Sok z dzikiej róży – właściwości lecznicze, przepis

Aktualizacja: 26 września, 2024

Dzika róża to krzew występujący pospolicie na terytorium całej Polski. Zakwita pod koniec maja i kwitnie aż do czerwca. Jej owoce są surowcem zielarskim, używanym do wyrobu herbat, płatki nadają się do produkcji konfitur, a z nasion wytwarzany jest olej. Możemy z niej także przygotować pyszny i zdrowy sok. Zapraszamy do wypróbowania naszego przepisu!

Dzika róża – bogate źródło witamin

Produkty z dzikiej róży są bogatym źródłem witamin, związków fenolowych, karotenoidów, kwasów organicznych, olejków eterycznych, a także pektyn, które stanowią rozpuszczalną frakcję błonnika pokarmowego. Pektyny, które są rozkładane przez bakterie przewodu pokarmowego człowieka, odpowiadają za równowagę jelitową.

Witaminy i minerały (100g):

Oprócz tego w owocach dzikiej róży znajdziemy witaminy: A, E, B1, B2, B3 (inaczej niacyna lub PP), B9 (kwas foliowy) i K ², ³.

Wapń, Ca – 169 mg
Żelazo, Fe – 1,06 mg
Magnez, Mg – 69 mg
Fosfor, P – 61 mg
Potas, K – 429 mg
Cynk, Zn – 0,25 mg
Miedź, Cu – 0,113 mg
Mangan, Mn – 1,02 mg
Witamina A, RAE – 217 µg
Beta-karoten – 2350 µg
Witamina E – 5,84 mg
Witamina K – 25,9 µg

Sok z dzikiej róży – właściwości zdrowotne

Istotnym warunkiem zdrowia człowieka jest rodzaj spożywanej przez niego żywności. Dietozależny charakter wielu schorzeń skłania nas do większej dbałości o to, co kładziemy na nasz stół. Żywność bogata w składniki bioaktywne korzystnie wpływa na organizm, stymulując go do prawidłowego funkcjonowania. Nie bez przyczyny coraz częściej zamieniamy produkty wysokoprzetworzone na te będące źródłem naturalnych składników odżywczych. Jednym z nich jest sok z dzikiej róży – prawdziwa bomba witaminowa o wielokierunkowym działaniu.

Dzika róża znana była już w starożytności. Dziś również jest doceniana, i to nie tylko przez zwolenników naturalnych preparatów i kosmetyków. Wszystko za sprawą właściwości soku z tej rośliny, który jest bogaty w witaminy i antyoksydanty.

Co daje picie soku z dzikiej róży?

Regularne spożywanie niewielkich choćby ilości soku z dzikiej róży zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji oraz przyspiesza proces rekonwalescencji.

Witamina C odpowiedzialna jest nie tylko za wzrost odporności, ale także pomaga w stanach osłabienia spowodowanego długotrwałym stresem czy przemęczeniem wynikającym z przepracowania i braku snu. Osobom starszym pomoże szybciej zregenerować siły. Ponadto kwas askorbinowy wspomaga detoksykację, hamuje wczesne stadia karcynogenezy i najprawdopodobniej zmniejsza ryzyko chorób neurodegeneracyjnych. Bierze także udział w wytwarzaniu kolagenu oraz wspomaga wchłanianie żelaza, chroniąc tym samym przed niedokrwistością mikrocytarną.

Z kolei bogactwo witamin z grupy B korzystnie wpływa na procesy poznawcze, wspomagając funkcje ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Chroni także układ sercowo-naczyniowy oraz zapobiega niedokrwistości megaloblastycznej – spowodowanej niedoborem witaminy B12 i kwasu foliowego.

Witaminy A oraz E to, podobnie jak związki fenolowe, silne antyoksydanty. Oprócz podnoszenia sprawności układu odpornościowego mają pozytywny wpływ na proces widzenia, chronią czerwone krwinki przed rozpadem, odpowiadają za profilaktykę miażdżycy oraz innych chorób układu krążenia, a nawet łagodzą objawy takich chorób skóry jak trądzik, liszaj i łuszczyca. Pomagają również utrzymać prawidłowy stan komórek nabłonkowych i błon śluzowych, co ma duże znaczenie w chorobach przewodu pokarmowego o podłożu zapalnym i w stanach podrażnienia jelit spowodowanych antybiotykoterapią.

