Sok z żurawiny – właściwości, dawkowanie. Jak zrobić sok z żurawiny?
Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024
Żurawina to zgrabna krzewinka, której owoce nie tylko zdobią, ale także przynoszą korzyści zdrowotne. Największe hodowle żurawiny znajdują się w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Holandii.
Właściwości soku z żurawiny
Sok z żurawiny ze względu na bogactwo zawartych związków oferuje wiele właściwości. Jedną z nich jest zapobieganie infekcjom układu moczowego. Głównym czynnikiem wywołującym zakażenie u kobiet jest Escherichia Coli (najczęściej przenoszona z okolic odbytu). Bakteria ta może wykazywać swoje chorobotwórcze działanie dzięki przywieraniu do błony śluzowej przewodów moczowych. Proantocyjanidy zawarte w soku żurawinowym mają zdolność do hamowania adhezji bakterii do komórek (a przynajmniej wykazano taki efekt in vitro). Podsumowanie badań przeprowadzonych z udziałem kobiet, które przebyły zakażenie dróg moczowych wykazało, że spożywanie 250 ml soku z żurawiny dziennie może zapobiec nawrotom infekcji.
Żurawina to jeden z owoców o najwyższej zawartości polifenoli, w tym flawonoidów, takich jak np. kwercetyna. Związkom polifenolowym przypisuje się aktywność antyoksydacyjną, czyli redukującą liczbę i szkodliwość działania wolnych rodników. Wśród przebadanych osób spożywających określoną ilość owoców żurawiny (a także innych owoców jagodowych) zaobserwowano zmniejszenie nasilenia stresu oksydacyjnego, związanego np. ze zwiększeniem ryzyka chorób układu naczyniowego. Nie tylko wyniki tego badania prognozują korzystne oddziaływanie owoców żurawiny na układ krążenia. Odnotowano spadek wartości ciśnienia skurczowego wśród badanych osób spożywających w okresie 4 tygodni narastające dawki soku z żurawiny (125, 250, 500 ml/dzień). Mechanizm, poprzez który żurawina prowadzi do tego rodzaju efektów to zwiększenie wytwarzania tlenku azotu (związek o działaniu rozkurczowym na naczynia krwionośne), zmniejszenie ekspresji genów odpowiadających za wytworzenie czynników zapalnych i hamowanie powstawania komórek piankowatych (biorących udział w powstawaniu blaszki miażdżycowej).
Nie tylko serce, ale i zęby mogą odnieść korzyść z włączenia do diety żurawiny. Proantocyjanidy zawarte w soku z żurawiny zapobiegają tworzeniu płytki nazębnej przez bakterię Streptococcus mutans mogąc zapobiegać w ten sposób próchnicy. Dzięki zapobieganiu przylegania bakterii do komórek nabłonka sok z żurawiny ma potencjał przeciwwrzodowy, tj. może zapobiegać chorobie wrzodowej żołądka wywoływanej najczęściej działaniem Helicobacter pylori.
Mimo wszystkich przeprowadzonych do tej pory badań EFSA nie zdecydowała się wydać oświadczenia zdrowotnego (healt claim) jednoznacznie potwierdzającego właściwości prozdrowotne proantocyjanów zawartych w owocach żurawiny. Jak twierdzi Panel Specjalistów – nie ma wystarczających dowodów naukowych.
Jedynym minusem (a właściwie plusem) soku żurawinowego jest mała zawartość cukru. Czysty sok żurawinowy bez dodatków jest po prostu niesmaczny, dlatego najczęściej dosładza się go – sacharozą lub sokiem z winogron.
Sok z żurawiny – dawkowanie
Nie zostały określone konkretne dawki soku z żurawiny, które mogą przynosić korzystne efekty zdrowotne. W badaniach zaprezentowanych powyżej używano różnych dawek o różnym stopniu rozcieńczenia. Czas trwania badań również był niejednolity. W związku z tym nie można określić konkretnych zaleceń dotyczących spożywania soku z żurawiny. To czym na pewno warto się kierować, to zawartość cukru dodanego do soku – najlepiej oczywiście wybrać produkt niedosładzany. Żurawina ani jej produkty nie powinny być spożywane przez osoby stosujące warfarynę (lek przeciwzakrzepowy) – nasilają one działanie leku. Połączenie to może być niebezpieczne, a nawet zabójcze. W literaturze odnotowano przypadek 71 letniego pacjenta, który przewlekle zażywał warfarynę. Z powodu braku apetytu po przebytej infekcji jedynym elementem jego diety był sok żurawinowy. Pacjent zmarł z powodu silnego krwotoku z przewodu pokarmowego. Prawdopodobnie sok z żurawiny przyczynił się do drastycznego obniżenia krzepliwości.
Jak zrobić sok z żurawiny?
Mus z żurawiny bez cukru
Jeżeli zależy nam na najzdrowszej wersji wystarczy owoce żurawiny w pożądanej ilości zamrozić (aby pozbyć się cierpkości). Następnie wrzucić do garnka z wodą (tak aby woda zakrywała owoce) i gotować do spękania owoców. Następnie zblendować i przelać do słoiczków. Przechowywać w lodówce
Składniki:
- 1 kg żurawiny
- 500g cukru
- woda
Przygotowanie: owoce zasypać cukrem w garnku, odstawić na kilkanaście godzin. Następnie zalać wodą i gotować 1–2 godzin. Wystudzić i przelać przez sitko. Aby zakonserwować sok, należy zagotować go ponownie i natychmiast przelać do wyparzonych słoiczków i zakręcić.
Literatura:
- EFSA Journal 2011;9(6):2215; SCIENTIFIC OPINION – Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to proanthocyanidins from cranberry (Vaccinium macrocarpon Aiton) fruit and defence against bacterial pathogens in the lower urinary tract
- E. Gardner; The health properties of cranberry juice; 2014 British Nutrition Foundation Nutrition Bulletin, 39, 223–230
- Pham DQ, Pham AQ;Interaction potential between cranberry juice and warfarin ;Am J Health Syst Pharm. 2007 Mar 1;64(5):490-4.
Nurtuje mnie pytanie, czy gotowanie żurawiny nie niweczy witaminy C? Byłabym bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Witamina C ulega obniżeniu na skutek obróbki termicznej o około 30%.