Porzeczka – dlaczego warto spożywać porzeczki?

Aktualizacja: 11 kwietnia, 2024

Ze względu na niepowtarzalny smak i właściwości odżywcze porzeczki cieszą się dużą popularnością w kuchni oraz często uprawiane są jako rośliny w przydomowych ogródkach. Gatunków porzeczek wyróżnia się wiele, a najczęściej uprawiane w polskich ogrodach są porzeczki czarne, czerwone i rzadziej białe.

Sezon na porzeczki

Sezon na porzeczki zaczyna się z końcem czerwca, a w pełni rozkwita w lipcu umożliwiając plantatorom zbiór tych owoców. Jakość oraz ilość plonów zależna jest od miejsca uprawy, warunków atmosferycznych oraz innych czynników środowiskowych, które warunkują dojrzewanie owoców. Uważa się, że krzewy porzeczki są dość łatwe w uprawie, stąd często pojawiają się one w ogródkach przydomowych. Co więcej o tej porze roku można owoce porzeczki zakupić również na targach czy bazarach, a ich właściwości odżywcze są najlepsze bezpośrednio po zerwaniu z krzaka. Obróbka termiczna owoców zmniejsza ich zdrowotne właściwości, stąd im mniejsza ingerencja w obróbkę owoców tym większe korzyści odżywcze.

Rodzaje porzeczki

Porzeczka to krzew z rodziny agrestowatych obejmujących około 150 różnych gatunków roślin cechujących się innymi wartościami organoleptycznymi czy odżywczymi. W Polsce rośnie wiele gatunków tych krzewów, które mogą być wykorzystywane jako rośliny owocowe lub ozdobne. Wśród gatunków flory uprawianych na terenach naszego kraju wyróżniamy porzeczkę agrest, alpejską, czarną, krwistą, złotą i zwyczajną. Porzeczka występuje również na terenie Europy, Azji, Australii, Ameryki Południowej i Nowej Zelandii, a jej światowa produkcja wykazuje tendencję wzrostową. Co ciekawe szacuje się, że Polska zaraz po Rosji jest największym światowym producentem tego owocu. Najczęściej uprawianym rodzajem porzeczki jest porzeczka czerwona, czarna oraz biała.

Jakie właściwości zdrowotne mają porzeczki?

Ze względu na doskonały skład chemiczny owoców wykazują one wiele działań prozdrowotnych, stąd stanowią niezbędny składnik diety w sezonie ich zbiorów. Porzeczki, regulują trawienie, łagodzą niestrawność oraz pobudzają łaknienie. W wyniku działania moczopędnego i napotnego doskonale oczyszczają organizm, regulują nadciśnienie tętnicze i zmniejszają opuchliznę. Stosuje się je również w celu łagodzenia migren, utrzymującej się gorączce czy kamicy nerkowej. Ze względu na zawartość flawonoidów wykazują działanie przeciwutleniające i zmniejszają ryzyko rozwoju nowotworów. Porzeczki zalecane są również w profilaktyce miażdżycy i chorób serca.

Jakie składniki składniki odżywcze mają porzeczki?

Niezależnie od gatunku porzeczki, każdy z nich cechuje się wysoką zawartością składników odżywczych, stąd warto włączać je do swojej diety. Porzeczki dostarczają witamin A, P, E, PP, K i prowitaminę A oraz składników mineralnych tj. wapń, magnez, potas, siarka, żelazo, mangan czy cynk. Co więcej są one bogatym źródłem cukrów prostych – glukozy, fruktozy oraz kwasów organicznych – cytrynowego, jabłkowego czy winowego. Pojawiły się badania porównujące wartość odżywczą porzeczek o różnej barwie i na tej podstawie wyłoniono wnioski, że porzeczki czarne i białe charakteryzowały się większą wartością odżywczą ogółem. Co ciekawe najwięcej składników mineralnych ogółem dostarczały owoce porzeczki czarnej, a z kolei porzeczki białe były bogate w żelazo, cynk i mangan. Niezależnie jednak od koloru owocu zaleca się włączenie tego produktu podkreślają przede wszystkim przeciwutleniające działanie oraz bogactwo niezbędnych dla zdrowia związków mineralnych i witamin.

Czy porzeczki wpływają na urodę?

Porzeczki znajdują się w składzie wielu preparatów służących poprawie urody i wpływających korzystnie na cerę, szczególnie dojrzałą i z problemami trądzikowymi. Działanie odmładzające dotyczy przed wszystkim właściwości napinających i odżywczych, dzięki którym uzyskuje się efekt niwelujący zmarszczki skóry. Wysoka zawartość witaminy C sprzyja wygładzeniu skóry i walce z chorobami skóry. Porzeczki są więc polecane w celu odmłodzenia, wygładzenia i poprawy kolorytu skóry.

Przepisy z wykorzystaniem porzeczek

Koktajl z porzeczek

Przepis na 2 porcje
Szklanka czerwonych porzeczek
1 banan
1 szklanka mleka 1.5%
Garść szpinaku

Sposób przygotowania:
Banan obrać, porzeczki i szpinak umyć. Owoce z dodatkiem mleka zblendować na gładką masę. Koktajl stanowi idealną propozycję na II śniadanie lub podwieczorek.

Dżem z czarnej porzeczki

1 kg czarnej porzeczki
400 g cukru

Sposób przygotowania:
Owoce porzeczki umyć oraz obrać. Całość wraz z cukrem gotować na małym gazie przez około 1-2 h, aż do momentu zgęstnienia. Przez cały czas mieszać drewnianą łyżką. Po ugotowaniu dżem umieścić w wyparzonych słoiczkach, a następnie należy przygotowany produkt pasteryzować. Po ukończonym procesie dżem w słoikach zostawić do góry dnem na całą noc, aż do wystygnięcia.

Podsumowanie

Porzeczki to idealny składnik diety szczególnie w sezonie ich zbioru, czyli okresie wakacyjnym. Wykazują silne działanie przeciwutleniające, dzięki czemu korzystnie wpływają na zdrowie i urodę człowieka.

Małecka- Jurgiel G., Buchwał A., „CHarastetystyka składu chemicznego owoców porzeczki uprawnej w regionie Pomorza Zachodniego .”, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2016, 6 (109), 90 – 101
Ambrożewicz E., Skrzydlewska E., „Skład chemiczny czarnej porzeczki.”, Farm Przegl Nauk, 2009, 10