Kreatyna – działanie, efekty, skutki uboczne, kreatyna a alkohol
Aktualizacja: 16 lutego, 2021
Nie ulega wątpliwości fakt, że kreatyna należy do najbardziej przebadanych i bezpiecznych suplementów dla sportowców. Liczne badania naukowe potwierdzają jej korzystny wpływ na wysiłek fizyczny i pracę nad sylwetką. Kreatyna wykazuje potencjał anaboliczny, antykataboliczny oraz erogeniczny, dlatego stosowana jest często w różnych dyscyplinach sportowych zarówno na poziomie amatorskim, jak i zawodowym. Substancja ta posiada szereg ciekawych właściwości, którym warto przyjrzeć się z bliska.
Kreatyna
Kreatyna, inaczej kwas β-metyloguanidynooctowy, to związek organiczny który odgrywa niezwykle ważną rolę w wielu procesach metabolicznych zachodzących w organizmie człowieka. Występuje naturalnie w naszym ustroju, głównie w komórkach mięśniowych, w sercu, jądrach, a także w mózgu. Jest substancją endogenną, czyli może być samodzielnie wytwarzana przez ludzki organizm z takich aminokwasów jak l-arginina, l-glicyna i l-metionina. Synteza kreatyny zachodzi głównie w nerkach i wątrobie, a następnie jest transportowana wraz z krwią do mięśni i innych potrzebujących jej tkanek. Transportowanie kreatyny do komórek mięśniowych wspomagać może insulina – hormon, którego poziom podnosi się w reakcji na pojawienie się we krwi składników odżywczych, takich jak glukoza i poszczególne aminokwasy.
Działanie kreatyny
Główną rolą kreatyny jest odnawianie cząsteczek ATP, czyli podstawowego nośnika energii w naszym ustroju. Kreatyna poprzez swoje właściwości osmotyczne zwiększa również uwodnienie komórek mięśniowych, co sprzyja rozbudowie masy mięśniowej, a także może prowadzić do większego zmagazynowania glikogenu w mięśniach. Glikogen mięśniowy może w sposób skuteczny wpływać na aktywność enzymów uczestniczących w syntezie białek mitochondrialnych. Mitochondria to centra energetyczne komórki, a ich ilość oraz wielkość wspomaga rozwój zdolności wysiłkowych i umięśnienia. Mając powyższe informacje na uwadze można stwierdzić, iż wysokie stężenie kreatyny w komórkach mięśniowych może korzystnie przyczynić się do zwiększenia zdolności wysiłkowych, przyrostu beztłuszczowej masy mięśniowej, a także do poprawy regeneracji organizmu. Nie ulega wątpliwości fakt, że kreatyna należy do najsilniejszych i zarazem najbezpieczniejszych substancji używanych w celu poprawy ogólnie pojętej formy sportowej, co zresztą zostało potwierdzone w licznych badaniach naukowych.
Kreatyna – efekty
Istnieje duża ilość prac naukowych opartych na wynikach badań eksperymentalnych wskazujących, że suplementacja kreatyną w odpowiedniej dawce w połączeniu z treningiem oporowym może skutecznie:
- zwiększyć beztłuszczową masę ciała;
- doprowadzić do wzrostu sprawności;
- usprawnić proces odnowy powysiłkowej;
- poprawić wydajność pracy mięśni;
- wspomóc wzrost siły mięśniowej;
- przyśpieszyć resyntezę ATP.
Kreatyna jest substancją o działaniu anabolicznym, erogenicznym, jak i również antykatabolicznym. Dodatkowo nadmienić należy, że w celu maksymalizacji przyrostu masy mięśniowej kreatynę warto stosować zarówno przed, jak i zaraz po treningu ze względu na lepsze środowisko wewnątrz organizmu. Warto również wspomnieć, że suplementacja kreatyną ułatwia pracę nad ogólnie pojętą formą sportową nie tylko w trakcie budowania masy mięśniowej, ale także podczas redukcji tkanki tłuszczowej.
Kreatyna – skutki uboczne
Kreatyna jest substancją bezpieczną – istnieje wiele badań, które to potwierdzają. Przeprowadzone do tej pory eksperymenty wykazały, że nawet kilkuletnie przyjmowanie tej substancji u osób zdrowych nie powoduje żadnych skutków ubocznych, przy czym warto nadmienić, że w większości przypadków badania wykonywane były z użyciem dawek nieprzekraczających 10 g na dobę. Jedynymi przeciwwskazaniami do stosowania preparatów kreatynowych są już istniejące schorzenia nerek, wątroby czy trzustki. Na koniec warto wspomnieć, że niezwykle istotne znaczenie ma czystość, jak i jakość tej substancji. Nie ulega wątpliwości, że najlepiej przebadaną i prawdopodobnie najbardziej skuteczną formą kreatyny jest monohydrat.
