Buraki – skład, właściwości i ich wpływ na wyniki sportowe
Aktualizacja: 3 kwietnia, 2024
Chcąc poprawić swoje wyniki sportowe możemy zdecydować się na dwie drogi: poprawić technikę i metody treningowe lub też dostarczać więcej potrzebnych organizmowi składników poprzez zbilansowaną dietę. Jednym z takich surowców spożywczych jest niewątpliwie burak – rezerwuar witamin i przeciwutleniaczy, wspomagający jednocześnie intensywny wysiłek.
Buraki – skład i wpływ na wyniki sportowe
Buraki bogate są w przeciwutleniacze i betacyjany (odpowiedzialne za czerwono-fioletową barwę), które są niezwykle ważne w profilaktyce nowotworowej. Stanowią też źródło żelaza, błonnika oraz pektyn, które usuwają toksyny z wątroby.
Cechują się także wysoką zawartością azotanów. Azotany pełnią w naszym organizmie rolę przekaźnika. Ich głównym zadaniem jest rozszerzanie naczyń krwionośnych, szczególnie podczas wysiłku. W czasie wysiłku beztlenowego, a więc bardzo intensywnego, organizm nie jest w stanie wykorzystywać glukozy jako źródła energii i następuje pobieranie kwasów tłuszczowych do spalania. Aby proces ten był wydajniejszy potrzebne jest sprawniejsze transportowanie większej ilości krwi (a wraz z nią tlenu) do i z mięśni. W tym momencie wkraczają do akcji azotany, rozszerzając naczynia krwionośne.
Jak widać proces ten będzie najlepiej odczuwalny u osób uprawiających sporty o charakterze bardzo intensywnym, beztlenowym. Największą różnicę odczują więc biegacze, który powinni uwzględnić je w swojej diecie, pływacy czy też osoby uprawiające sporty walki. Jednak również bywalcy siłowni będą zadowoleni z wprowadzenia buraków do swojego menu, ponieważ odczują lepsze ukrwienie mięśni, ich „pompa” będze pełniejsza i dłuższa. W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań oceniających ten aspekt. Zaobserwowano kilku, a nawet kilkunastoprocentową poprawę wyników. Wynika to z faktu iż dostępny wcześniej tlen nie był tak sprawnie transportowany i wykorzystywany. Za najlepszą porcję przyjmuje się pół litra soku z buraków w ciągu dnia. Jest to około 6 mmol NO3-.
Co ciekawe, buraki mają również działanie prozdrowotne, a najbardziej zainteresowani tym faktem powinni być wszyscy cierpiący na problemy z układem krążenia. Jak wiemy, jest to jedna z głównych przyczyn zgonów nie tylko w naszym kraju, ale w każdym wysoko rozwiniętym państwie. Służby zdrowia biją na alarm – liczba zawałów rośnie, a średni wiek zachorowań jest coraz niższy. Buraki przychodzą w pewnym sensie z naturalną odsieczą, a dokładniej zawarte w nich azotany. Poprzez działanie na naczynia krwionośne nie tylko poprawiają jakość treningu oraz jego intensywność, ale również obniżają ciśnienie krwi w czasie spoczynku (przy dłuższym stosowaniu). Rozszerzenie żył i tętnic wpływa pozytywnie na pracę obciążonego serca, a ilość azotanów w burakach może konkurować z lekami dostępnymi na receptę! Azotany mają również pozytywny wpływ na hamowanie agregacji płytek krwi i leukocytów. Oprócz azotanów sok z buraka zawiera także inne cenne związki, tj. betainę, rezweratrol czy antyoksydanty. Betaina jest aminokwasem stosowanym w leczeniu chorób układu krążenia, mogącym także wpływać na poprawę siły i mocy mięśniowej. Rezweratrol z kolei jest polifenolem, który między innymi bierze udział w stymulacji powstawania mitochondriów. Antyoksydanty stanowią obronę przed wolnymi rodnikami powstającymi w organizmie na skutek stresu, którym jest także wysiłek fizyczny.
Jeżeli zakupiliśmy suplement, który miał nas pobudzić przed treningiem oraz dodać siły i wytrzymałości, a nie jesteśmy z niego w pełni zadowoleni, zamiast wyrzucać go do kosza, sięgnijmy po buraki. Brzmi co najmniej śmiesznie, jednak działa! Dostarczenie przed treningiem przedtreningówki oraz porcji soku z buraków może znacznie poprawić nasz trening. Nie zalecam popijania takich odżywek bezpośrednio tym sokiem, ponieważ same w sobie posiadają smaki, które wraz z burakiem mogą być nie do wypicia.
Jest jeszcze jedna kwestia, która powinna zainteresować szczególnie panów, a mianowicie poprawa jakości erekcji. Wynika to z faktu, iż azotany poszerzają naczynia krwionośne bez wyjątków, tak te duże, jak naczynia wieńcowe, jak i mniejsze, na przykład do mięśni czy innych ważnych narządów. Idąc dalej tym tropem, również panie odczują różnicę, ponieważ wpłyną także na ukrwienie ich narządów płciowych, co poprawia stymulację oraz zwiększa odczucia.
Azotany, które jak widać są bardzo pomocne w sporcie, możemy znaleźć nie tylko w burakach, ale również w rzodkiewce, szpinaku, roszponce i rukoli. Poza wymienionymi wyżej właściwościami obniżającymi ciśnienie krwi oraz usuwania wolnych rodników, buraki mają właściwości odkwaszające, a jak wiemy większość naszej diety prowadzi do zakwaszenia ustroju. Jak widać buraki poza wysoką zawartością niektórych witamin i minerałów mają duże właściwości prozdrowotne, przy czym tanim kosztem mogą poprawić jakość naszego treningu.
Literatura:
- Whole beetroot consumption acutely improves running performance. J Acad Nutr Diet, 112 (4), 548-52.
- Lansley KE, et al. Dietary nitrate supplementation reduces the O2 cost of walking and running: a placebo-controlled study. Journal of Applied Physiology 2011;110:591-600.
- Cermak NM, et al. No improvement in endurance performance after a single dose of beetroot juice. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism 2012;22:470-478.
- „Dietary nitrate supplementation reduces the O2 cost of low-intensity exercise and enhances tolerance to high-intensity exercise in humans.”
- Stephen J. Bailey, Paul Winyard, Anni Vanhatalo, Jamie R. Blackwell, Fred J. DiMenna, Daryl P. Wilkerson, Joanna Tarr, Nigel Benjamin, and Andrew M. Jones
- Journal of Applied Physiology (August 6, 2009). DOI:10.1152/japplphysiol.00722.2009