Sterydy anaboliczne – działanie, rodzaje, skutki uboczne i zastosowanie

Aktualizacja: 27 maja, 2024

Aby szybko osiągnąć upragnione wyniki, masę mięśniową oraz siłę, coraz więcej osób decyduje się na wspomaganie sterydami anabolicznymi nie zdając sobie sprawy, jakie skutki mogą wywołać w organizmie. Problem dotyczy coraz młodszych i w zatrważającym tempie wciąż rośnie. Większość z osób stosujących tego typu „wspomagacze” twierdzi, że znają zasady stosowania, że wszystkie preparaty zażywają z rozwagą i nie mają one negatywnego wpływu na ich organizm. „Anaboliki” jednak nigdy nie przechodzą bez echa przez organizm człowieka, lecz pozostawiają w nim ślad.

Sterydy anaboliczne

Sterydy anaboliczne stanowią grupę związków (steroidów), pochodnych testosteronu lub 19-nortestosteronu, które mogą występować w postaci naturalnej lub syntetycznej. Jak sama nazwa wskazuje, posiadają silne działanie anaboliczne, które wpływa na przyspieszone tempo dzielenia się komórek zorganizowanych w tkanki, zarówno organizmu ludzkiego jak i zwierzęcego.

Naturalnie występującym przykładem sterydu anabolicznego jest hormon płciowy – testosteron, który nie tylko odpowiada za cechy płciowe, spermatogenezę (proces powstawania i dojrzewania plemników), ale także uczestniczy w kształtowaniu wizualnych cech płciowych, jak budowa ciała, owłosienie czy głos. Poprzez swoje anaboliczne działanie, uczestniczy w syntezie białek i zwiększeniu masy mięśniowej.

Nieuzasadnione medycznie podawanie sterydów anabolicznych, może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, zwiększać agresję, zaburzać równowagę hormonalną i wpływać nie tylko na masę mięśniową, ale także na funkcjonowanie ważnych dla życia organów.

Sterydy anaboliczne – jak działają?

Na początku trzeba zaznaczyć, że sterydy anaboliczne nie działają wybiórczo w organizmie, tzn. nie można wybrać tylko jednego efektu, który chcemy osiągnąć po zastosowaniu sterydów. Oprócz pożądanych korzyści będą działały na wiele funkcji organizmu i narządów, nie koniecznie w sposób, jaki byśmy sobie życzyli. Stosowanie sterydów anabolicznych niesie ze sobą wiele niepożądanych efektów, często groźnych dla zdrowia.

Jak już wcześniej wspominaliśmy, sterydy anaboliczne to pochodne męskiego hormonu płciowego, który poprzez swój anaboliczny charakter powodują szereg skutków w organizmie. Oprócz szybkiego przyrostu masy mięśniowej, zwiększenia siły i wytrzymałości, przyrostu masy kostnej oraz wzmożonej produkcji czerwonych krwinek sterydy anaboliczne wpływają na występowanie męskich cech płciowych, takich jak: obfite owłosienie całego ciała, wzrost narządów płciowych, zmiana budowy ciała, a także głosu.

Sterydy anaboliczne – rodzaje

Na rynku dostępne są różne formy sterydów anabolicznych, których postać podyktowana jest przede wszystkim ich budową, czasem działaniem w organizmie, a także konsystencją substancji. Te wszystkie cechy sprawiają, że sterydy anaboliczne mogą przybierać formę przyjmowaną doustnie oraz w postaci iniekcji domięśniowych.

Sterydy anaboliczne stosowane doustnie w formie tabletek są jedną z powszechniejszych rodzajów sterydów, które swą popularność zawdzięczają przede wszystkim łatwością aplikowania. Należy mieć na uwadze, że sterydy stosowane doustnie trafiają najpierw do żołądka, gdzie są poddawane silnemu działaniu kwasów żołądkowych. Aby uodpornić je na to działanie dodawane są do nich substancje chroniące. Średni czas działania sterydów podawanych drogą doustną wynosi około 4 h.