Przeciwutleniacze nie tylko korzystnie wpływają na zdrowie, ale również na wygląd zewnętrzny. Eliminując wolne rodniki odpowiedzialne za uszkodzenia komórek, opóźniają procesy starzenia się organizmu. Dzięki przyspieszonej regeneracji skóra szybciej odzyskuje sprężystość i zmienia odcień na jaśniejszy, co daje efekt młodszego wyglądu.

Sok z dzikiej róży jest także bogatym źródłem składników mineralnych, w szczególności potasu, fosforu i magnezu. Niedobór tego ostatniego manifestuje się w postaci bolesnych skurczów mięśni. Magnez jest szczególnie potrzebny osobom o dużej aktywności fizycznej.

Dla kogo sok z dzikiej róży jest najbardziej polecany?

Owoce dzikiej różyc mają właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe ⁶. Tak więc w medycynie tureckiej stosuje się je w leczeniu przeziębienia, grypy, swędzenia, egzemy i kaszlu ⁷. Najczęściej stosuje się je w postaci herbaty. Owoce dzikiej róży są szczególnie polecana dla osób z ⁶:

• osteoporozą,
• hiperlipidemią(podwyższony poziom cholesterolu w osoczu i/lub trójglicerydów),
• otyłością,
• kamicą nerkową,
• hepatotoksycznością (uszkodzenie wątroby związane z upośledzoną funkcją tego narządu, spowodowane ekspozycją na lek lub inny czynnik nieinfekcyjny. Jest to jedno z najczęstszych bezpośrednich powikłań chemioterapii),
• chorobami skórnymi,
• wrzodowym zapaleniem żołądka,
• reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Sok z dzikiej róży – przeciwwskazania

Przetwory z owoców dzikiej róży stosowane w zalecanych dawkach nie wywołują objawów szkodliwych.

Dzikiej róży nie powinni stosować pacjenci z kamicą nerkową ani osoby z tendencją do tworzenia się kamieni. Oprócz tego odradza się ją osobom:

• po zawale serca, udarze mózgu, czy zatorze płucnym, ponieważ tego typu preparaty zwiększają ryzyko powstawania skrzepów krwi. Z tego samego powodu odradza się ją pacjentom z zakrzepicą żył głębokich;
• z tendencją do nadmiernej krzepliwości krwi, ze względu na obecność witaminy E;
• cierpiącym na hemochromatozą, związaną z nadmierną kumulacją żelaza w organizmie. Dzika róża zawiera witaminę C, która zwiększa wchłanianie żelaza;
• osobom cierpiącym na biegunki – większe dawki witaminy C mogą prowadzić do wzrostu ich ilości.

Roślina ma właściwości ściągające, dlatego osoby z wrzodami żołądka lub wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, powinny wcześniej skonsultować się z lekarzem.

Przepis na sok z dzikiej róży

Owoc dzikiej róży przetworzony do postaci soku nadaje się jako dodatek do herbaty na jesienny chłód (doskonale zastąpi zwykły cukier) lub gazowanej wody – świetnie ugasi pragnienie w upalny dzień.  Można go łatwo przyrządzić w domu.

Składniki:

1 kg owoców dzikiej róży
1 litry wrzącej wody
5 g kwasku cytrynowego
200-500 g cukru

Przygotowanie:

1. Zalej owoce dzikiej róży wrzącą wodą (1 litry).
2. Podgrzewaj przez 15 minut.
3. Odcedź sok.
4. Dodaj wrzącą wodę (½ objętości przygotowanego soku) oraz kwasek cytrynowy.
5. Podgrzewaj przez kolejne 10 minut.
6. Odcedź ponownie.
7. Dodaj cukier do smaku (200-500 g).
8. Przelej sok do butelek lub słoików.
9. Pasteryzuj przez 15 minut w temperaturze 90°C.

