Jak przygotować się do ciąży? Jaka dieta i witaminy przed ciążą?

Aktualizacja: 18 marca, 2024

Pary podejmujące decyzję o powiększeniu rodziny, powinny poczynić pewne kroki, aby przygotować się do ciąży. Ma to duże znaczenie dla przyszłego zdrowia dziecka. Organizm kobiety potrzebuje około 3. miesięcy, aby zaadoptować się do nowej roli. Może w tym czasie zgromadzić zapasy potrzebnych witamin, jak również pozbyć się szkodliwych substancji, np. nikotyny [1]. Na co warto zwrócić szczególną uwagę przygotowując się do ciąży?

Jak przygotować się do ciąży?

Przygotowując się do ciąży dobrze jest udać się do lekarza internisty lub ginekologa na dokładne badania. Dzięki temu możliwe będzie ustalenie, czy kobieta ma jakieś problemy zdrowotne, którym trzeba będzie zaradzić jeszcze przed zajściem w ciążę lub które będą wymagały monitorowania już w czasie ciąży. Ważna jest również wizyta u dentysty. Przyszła ciąża może bowiem wpłynąć na stan zębów kobiety. Dużo mówi się również o tym, że stan uzębienia może mieć wpływ na ciążę. Z przeprowadzonych badań wynika, iż choroby dziąseł można powiązać z pewnymi powikłaniami ciążowymi.

Warto zrobić także badania kontrolne. Już podstawowe badanie krwi, jakim jest morfologia, pozwoli ocenić czy kobieta ma niedokrwistość. Dobrze jest oznaczyć również hormony tarczycy, zwłaszcza jeśli przyszła mama lub najbliżsi członkowie jej rodziny mają kłopoty z tarczycą lub też u kobiety występują objawy, które mogłyby wskazywać na zaburzenia hormonalne. Stan gruczołu tarczowego ma wpływ zarówno na możliwość zajścia w ciążę, jak i prawidłowy jej przebieg.

Jeszcze przed zajściem w ciążę warto odstawić używki. Rzucenie palenia czy ograniczenie alkoholu korzystnie wpływa na płodność i stan zdrowia kobiety. Poza tym wyrabia ona wówczas dobre nawyki, które powinny być kontynuowane przez całą ciążę.

Odpowiedni program ćwiczeń fizycznych nie tylko przygotowuje organizm kobiety do poczęcia, ale również wzmacnia mięśnie, które są niezbędne dla późniejszego noszenia dziecka i wydania go na świat. Dodatkowo aktywność fizyczna ułatwia utrzymanie prawidłowej masy ciała, co korzystnie wpłynie zarówno na zdrowie kobiety, jak i jej dziecka [2].

Warto w tym miejscu wspomnieć, że w przygotowaniach do ciąży uczestniczyć powinna nie tylko kobieta, ale również jej partner. Przestrzeganie przez niego zdrowej diety, odpowiednia aktywność fizyczna czy przeprowadzenie podstawowych badań może zwiększyć szanse pary na zajście w ciążę oraz urodzenie zdrowego dziecka.

Witaminy przed ciążą

Zaopatrzenie organizmu we wszystkie niezbędne witaminy i mikroelementy jest szczególnie ważne w stanach wzmożonego na nie zapotrzebowania. Dotyczy to również kobiet planujących ciążę. Brak równowagi pomiędzy poszczególnymi składnikami – zarówno niedobór, jak i nadmiar – stanowić może czynnik, który obniży szanse na zajście w ciążę, a także jej prawidłowy dalszy rozwój. W normalnych warunkach zdrowa, zróżnicowana dieta zawierająca naturalne witaminy i minerały może być wystarczająca, aby pokryć zapotrzebowanie organizmu. Jednak wzrost potrzeb w czasie ciąży powoduje, że konieczne jest przyjmowanie dodatkowych składników.  

Ze względu na możliwość wystąpienia u płodu otwartych wad ośrodkowego układu nerwowego zaleca się przyjmowanie kwasu foliowego w formie stałej suplementacji doustnej w okresie planowania ciąży. Zgodnie z zaleceniami należy rozpocząć jego przyjmowanie co najmniej 6. tygodni przed zajściem w ciążę i kontynuować aż do czasu zakończenia procesu organogenezy, czyli mniej więcej do ukończenia 12. tygodnia ciąży. Dzienna dawka powinna wynosić 400 mcg. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić zwiększenie dawki preparatu.

Jeżeli u kobiety została stwierdzona niedokrwistość, jeszcze przed zajściem w ciążę powinna ona rozpocząć suplementację związkami żelaza w formie doustnej. Następnie jest ona włączana ponownie po ukończeniu 8. tygodnia ciąży.  

Od niedawna zwraca się coraz większą uwagę na rolę witaminy D w organizmie człowieka. Witamina to zalecana jest m.in. kobietom z zaburzeniami owulacji. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, witamina D powinna być suplementowana przez kobiety planujące ciążę [3].

Dieta przed ciążą

O tym, że prawidłowa dieta przed i w trakcie ciąży jest ważna dla zdrowia matki i dziecka wiele się mówi. Z przeprowadzonych badań wynika, iż 86% pytanych pań zadeklarowało, że dbały o odżywianie jeszcze przed zajściem w ciążę [1].

Dieta przed ciążą powinna być:

• odpowiednio zbilansowana pod względem kalorii oraz proporcji poszczególnych składników pokarmowych;
• urozmaicona, bogata w witaminy oraz składniki mineralne;
• lekkostrawna;
• bogata w świeże warzywa i owoce, wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy n-3 oraz błonnik, kwas foliowy, żelazo magnez i wapń [4].

Jeśli kobieta cierpi na nadwagę lub otyłość, warto aby zweryfikowała swoje nawyki żywieniowe. Powinna wówczas unikać produktów przetworzonych oraz zbyt dużej ilości pokarmów. U kobiet z nadmierną masą ciała, istnieje bowiem większe ryzyko wystąpienia powikłań ciążowych.   

Należy jednak pamiętać, że drastyczne diety nie będą dobrym pomysłem. Mocne ograniczenie energii może doprowadzić do zaburzeń gospodarki hormonalnej, a w konsekwencji zatrzymać owulację.

Czytaj też: Jak radzić sobie z nieustającym głodem w ciąży?

Planowanie ciąży jest najlepszym okresem na zadbanie o swoje zdrowie. Warto wprowadzić odpowiednie nawyki żywieniowe, podjąć aktywność fizyczną, a także udać się do lekarza w celu wykonania podstawowych badań. Dzięki temu nie tylko rosną szanse pary na poczęcie dziecka, ale również na prawidłowy przebieg ciąży i zdrowie dziecka po porodzie.