Dieta przy wysokim ciśnieniu. Co jeść a czego unikać przy wysokim ciśnieniu?

Aktualizacja: 19 grudnia, 2024

Nadciśnienie tętniczego to schorzenie, które bardzo często nie daje żadnych objawów. Chorzy powinni zadbać nie tylko o regularne pomiary ciśnienia, ale również o odpowiednią dietę. Nieleczone nadciśnienie może prowadzić do wielu powikłań, m.in. ze strony układu krążenia. Jaką dietę należy stosować przy nadciśnieniu tętniczym i jakie zmiany wprowadzić w stylu życia?

Przyczyny i objawy wysokiego ciśnienia

Nadciśnienie tętnicze to poważna choroba, która przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Natomiast nieleczona może prowadzić do wielu chorób układu sercowo-naczyniowego, m.in. zawału serca czy udaru mózgu. Jak objawia się nadciśnienie tętnicze? Niektóre objawy mogą pojawić się również przy innych schorzeniach, z tego względu nazywane są objawami niespecyficznymi dla tego schorzenia. Najczęściej występującym objawem jest ucisk w głowie, który zazwyczaj pojawia się po przebudzeniu i występuje z tyłu głowy, w okolicy potylicy. U chorych występują również zawroty głowy, które zwykle trwają krótko. Często towarzyszą im mroczki przed oczami oraz szumy uszne. Charakterystycznym objawem nadciśnienia tętniczego jest sporadyczne lub stałe uczucie zmęczenia oraz osłabiona koncentracja. Do objawów wysokiego ciśnienia możemy również zaliczyć nerwowość, która objawia się ciągłym rozdrażnieniem, podenerwowaniem oraz nadmiernym pobudzeniem. Bardzo często odczuwa się też kołatanie serca, uczucie ucisku lub ciasnoty w jego okolicy oraz duszność, która występuje przeważnie po wysiłku lub w momencie silnego zdenerwowania.

Do głównych przyczyn nadciśnienia tętniczego zalicza się przede wszystkim nieodpowiedni styl życia, m.in. palenie papierosów, niewielką aktywność fizyczną lub jej brak, nadużywanie alkoholu, nadmierne spożywanie produktów bogatych w sól oraz zbyt małą ilość owoców i warzyw w diecie. Ponadto powodem wysokiego ciśnienia mogą być również otyłość, uwarunkowania genetyczne, stres, a także choroby nerek, nadnerczy, tarczycy oraz cukrzyca.

Dieta przy wysokim ciśnieniu

Odpowiednia dieta u chorego na nadciśnienie tętnicze jest istotnym elementem. Osobom z wysokim ciśnieniem zaleca się stosowanie diety DASH, która uznawana jest za dietę leczniczą. Polega ona na wykluczeniu z codziennego jadłospisu m.in. słodyczy, pełnego mleka i jego pełnotłustych przetworów, wędzonych ryb, tłustych mięs i wędlin, żywności konserwowanej, żółtego sera, słonych przekąsek oraz fast foodów. Jednym z najważniejszych aspektów stosowania diety DASH jest ograniczenie spożywania soli. Uważa się, że takie postępowanie obniży ciśnienie tętnicze, a także zapobiegnie rozwojowi nadciśnienia tętniczego. Doskonałym zamiennikiem soli będą suszone zioła, takie jak kminek, majeranek, bazylia czy zioła prowansalskie, które zdecydowanie podnoszą walory smakowe potrawy. Natomiast tłuszcze pochodzenia zwierzęcego najlepiej zastąpić tłuszczami roślinnymi. Ze zwierzęcych produktów tłuszczowych poleca się spożywanie 2–3 porcji dziennie niskotłuszczowych produktów mlecznych. W diecie DASH uwzględnia się również 2–3 porcje tłuszczu widocznego, m.in. oleju, margaryny. Codzienny jadłospis warto wzbogacić w warzywa i owoce, będące cennym źródłem witamin A, E, C i składników mineralnych, głównie potasu, który zwiększa wydalanie sodu z organizmu oraz obniża ciśnienie krwi. Zaleca się spożywanie 4–5 porcji warzyw oraz 4–5 porcji owoców w ciągu dnia. Wskazane jest również spożywanie 2 porcji lub mniej chudego mięsa, drobiu, ryb oraz owoców morza, ponieważ dostarczają one kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 (EPA i DHA), które obniżają ciśnienie krwi i cholesterol oraz zmniejszają stan zapalny. W codziennym jadłospisie nie powinno zabraknąć także nasion strączkowych, orzechów oraz nasion, które są cennym źródłem błonnika pokarmowego, magnezu, potasu i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Zaleca się spożywanie ich 4–5 razy w tygodniu.

Regularne stosowanie diety DASH nie powoduje żadnych skutków ubocznych dla naszego zdrowia. Dostarcza nam wszystkich niezbędnych do prawidłowego rozwoju witamin i składników mineralnych oraz wpaja zdrowe nawyki żywieniowe. Obejmuje ona również dążenie do zrzucenia nadwagi oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała.