Nadciśnienie tętnicze. Objawy, przyczyny i leczenie

Aktualizacja: 4 czerwca, 2024

Brak charakterystycznych objawów wysokiego ciśnienia sprawia, że przez wiele lat możemy żyć w nieświadomości na temat poważnych zmian, jakie zachodzą w naszym organizmie. Ponad 90% przypadków osób z nadciśnieniem tętniczym nie ma wyraźnej przyczyny, która je wywołuje.

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze, inaczej hipertensja jest to choroba układu krążenia, która charakteryzuje się okresowym lub stałym, podwyższonym poziomem ciśnienia tętniczego, skurczowym i rozkurczowym. Wartości ciśnienia tętniczego krwi przedstawiają się następująco:

• optymalne: <120/<80 (ciśnienie tętnicze skurczowe/ciśnienie tętnicze rozkurczowe w mm Hg)
• prawidłowe: 120–129/80–84
• wysokie prawidłowe: 130–139/85–89
• nadciśnienie tętnicze (stopień 1 – łagodne): 140–159/90–99
• nadciśnienie tętnicze (stopień 2 – umiarkowane): 160-179/100-109
• nadciśnienie tętnicze (stopień 3 – ciężkie): ≥180/≥110

Większa część przypadków nadciśnienia tętniczego ma charakter pierwotny (samoistny) i nie ma żadnej somatycznej przyczyny jego powstawania. Najczęściej dotyczy grupy wiekowej 35–60 rokiem życia.

Nadciśnienie tętnicze – objawy

Duża część przypadków nadciśnienia przebiega bezobjawowo. Jednak pewne symptomy, mogą świadczyć o problemach z prawidłową wartością ciśnienia tętniczego krwi. Bóle głowy, które dotyczą części potylicznej głowy, zawroty głowy, szybko pojawiające się zmęczenie, pogorszenie tolerancji wysiłku, uczucie kołatania serca, nadmierna pobudliwość, zaczerwienienie na twarzy, szyi i klatce piersiowej, krwotoki z nosa czy zaburzenia snu mogą być pierwszymi objawami nadciśnienia tętniczego. Nierzadko także pojawia się pogorszenie widzenia.

Czasem bardzo trudno jest uchwycić objawy zwiastujące poważne problemy z ciśnieniem tętniczym krwi. Nierzadko choroba zostaje rozpoznana dopiero po pojawieniu się objawów związanych z powikłaniami nadciśnienia tętniczego, jak: choroba niedokrwienna serca, udar mózgu, przerost lewej komory serca, zawał, niewydolność nerek czy retinopatia. Udar mózgu jest niezwykle ciężką chorobą o nieodwracalnych skutkach. Sprawdź jaki są jej przyczyny i jak wygląda rehabilitacja chorego.

Nadciśnienie tętnicze – przyczyny

Niestety, większość przypadków nadciśnienia tętniczego nie jest związana z jedną konkretną przyczyną. Choroba wykazuje silny wpływ czynników środowiskowych i genetycznych. Pierwszym czynnikiem ryzyka zachorowania na chorobę jest spożywanie nadmiernej ilości soli (sodu). Nie tylko nadmierne stosowanie soli dodawanej do potraw przyczynia się do rozwoju nadciśnienia tętniczego, należy pamiętać, że sól kryje się w wielu produktach spożywczych.

Następną przyczyną rozwoju nadciśnienia tętniczego może być otyłość i brak aktywności fizycznej. Systematyczne ćwiczenia fizyczne oraz odpowiednia, zdrowa dieta przyczyniają się do obniżenia wartości RR, a co za tym idzie, obniżenia ryzyka rozwoju nadciśnienia.

Rozwój nadciśnienia tętniczego jest mocno powiązany ze stylem życia oraz stosowaniem używek, takich jak: alkohol i papierosy, które w połączeniu z siedzącym trybem życia nie sprzyjają obniżeniu ciśnienia tętniczego krwi.

Kolejną, bardzo ważną przyczyną powstawania nadciśnienia tętniczego jest genetyka, a na ten czynnik niestety nie mamy wpływu. Skłonność do rodzinnego występowania nadciśnienia tętniczego, powinna skłonić do wzmożonej obserwacji i regularnych pomiarów ciśnienia krwi.

W nadciśnieniu wtórnym, wyróżnia się główną przyczynę powstawania nadciśnienia, którą jest choroba, w wyniku której, dochodzi do zaburzenia parametrów ciśnienia krwi. Może to być nadczynność tarczycy, choroby nerek, zwężenie tętnicy nerkowej, hiperaldosteronizm oraz wiele innych.

Nadciśnienie tętnicze – leczenie

Leczenie nadciśnienia tętniczego krwi ściśle wiąże się z przyczynami jego powstawania. Leczenie można podzielić na niefarmakologiczne oraz z użyciem środków farmakologicznych.

Do niefarmakologicznego leczenia nadciśnienia tętniczego zaliczyć można zmianę stylu życia (dietę, aktywność fizyczną, ograniczenie spożycia alkoholu, rzucenie lub ograniczenie palenia oraz ograniczenie spożycia sodu). Dieta i regularna aktywność fizyczna odgrywają bardzo ważną rolę. Wprowadzenie do diety ryb, sporej ilości warzyw i owoców, zamiast tłustego mięsa, słodyczy i niezdrowych przekąsek, korzystnie wpłynie na cały organizm.

Stan chorego i postęp oraz powikłania choroby wpływają na przepisane leki przez lekarza. Do najczęściej stosowanych leków w nadciśnieniu tętniczym, należą:

• ACE – inhibitory konwertazy
• Blokery kanału wapniowego – antagoniści wapnia
• β – blokery
• diuretyki – leki moczopędne
• α- 1-blokery
• blokery receptora angiotensynowego (ARB)

Nadciśnienie tętnicze z roku na rok dotyka coraz większej liczby osób. Styl życia, pośpiech, stres, niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, używki – to wszystko przyczynia się do rozwoju chorób cywilizacyjnych. Zmiana nawyków, regularne pomiary ciśnienia tętniczego krwi, kontrola lekarska i ewentualna farmakoterapia to środki, które stosowane regularnie pozwolą na uniknięcie poważnych konsekwencji nadciśnienia tętniczego krwi.