Kreatyna a alkohol
Na wstępie należy zaznaczyć, że alkohol powinien być spożywany okazjonalnie w umiarkowanych ilościach. Regularne nadużywanie trunków jest nie tylko szkodliwe dla estetyki sylwetki, ale przede wszystkim dla zdrowia. Długotrwałe, nadmierne picie alkoholu może spowodować zmiany chemiczne i fizyczne w tkance mięśniowej (obrzęki, zaburzenia w funkcjonowaniu enzymów, zniekształcenie mitochondriów komórkowych itd.). Istnieją pewne obiegowe przekonania, które sugerują, że alkohol ścina białko mięśniowe. W przypadku gdyby etanol był w stanie niszczyć białka ustrojowe to już nawet niewielka jego dawka mogłaby się okazać dla nas śmiertelna. Kolejnym błędnym przeświadczeniem jest teoria głosząca, iż alkohol wypłukuje kreatynę z mięśni. Na chwilę obecną nie ma żadnych przekonujących dowodów, które potwierdzałyby tę zależność. Oczywistym jest fakt, że alkohol zaburza równowagę wodno elektrolitową, a tym samym doprowadza do nadmiernej utraty wody z organizmu. Kreatyna może zmniejszyć negatywne skutki odwodnienia, co zostało potwierdzone w badaniu z udziałem sportowców trenujących intensywnie w wysokich temperaturach. Gwoli ścisłości dodać należy, że mowa tutaj o umiarkowanych ilościach etanolu, lampka wina wypita do kolacji lub jedno małe piwo od czasu do czasu nie odbije się negatywnie na zdrowiu czy ogólnie pojętej formie sportowej – niezależnie od tego czy stosujemy kreatynę czy nie.
Bez względu na to czy stosujemy kreatynę, czy też nie, spożywanie alkoholu z umiarem, w ilościach symbolicznych, nie zniweczy Twoich ciężko wypracowanych mięśni. Na podstawie wielu dostępnych badań naukowych okazuje się, że kreatyna stosowana we właściwy sposób u osób zdrowych nie wiąże się z ryzykiem występowania objawów niepożądanych. Innymi słowy jest skuteczną oraz bezpieczną substancją wspomagającą zdolności wysiłkowe w sporcie. Dzięki swoim dobrze znanym właściwościom anabolicznym, ergogenicznym, jak i antykatabolicznym suplementacja kreatyną może nieść za sobą szereg cennych korzyści. Na koniec chciałbym podkreślić, że suplementacja kreatyną sama w sobie nie przyniesie należytych rezultatów bez odpowiednio zbilansowanej diety, zdecydowanie warto mieć ten fakt na uwadze.
Literatura:
- Creatine supplementation Hall M1, Trojian TH. [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23851411
- High-performance capillary electrophoresis-pure creatine monohydrate reduces blood lipids in men and women. Earnest CP1, Almada AL, Mitchell [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8774269
- Is there a rationale for the use of creatine either as nutritional supplementation or drug administration in humans participating in a sport? Benzi G1. [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10675277
- Side effects of creatine supplementation in athletes. Francaux M1, Poortmans JR. [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19124889
- Effects of creatine supplementation on renal function. Yoshizumi WM1, Tsourounis C. [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15273072
- Long-term creatine supplementation does not significantly affect clinical markers of health in athletes. Kreider RB1, Melton C, Rasmussen CJ, Greenwood M, Lancaster S, Cantler EC, Milnor P, Almada AL.. [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12701816
- Effects of long-term creatine supplementation on liver and kidney functions in American college football players. Mayhew DL1, Mayhew JL, Ware JS.[dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12500988
- http://escholarship.org/uc/item/3n1278fh
- Creatine supplementation enhances muscular performance during high-intensity resistance exercise. Volek JS1, Kraemer WJ, Bush JA, Boetes M, Incledon T, Clark KL, Lynch JM. [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9216554
- Effects of creatine on isometric bench-press performance in resistance-trained humans.Kilduff LP1, Vidakovic P, Cooney G, Twycross-Lewis R, Amuna P, Parker M, Paul L, Pitsiladis YP.[dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12131259
- Effects of creatine supplementation and resistance training on muscle strength and weightlifting performance.Rawson ES1, Volek JS. [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14636102
- Creatine supplementation and health variables: a retrospective study.Schilling BK1, Stone MH, Utter A, Kearney JT, Johnson M, Coglianese R, Smith L, O’Bryant HS, Fry AC, Starks M, Keith R, Stone ME. [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11224803
- Is the use of oral creatine supplementation safe? Bizzarrini E1, De Angelis L. [dostep-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15758854
- Effects of creatine supplementation on performance and training adaptations. Kreider RB1.[dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12701815
- Adverse effects of creatine supplementation: fact or fiction? Poortmans JR1, Francaux M. [dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10999421
- Dietary creatine supplementation does not affect some haematological indices, or indices of muscle damage and hepatic and renal function.Robinson TM1, Sewell DA, Casey A, Steenge G, Greenhaff PL..[dostęp-online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10953902
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3963244/pdf/jssm-02-123.pdf