Czy kreatyna szkodzi? Kreatyna a płodność u mężczyzny
Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024
Stosowanie suplementów diety z uwagi na szerzący się trend bycia „fit” jest bardzo popularne i dotyczy blisko 22% ogólnej populacji. Szeroki asortyment oferowanych przez branżę suplementów kojarzy się z dbałością o zdrowie i wygląd, a stosuje się ją, aby przyspieszyć czas potrzebny na regenerację ustroju, wspomóc wydolność podczas trwającej jednostki treningowej czy uzupełnić dietę codzienną w niezbędne składniki odżywcze. Jednym z najczęściej używanych i najlepiej zbadanych suplementów jest kreatyna, dlatego dzisiejszy artykuł postanowiliśmy poświęcić właśnie jej. Zapraszamy do lektury!
Co daje kreatyna?
Kreatyna stanowi związek naturalnie występujący w organizmie, a konkretnie w komórkach mięśniowych człowieka. Wewnątrzustrojowa synteza możliwa jest dzięki trzem aminokwasom: argininie, glicynie u metioninie. Proces ten może zachodzić w nerkach, trzustce, wątrobie, mózgu i w przypadku mężczyzn – również w niewielkiej ilości w jądrach. Całkowita zawartość skumulowanej kreatyny w ustroju sięga blisko 130 g. Na rynku dostępnych jest wiele form kreatyny. Najczęstszy dodatek do różnych typów suplementów stanowią:
- Monohydrat
- Jabłczan
- Ornitynian
- Cytrynian
- Pirogronian
- Chlorowodorek
- Ortonian
- Ketoglutaran
Mimo tak dużej różnorodności form, najlepiej przebadaną i zarazem najskuteczniejszą formą pozostaje monohydrat kreatyny. Inne badane związki nie wykazały istotnych statystycznie korzyści nad wymienioną. Główną funkcją kreatyny w ustroju jest dostarczenie odpowiednich substratów do produkcji i odbudowy zużytych cząstek ATP, które zaś są podstawowym źródłem energii podczas skurczu pracujących mięśni. Udowodniono ponadto pozytywny wpływ związku na obniżenie produkcji mleczanu wśród osób prowadzących treningi o charakterze siłowym lub wydolnościowym. Produkcja mleczanu związana jest z powstawaniem popularnych „zakwasów”. Oznacza to, że mniejsze zakwaszenie może mieć wpływ na wykonywanie bardziej intensywnych jednostek treningowych i o większej ich objętości. Przeprowadzone badania pokazują również, że suplementacja kreatyny może przyczyniać się do poprawy gospodarki energetycznej w mózgu. Wykazano poprawę zdolności intelektualnych, takich jak pamięć czy czas reakcji na określone bodźce. Suplementacja w tym przypadku ma szczególne uzasadnienie wśród osób w podeszłym wieku.
Czy kreatyna szkodzi?
Suplementacja preparatami zawierającymi kreatynę może spowodować wystąpienie skutków ubocznych. Do najczęściej zgłaszanych objawów zaliczane są te ze strony przewodu pokarmowego, takie jak biegunki. Liczne badania nie dokumentują jednak zagrożeń zdrowotnych powodowanych nawet długotrwałą suplementacją. Nie wykazano zarówno wzrostu markerów związanych z uszkodzeniami mięśni, jak i zaburzeń metabolizmu tłuszczów, funkcji wątroby czy zaburzeń dotyczących układu krwiotwórczego. Reasumując za równo jednorazowa, jak i długotrwała suplementacja kreatyną nie niesie za sobą istotnych zagrożeń dla osób zdrowych.
Kreatyna a nerki
Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy stosowanie kreatyny przy prawidłowej czynności nerek, jest uważane za bezpieczne. Jej nadmiar jest bowiem wydalany z moczem. Jedno z badań prezentowane na łamach “Journal of the International Society of Sports Nutrition” nie wykazało wpływu między długotrwałą suplementacją preparatami zawierającymi kreatynę a funkcjonowaniem nerek.
Kreatyna a płodność u mężczyzny
Nie wykazano istotnie statystycznych zależności między przyjmowaniem kreatyny a poprawą płodności u mężczyzn.
Kreatyna przed czy po treningu
Najlepszą porą przyjmowania kreatyny jest okres potreningowy. Potwierdzają to badania przeprowadzone przez Antonio i Ciccone, które wykazały większy przyrost masy mięśniowej u osób stosujących suplementację w okresie potreningowym niż przed planowaną jednostką treningową. Korzystny jest również posiłek węglowodanowy powodujący wyrzut insuliny, co ma wpływ na transport związku do komórek. Zdaje się zatem być zasadne spożywanie kreatyny wraz z posiłkiem białkowo-węglowodanowym.
Literatura:
- Lugaresi R, Leme M, de Salles Painelli V, et al. Does long-term creatine supplementation impair kidney function in resistance-trained individuals consuming a high-protein diet? Journal of the International Society of Sports Nutrition. 2013;10:26. doi:10.1186/1550-2783-10-26.
- Bednarek i wsp.: Ostre nieodwracalne uszkodzenie nerek w przebiegu regularnego, intensywnego treningu siłowego, wspomaganego przez pacjenta nadmierną substytucją preparatów kreatyny oraz steroidu anaboliczno-androgennego – opis przypadku. NEFROL. DIAL. POL. 2017, 21: 33-36.
- Zając A., Poprzęcki S., Czuba M., Zydek G., Gołaś A.: Żywienie i suplementacja w sporcie. Wyd. AWF Katowice, Katowice 2014.
- Smith R., Agharkar A., Gonzales E.: A review of creatine supplementation in age-related diseases: more than a supplement for athletes. F1000Res. 2014, 3, 222. doi: 10.12688/f1000research.5218.1 (data dostępu: 9.09.2015).
- Spillane M., Schoch R., Cooke M., Harvey T., Greenwood M., Kreider R., Willoughby D.: The effects of creatine ethyl ester supplementation combined with heavy resistance training on body composition, muscle performance, and serum and muscle creatine levels. J. Int. Soc. Sports Nutr. 2009, 6, 6. doi:10.1186/1550-2783-6-6 (data dostępu: 9.09.2015)
- Morawska-Staszak K.: Wpływ suplementacji kreatyną na całkowity potencjał antyoksydacyjny oraz wydolnośćpsychofizyczną u pacjentów z przewlekłymi schorzeniami wątroby. Rozprawa doktorska. Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2012 r.
- Rawson E., Venezia A.: Use of creatine in the elderly and evidence for effects on cognitive function in young and old. Amino Acids. 2011, May, 40, 5, 1349–1362. doi: 10.1007/s00726-011-0855-9 (data dostępu: 9.09.2015).
- Antonio J., Ciccone V.: The effects of pre versus post workout supplementation of creatine monohydrate on body composition and strength. Int. Soc. Sport. Nutr. 2013, 10, 36. doi:10.1186/1550-2783-10-36 (data dostępu: 16.09.2015).