Drugim sposobem podawania sterydów anabolicznych jest wstrzyknięcie domięśniowe o bazie olejowej lub wodnej. Olejowa konsystencja zastrzyków jest dość gęsta i dlatego też do iniekcji tego typu potrzebne są grube igły. Okres półtrwania tego rodzaju preparatów w organizmie dochodzi nawet do 2 dni. Sterydy o podłożu wodnym podawane są za pomocą wstrzyknięć domięśniowych o mniejszej średnicy igieł niż w poprzednim przypadku, przedostają się bezpośrednio do krwioobiegu z pominięciem metabolizowania przez wątrobę (co przez niektóre osoby uważane jest za korzystny efekt). W organizmie rozkładane są w przedziale czasu od paru godzin do 2 dni.

Sterydy anaboliczne – skutki uboczne

Obok, w mniemaniu większości osób stosujących sterydy anaboliczne, korzyści istnieje szereg ubocznych efektów przyjmowania preparatów sterydowych, zarówno dla mężczyzn jak i kobiet. Jako substancje wprowadzane do organizmu, podlegają metabolizmowi, a w efekcie tego procesu powstają szkodliwe dla zdrowia produkty.

Po pierwsze wprowadzenie dodatkowej porcji sterydów anabolicznych do organizmu powoduje poważne zachwianie równowagi hormonalnej. Powodują trądzik, łysienie, spadek popędu seksualnego u mężczyzn, a u kobiet jego nienaturalny wzrost. Mężczyźni mogą cierpieć z powodu zmniejszenia się jąder, gdyż przyjmowanie pochodnych testosteronu skutkuje zahamowaniem jego naturalnej produkcji przez jądra. Może to prowadzić do niepłodności. U kobiet z kolei, pojawia się nadmierne owłosienie, nieregularne cykle menstruacyjne czy przerost łechtaczki. Ponadto skutkiem ubocznym jest rozrost gruczołów piersiowych (ginekomastia). Dodatkowo stosowanie sterydów u osób młodych, może wywołać zahamowanie wzrostu.

Następstwem stosowania „anabolików” mogą być problemy z wątrobą, prostatą, nerkami, prowadzące w skrajnych przypadkach do nowotworu. Niekorzystny wpływ notuje się także w funkcjonowaniu mięśnia sercowego, powodując jego przerost, a niekiedy prowadząc do poważnych zmian i zawału serca. Często spotkać się można z bolesnością samych mięśni, obrzękami, spowodowanymi zatrzymywaniem wody w organizmie. Ponadto, jak dowodzą badania, sterydy anaboliczne wzmagają agresję i zachowania impulsywne silnie wpływając na psychikę człowieka. Powodują zmienność nastrojów, nadpobudliwość, a u niektórych osób może dochodzić nawet do myśli samobójczych.

Sterydy anaboliczne – zastosowanie

Sterydy anaboliczne były stosowane w wielu jednostkach chorobowych, jako środek leczniczy w zaburzonym rozwoju płciowym, procesie wzrostu, osteoporozie czy w przypadkach braku łaknienia w celu zwiększenia masy ciała. Jednak skutki uboczne wywoływane przez preparaty były na tyle duże, że obecnie jedynie w ściśle zdefiniowanych przypadkach stosuje się środki zawierające testosteron.

Obecnie ich powszechne użycie wiąże się z kulturystyką oraz dopingiem stosowanym przez sportowców, którzy wykorzystują ich działanie pod kątem zwiększenia siły, wytrzymałości oraz szybkiego nabierania „masy”. Sport nie dopuszcza takiej formy wspomagania osiąganych wyników, dlatego też sportowcy poddawani są testom antydopingowym.

Sterydy anaboliczne to obecnie plaga nie tylko związana z siłownią, lecz z nielegalnym stosowaniem przez sportowców chcących pokonywać bariery własnych możliwości. Chęć szybkiego wzrostu masy ciała, uzyskania wyrzeźbionej sylwetki i perfekcyjnego wyglądu, sprawia, że po sterydy anaboliczne sięgają coraz młodsi. Niestety przyjmowanie takich preparatów wiąże się z wieloma negatywnymi, a często groźnym skutkami dla zdrowia. Zanim więc sięgniesz po sterydy, rozważ, czy aby na pewno chcesz płacić cenę swojego zdrowia za osiągnięcie nienaturalnych efektów, które znikną wraz z zakończeniem przyjmowania sterydów.

Poczytaj więcej na temat anabolizmu mięśniowego!