Tyrozyna – działanie, dawkowanie, opinie

Aktualizacja: 7 marca, 2025

Nie budzi wątpliwości fakt, że organizm do prawidłowego i harmonijnego rozwoju potrzebuje składników energetycznych, budulcowych oraz regulujących, dostarczanych wraz z prawidłowo skomponowaną i zbilansowaną dietą. Jednym z takich składników o szczególnym znaczeniu dla ustroju jest aminokwas – tyrozyna. O tym, jakie funkcje pełni w ustroju oraz jakie powinno być jej dawkowanie w celu zachowania sprawności i zdrowia na długie lata, dowiecie się Państwo, czytając dzisiejszy artykuł. Zapraszamy do lektury!

Tyrozyna

Tyrozyna stanowi jeden z 20 aminokwasów wchodzących w skład białek, jest związkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu, sprawnego metabolizmu komórkowego, a nawet syntezy hormonów i neuroprzekaźników. Nazwa związku wywodzi się z greki. Słowo to potocznie oznacza „ser”, który też jest głównym źródłem tyrozyny. Choć sam aminokwas zaliczany jest do endogennych (organizm jest w stanie wytworzyć go w wystarczających ilościach), to do jego syntezy niezbędna jest podaż fenyloalaniny zawartej w drobiu, nabiale, rybach czy nasionach strączkowych. W wyniku reakcji enzymatycznej nawet 75% dostarczonej fenyloalaniny może zostać przekształcone do tyrozyny.

Tyrozyna – działanie

Zdawałoby się, że wpływ pojedynczego aminokwasu nie ma większego znaczenia na funkcjonowanie ustroju. Nic bardziej mylnego. Tyrozyna jest jednym z nielicznych aminokwasów działających wielokierunkowo. W badaniach klinicznych zaobserwowano, że jej poziom ściśle koreluje ze stylem prowadzonego życia, tj. obecnością sytuacji stresowych, aktywnością fizyczną czy niedoborem białka w diecie codziennej. Niski poziom tyrozyny może zwiększać podatność organizmu na stres, nasilać stany lękowe, depresję, może powodować drażliwość, a nawet pogarszać procesy myślenia i zapamiętywania.

Aminokwas ten pełni ponadto funkcję prekursora wielu neurotransmiterów (związków umożliwiających sprawne przekazywanie impulsów nerwowych między poszczególnymi komórkami nerwowymi), m.in. adrenaliny, noradrenaliny czy dopaminy. Dopływ adrenaliny umożliwia organizmowi szybką reakcję na stan potencjalnego zagrożenia, objawia się gwałtownym wzrostem ciśnienia krwi, rozszerzeniem oskrzeli i przyspieszoną akcją serca. Noradrenalina działa spójnie razem z adrenaliną, powodując wzrost pobudzenia fizycznego, koncentracji i procesów zapamiętywania. Dopamina zaś reguluje procesy psychiczne, wpływa na koordynację i napięcie mięśniowe. Od niej zależą nasze codzienne stany emocjonalne.

Poziom tyrozyny w organizmie wywiera również istotny wpływ na syntezę i funkcjonowanie jednego z najważniejszych hormonów tarczycy – tyroksyny. Odpowiada on za zachodzące w ustroju procesy metaboliczne, takie jak wchłanianie glukozy czy lipolizę. Co więcej, tyroksyna wpływa na pracę gruczołów płciowych, laktację i regulację płodności.

Tyrozyna – dawkowanie

Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (World Human Organization) dzienna podaż tyrozyny z dietą nie powinna być niższa niż 14 mg na każdy kilogram masy ciała. Ilość tę bez najmniejszego problemu jesteśmy w stanie dostarczyć wraz z dietą codzienną. Wysokim stężeniem aminokwasu cechują się m.in. sery (parmezan, brie, ser żółty), orzechy arachidowe, pestki dyni, soczewica, drób, a także chudy nabiał.

Z uwagi na potwierdzony naukowo, korzystny wpływ tyrozyny na osiągnięcia sportowe syntetyczna forma tego aminokwasu stanowi częsty dodatek do wielu popularnych suplementów diety.

W badaniu przeprowadzonym przez L. Tumilty i wspólników podaż 150 mg/kg tyrozyny skutkowała znaczną poprawą wytrzymałości zawodników podczas prób wysiłkowych. Podobną dawkę zastosowali N. A. Coull i wspólnicy, badając czujność, realizację zadania i zaangażowanie umysłowe przed grą, w jej połowie i pod jej koniec. Odnotowano znacznie lepsze reakcje u zawodników stosujących tyrozynę.

Suplementacja zdaje się mieć również korzystny wpływ na procesy zapamiętywania i poprawę umiejętności rozwiązywania problemu. Do takich wniosków doszli Colzato i wspólnicy w badaniu z 2015 r., podając uczestnikom badania aż 2 g tyrozyny. Warto zaznaczyć, że nie odnotowano przy tym występowania niepożądanych objawów ze strony organizmu.

Tyrozyna – opinie

Na podstawie przeglądu dostępnej literatury widać jasno znaczne rozbieżności w dawkowaniu tyrozyny. Prawdopodobnym powodem tego jest szerokie spektrum działania aminokwasu, a co za tym idzie, różny cel jego wykorzystania. Potwierdzona naukowo efektywność tyrozyny nie budzi natomiast żadnych zastrzeżeń, dlatego cieszy się ona pozytywną opinią wśród użytkowników.