Liść i owoc borówki czernicy – właściwości, zastosowanie

16 18 20

Borówkę czernicę w sezonie (od czerwca do września) bez trudu możemy znaleźć w polskich lasach. Te małe, okrągłe owoce o ciemnofioletowym zabarwieniu cechują się wieloma właściwościami leczniczymi. W fitoterapii oprócz owoców borówki czernicy wykorzystywane są także jej liście.

Borówka czernica

Szeroko znana pod nazwą czarna jagoda lub po prostu jagoda, borówka czernica jest jedną z najczęściej występujących jagód w Północnej Europie. Właściwości lecznicze wykazują zarówno jej owoce, jak i liście. Znacznie częściej mówi się jednak o prozdrowotnym działaniu owoców, niesłusznie zapominając o liściach.

Liść borówki czernicy

Liście często są traktowane jako „produkty uboczne” borówki czernicy. Nieliczni wiedzą, że wywary i napary z liści czarnej jagody są używane jako środki moczopędne o działaniu ściągającym i odkażającym układ moczowy. Działają one także antybakteryjnie i przeciwzapalnie, szczególnie w zastosowaniu do jamy ustnej. Znane jest również działanie hipoglikemiczne liści czarnej jagody. Jest ono jednak zbyt małe, aby mogło konkurować z lekami stosowanymi w leczeniu cukrzycy. Dlatego liście polecane są jedynie pomocniczo, w stanach przedcukrzycowych bądź w początkowych stadiach cukrzycy, zwłaszcza u ludzi starszych. Właściwości lecznicze liści borówki czernicy są w głównej mierze spowodowane dużą zawartością kwasów hydroksycynamonowych (chlorogenowego i kawowego) oraz flawonoidów (naturalnych przeciwutleniaczy). Badania wykazały, że w wysokich dawkach (1,5 g/kg masy ciała dziennie) liście mogą wywołać objawy zatrucia. Są to jednak tak duże dawki, że zatrucia w przypadku dorosłych osób wydają się mało prawdopodobne.

Owoc borówki czernicy

Zawartość dużych ilości różnorodnych związków bioaktywnych oraz walory zdrowotne dostarczane wraz z konsumpcją owoców borówki czernicy sprawiają, że produkty te można by zaliczyć do tzw. superfoods. Obecne w składzie w borówki antocyjany oprócz tego, że są odpowiedzialne za jej barwę, wykazują liczne właściwości prozdrowotne:

  • uszczelniają i zwiększają wytrzymałość naczyń krwionośnych,
  • hamując agregację płytek krwi i leukocytów, działają przeciwzapalnie,
  • ułatwiają rozpuszczenie mikrozakrzepów, dzięki czemu znajdują zastosowanie w schorzeniach okulistycznych, takich jak: zaburzenia widzenia po zmierzchu, retinopatia, katarakta oraz inne stany zapalne i osłabienia wzroku, np. na skutek zbyt długiej pracy przy komputerze,
  •  zmniejszają ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II.

Obecne w owocach borówki czernicy resweratrol i taniny wykazują działanie przeciwnowotworowe. Badania kliniczne dowodzą również, że spożywanie owoców jagodowych może opóźniać procesy neurodegeneracyjne związane ze starzeniem się.

W gospodarstwach domowych często przyrządza się przetwory z owoców czarnej jagody, np. dżemy, nalewki i soki. Jednak obróbka termiczna owoców powoduje znaczne straty antocyjanów w tym produkcie. Najlepszym sposobem utrwalenia owocu jest jego zamrożenie bądź przygotowywanie syropu „na zimno”. W aptekach można też znaleźć preparaty zawierające sproszkowane owoce czernicy, jego wyciągi bądź antocyjany pozyskane z tego owocu.

Zarówno owoce, jak i liście borówki czernicy wykazują liczne właściwości lecznicze, dlatego warto włączyć je do codziennej diety. Należy pamiętać, że obróbka termiczna wpływa niekorzystnie na wartości zdrowotne tego produktu, dlatego najlepiej korzystać z jego dobrodziejstw w sezonie lub stosować metody utrwalania nieopierające się na działaniu wysokich temperatur.

 

Literatura:

  1. Anastasia-Varvara Ferlemi and Fotini N. Lamari, Berry Leaves: An Alternative Source of Bioactive Natural Products of Nutritional and Medicinal Value, Antioxidants 2016, 5, 17,
  2. Eliza Lamer-Zarawska, Barbara Kowal-Gierczak, Jan Niedworok, Fitoterapia i leki roślinne, PZWL, Warszawa 2012, wyd.1, s. 68, 217–219,
  3. Janina Drozd i Elżbieta Anuszewska, Czarna jagoda – perspektywy nowych zastosowań w profilaktyce i wspomaganiu leczenia chorób cywilizacyjnych, Prz. Med. Uniw. Rzesz. Inst. Leków, 2013, 2, 226–235,
  4. Justyna Baraniak, Małgorzata Kania, Borówka, winorośl i granatowiec – znane rośliny o aktywności przeciwutleniającej, Post Fitoter 2015; (16)1: 50–55,
  5. Grażyna Gozdecka, Joanna Kaniewska, Marek Domoradzki, Katarzyna Jędryczka, Ocena zawartości wybranych składników bioaktywnych w przetworach z borówki czernicy, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2015, 1 (98), 170–180,
  6. Nicole M. Wedick i in., Dietary flavonoid intakes and risk of type 2 diabetes in US men and women, Am J Clin Nutr 2012;95:925–33.
Kup dietę online – od dietetyka
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Liść i owoc borówki czernicy – właściwości, zastosowanie - 4.6/5. Oddano 8 głosy.
Autor artykułu:

Opinie

  • Milena 02.04.2018, 7:23

    Uwielbiam borówki! Idealnie nadają się jako składnik smoothie lub zastępują słodycze. Jestem w trakcie odchudzania, więc muszę przykładać ogromną uwagę do tego co jem. Moja dieta jest niskokaloryczna, pozbawiona cukru oraz przetworzonych produktów. Ponadto sporo ćwiczę w celu efektywniejszego spalania tkanki tłuszczowej. Do wakacji jeszcze trochę czasu, więc spokojnie pozbędę się swoich nieestetycznych fałdek.

    Odpowiedz

Napisz swoją opinię

Twoja opinia jest ważna. Zarówno dla nas jak i innych osób korzystających z naszego serwisu.

Twój adres e-mail nie będzie opublikowany.
Obowiązkowe pola są oznaczone