje metodę i często utrudnia prawidłowe określenie przez kobietę dni płodnych.

Metody naturalne antykoncepcji, choć oparte na biologii ciała kobiety i funkcjonowania organizmu, nie cieszą się zbyt dużą popularnością, a to z powodu niskiej ich skuteczności w zapobieganiu ciąży. Pomimo, że na początku metody te wydają się bardzo skomplikowane, to po pewnym czasie wiele kobiet chwali sobie nieinwazyjne sposoby antykoncepcji.