Tak przygotowany sok przechowuj w spiżarce przez całą zimę.

Jak pić sok z dzikiej róży?

Sok z owoców dzikiej róży należy stosować dwa razy dziennie po 25 ml, najlepiej 30 minut przed posiłkiem. Można pić czysty sok lub rozcieńczyć wodą w proporcji 1:1. Jeśli chcemy wzmocnić odporność, codziennie pijmy 1 łyżkę soku lub dodawajmy go do herbaty.

Przepis na odwar z owoców dzikiej róży

2 łyżki rozdrobnionych owoców zalać 1 szklanką (200ml) wody ciepłej i gotować powoli pod przykryciem 5 min. Odstawić na 10 min i przecedzić, przepłukując na sitku przegotowaną, ciepłą wodą, aby otrzymać pełną szklankę odwaru.

Jak pić odwar z owoców dzikiej róży?

Pić po 1/3-2/3 szklanki 2-4 razy dziennie po jedzeniu jako środek witaminowy i regulujący przemianę materii  ⁸.

Więcej przepisów znajdziesz: Dzika róża – przepisy na herbatę, wino i nalewkę.

Co zrobić z całych owoców dzikiej róży?

Owoce dzikiej róży można wykorzystać do produkcji dżemów, konfitur i powideł. Oprócz tego też można z nich zrobić nalewkę, kompot, sok, czy syrop.

Susz jest stosowany do rozgrzewających herbat i naparów. Po odcedzeniu możemy do niego dodać kostki lodu. W ten sposób przygotujemy orzeźwiającą lemoniadę różaną.

1. U.S. Department of Agriculture, „Rose Hips, wild (Northern Plains Indians)”, [online] https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/168998/nutrients, [dostęp 05.08.2024].[↩]
2. Cendrowski A., Kalisz S., Mitek M., „Właściwości i zastosowanie owoców róży w przetwórstwie spożywczym”, [w] ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 4 (83), 24 – 31, [online] https://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/2015/02/02_Cendrowski.pdf, [dostęp 05.08.2024]. [↩]
3. U.S. Department of Agriculture, „Rose Hips, wild (Northern Plains Indians)”, [online] https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/168998/nutrients, [dostęp 05.08.2024].[↩]
4. Rutkowska J., Adamska A., Pielat M., Białek M., "Porównanie składu i właściwości owoców dzikiej róży (Rosa rugosa) utrwalanych metodami liofilizacji i suszenia konwencjonalnego", [w] ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 4 (83), 32 – 43, [online] Wydawnictwo PPTZ https://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/2015/02/03_Rutkowska.pdf, [dostęp 05.08.2024].[↩]
5. Krzepiłko A., Prażak R., Skwaryło-Bednarz B., Święciło A., "Pąki, liście i nasiona porzeczki czarnej – źródło substancji bioaktywnych o prozdrowotnych właściwościach", [w] ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2018, 25, 2 (115), 24 – 33, [online] Wydawnictwo PPTZ https://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/2018/09/02_Krzepilko.pdf, [dostęp 05.08.2024].[↩]
6. Inés Mármol, Cristina Sánchez-de-Diego, Nerea Jiménez-Moreno, Carmen Ancín-Azpilicueta and María Jesús Rodríguez-Yoldi1, „Therapeutic Applications of Rose Hips from Different Rosa Species„, [w] Int J Mol Sci. 2017 Jun; 18(6): 1137, [online] National Library od Medicine, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5485961/, [dostęp 05.08.2024].[↩][↩]
7. Kültür S. Rośliny lecznicze stosowane w prowincji Kirklareli. J. Etnofarmakol. 2007;111:341–364. doi: 10.1016/j.jep.2006.11.035, [online] National Library of Medicine, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17257791/, [dostęp 05.08.2024].[↩]
8. Ożarowski A., Jaroniewski W., „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie„, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych Warszawa 1987, str. 330, [online] https://doci.pl/witmat/oarowski-a-jaroniewski-w-roliny-lecznicze-i-ich-praktyczne-zastosowanie+fnx8e85m, [dostęp 05.08.2024[↩]