Borówka amerykańska – wpływ na zdrowie i prewencję chorób

Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024

Prozdrowotne właściwości owoców borówki znane są już od tysięcy lat. Główną rolę odgrywają tutaj naturalne barwniki, nadające owocom piękną barwę – antocyjany. Jaki jest ich wpływ na nasze zdrowie i czy warto sięgać po te owoce na co dzień?

Lecznicze właściwości pożywienia znane są już od wieków. „Niech pożywienie będzie lekarstwem, a lekarstwo pożywieniem” – słowa Hipokratesa, pomimo tego, że zostały wypowiedziane już w poprzedniej erze, powinny być mottem przewodnim naszych jadłospisów także dzisiaj. Wzrost zapadalności na coraz większą liczbę chorób związany jest bezpośrednio z coraz gorszą jakością oferowanego nam pożywienia. Produkty znajdujące się na półkach sklepowych są przetworzone, a ich wartość odżywcza pozostawia wiele do życzenia. Co możemy zrobić, aby nasza dieta dała nam zdrowie i długie życie? Sięgnijmy po naturalne bogactwo składników odżywczych zawartych w owocach jagodowych. Jednym z przedstawicieli tej grupy jest powszechnie znana borówka amerykańska, której działanie prozdrowotne na nasz organizm może niektórych zaskoczyć. Ten mały owoc wykazuje szereg dobroczynnych właściwości, przede wszystkim zapobiegając chorobom układu krążenia, wykazując działanie przeciwzapalne oraz przeciwnowotworowe. Ponadto zapobiega procesom starzenia, a u osób starszych wpływa korzystnie na powszechne w tej grupie, zahamowanie postępujących zaburzeń pamięci.

Borówka amerykańska

Popularna borówka amerykańska, a dokładniej owoc borówki wysokiej (Vaccinium corymbosum), rośliny pochodzącej z Ameryki Północnej charakteryzuje się intensywną niebieską barwą, słodko-kwaskowatym smakiem i bogactwem związków odżywczych. Jedna szklanka owoców borówki (ok. 140 g) dostarcza jedynie 84 kalorii, dlatego też owoc ten zalecany jest dla osób będących na diecie redukcyjnej. Owoce te stanowią doskonałe źródło witamin C i K, a także magnezu i błonnika, jednak związkami, które zasługują na największą uwagę, są antocyjany, główne pochodne delfinidyny, petunidyny, malwidyny – naturalne barwniki o właściwościach antyoksydacyjnych. Odgrywają one przede wszystkim znaczącą rolę w usuwaniu wolnych rodników powstających w czasie stresu oksydacyjnego, tym samym ograniczając warunki korzystne do rozwoju chorób i pogorszenia się naszego stanu zdrowia. Oprócz antocyjanów wraz z borówką amerykańską do organizmu dostarczamy też flawonoidów o działaniu podobnym do antocyjanów, pektyn stanowiących włókna rozpuszczalnego w wodzie błonnika pokarmowego, a także kwasów organicznych, takich jak np. kwas chlorogenowy wykazujący działanie przeciwbakteryjne oraz garbników należących do grupy polifenoli.

Borówka amerykańska w prewencji chorób

Szerokie działanie prozdrowotne borówek amerykańskich związane jest przede wszystkim z działaniem antyoksydacyjnym większości zawartych w nich związków i według badań działanie to jest najsilniejsze właśnie w przypadku tych owoców.

Regularne spożywanie owoców borówki amerykańskiej pozwala na zachowanie równowagi pomiędzy nadmierną produkcją wolnych rodników a ich usuwaniem. Dodatkowe działanie przeciwzapalne ma duże znaczenie w prewencji nadciśnienia tętniczego, prowadzącego do rozwoju innych chorób układu krążenia.  Działanie antyoksydacyjne zapobiega niszczeniu śródbłonka mikronaczyniowego, a także przyczynia się do obniżenia cholesterolu LDL, co znacząco zmniejsza ryzyko miażdżycy naczyń krwionośnych oraz choroby niedokrwiennej serca.

Ogromne znaczenie odgrywa także działanie przeciwnowotworowe związków zawartych w borówkach amerykańskich. Badania wykazały zmniejszone ryzyko zachorowania na raka szyki macicy i piersi u kobiet, którym podawano wyciąg z borówki. Wskazuje się też na działanie związków lupeolu zawartych w owocach. Związki te poprzez blokadę protwiny NFkB, zapobiegają nie tylko dalszemu rozwojowi komórek rakowych, ale też mogą redukować ich rozmiar.

Odpowiednia podaż związków o działaniu antyoksydacyjnym w naszej diecie zapobiega procesom starzenia, co stanowi ważną informację, zwłaszcza dla kobiet dbających o swój wygląd. W samym aspekcie starości ważny jest fakt, iż spożywanie owoców bogatych w antocyjany zapobiega uszkodzeniu komórek układu nerwowego i pozwala zachować sprawność umysłową na długie lata. Jedzenie borówek amerykańskich będzie miało pozytywny wpływ na koncentrację oraz pamięć co pozwoli na długo zachować pełną sprawność umysłową u osób starszych.

Owoce borówki amerykańskiej mają także duże znaczenie w okulistyce. Zniesienie niekorzystnego działania wolnych rodników na mikrokrążenie znacząco wpływa na ukrwienie oka, a tym samym jego prawidłowe funkcjonowanie. Wykazano korzystny wpływ ekstraktu z borówki  w przypadki zaćmy, jaskry, zwyrodnienia plamki żółtej, a także samoistnego pogarszania się wzroku wraz z upływem lat. Wpływ antocyjanów na proces regeneracji rodopsyny pozwala na lepszą jakość widzenia po zmierzchu.

Potwierdzony został też wpływ antocyjanów borówki amerykańskiej na funkcjonowanie hepatocytów – komórek wątroby. Nadmierna produkcja wolnych rodników i przewlekły stan zapalny mogą prowadzić do niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD – nonalcoholic fatty liver disease). NAFLD powstaje na skutek odkładania się tłuszczu w wątrobie, co prowadzi do wytworzenia charakterystycznych zmian w narządzie, podobnych jak u osób spożywających w nadmiarze alkohol. Odpowiednie spożycie związków o właściwościach antyoksydacyjnych wraz z dietą, zapobiega tym zmianom.

Prozdrowotne działanie antocyjanów zawartych w borówkach amerykańskich jest niesamowicie szerokie i korzyści płynące z ich spożycia możemy zaobserwować w prawie każdym aspekcie prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Biorąc pod uwagę niską kaloryczność i dużą zawartość błonnika, owoc ten na stałe może zagościć w naszej codziennej diecie, jako szybka przekąska czy też dodatek do porannej owsianki lub szejka owocowego. Należy pamiętać, że zdrowa, zbilansowana dieta to klucz do zdrowia i dobrego samopoczucia każdego dnia.