Dzika róża – sok, herbata, wino, nalewka (przepisy). Kiedy zbierać owoce dzikiej róży?

Aktualizacja: 23 stycznia, 2025

We wrześniu rozpoczyna się sezon zbiorów owoców dzikiej róży. Trwa do końca zimy, więc gorąco zachęcam, aby wypróbować wszelkiego rodzaju przepisy na różane przetwory. Wyjątkowy smak to nie wszystko, co dzika róża ma nam do zaoferowania.   

Dzika róża

Dzika róża (Rosa canina L.) to krzew rozprzestrzeniony w całej Europie, Azji Mniejszej i Północnej Afryce. Osiąga wysokość około 3 m, a charakterystyczne dla niego podłużne o wrzecionowatym kształcie pomarańczowe owoce (a właściwie pseudoowoce, prawdziwy owoc róży w postaci twardych orzeszków znajduje się wewnątrz) są wykorzystywane zarówno w kuchni, kosmetologii, jak i we wspomaganiu zdrowia. Charakterystyczna dla nich jest wysoka zawartość witaminy C (100 razy wyższa niż np. w jabłkach), która sięga około 300 mg w 100 g owocu. Nektary różane są wykorzystywane do witaminizowania innych produktów ubogich w kwas L-askorbinowy. Oprócz tego owce dzikiej róży zawierają witaminy z grupy B, A, E i K, polifenole o działaniu antyoksydacyjnym, a także związek należący do grupy galaktolipidów. Galaktolipid dzikiej róży ma działanie łagodzące stany zapalne (m.in. obniża stężenie białka ostrej fazy – CRP) . Nie tylko owoce są źródłem cennych składników. Olej wytłaczany z płatków i nasion dzikiej róży wykorzystywany jest w celach kosmetycznych. Na skórę oddziałuje łagodząco, rozjaśniająco i nawilżająco. Doskonale sprawdza się u osób z wrażliwą cerą naczyniową.

Kiedy zbierać owoce dzikiej róży?

Owoce dzikiej róży zbiera się w okresie od września do zimy. Po zbiorach owoce najczęściej poddaje się suszeniu. W przemyśle spożywczym wykorzystuje się zarówno płatki róży, jak i owoce (pseudoowoce).

Napar z płatek dzikiej róży

Do produkcji soku można wykorzystać zarówno kwiaty, jak i owoce.

Sok z owoców dzikiej róży

Herbata z dzikiej róży

Herbatę z dzikiej róży można przygotować samodzielnie w domu. Zebrane owoce dzikiej róży (najlepiej w okolicy września) wystarczy wysuszyć w piekarniku temperaturze 75–80 stopni Celsjusza (zajmuje to około 3 godzin). Tak wysuszone owoce należy zalać gorącą (nie wrzącą) wodą i odstawić na kilka godzin, aby woda nasiąknęła aromatem. Herbatę przed podaniem można nieco podgrzać.

Wino z dzikiej róży

Wino z dzikiej róży przygotowuje się podobnie jak wino z innych owoców. Wystarczą zatem owoce, cukier, woda i  odrobina cierpliwości, aby cieszyć się smakiem pysznego wina z owoców dzikiej róży.

Nalewka z dzikiej róży

Domowa nalewka z dzikiej róży sprawdzi się doskonale w długie zimowe wieczory. Oprócz właściwości odprężających dostarczy także cennych składników, w tym witaminy C. Wzbogacona miodem oraz goździkami nabierze dodatkowych zalet, nie tylko w postaci złożonego aromatu. W niewielkiej ilości można nalewkę potraktować jako element prozdrowotny.

Alkohol jest substancją toksyczną, o czym należy pamiętać. WHO oszacowała dawki, które potencjalnie związane są z wywoływaniem najmniejszych szkód zdrowotnych. Dla mężczyzn w przypadku regularnego picia najlepiej ograniczyć dawkę czystego alkoholu do 40 g, co jest równoznaczne z 2 półlitrowymi piwami. Dla kobiet poziom ten wynosi 20 g – czyli 1 półlitrowe piwo. Ponadto konieczne jest zachowanie minimum 2 dni abstynencji w tygodniu, najlepiej dzień po dniu.  

Jedną z właściwości, o których wspomniano na początku artykułu jest działanie uśmierzające stan zapalny. Ten cenny potencjał wykorzystuje się w łagodzeniu bólu w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów. Tzw. rosehip powder, czyli proszek z owoców dzikiej róży jest znany, póki co głównie w formie dowodów anegdotycznych,  z działania przeciwbólowego w grupie pacjentów cierpiących na tę chorobę. Za mało jest badań w tym zakresie, aby wyciągnąć ogólny wniosek – jednak dlaczego  nie spróbować?