Trądzik w ciąży. Co na trądzik w ciąży?
W wyniku zmian hormonalnych zachodzących podczas ciąży zmienia się cera przyszłej mamy. U części kobiet stan skóry ulega poprawie, nabiera ona blasku, a niedoskonałości znikają. Jednak istnieje również grupa, która ma mniej szczęścia. W wyniku większej aktywności gruczołów łojowych pojawiają się u nich zmiany trądzikowe. Dotyczy to zazwyczaj kobiet z cerą podatną na wypryski przed miesiączką, ale nie tylko [1].
Trądzik w ciąży
Ciąża powoduje liczne zmiany w organizmie kobiety, które związane są z przestrojeniem hormonalnym, metabolicznym i immunologicznym. W konsekwencji pojawiają się u nich fizjologiczne zmiany skórne. Wpływają również na przebieg istniejących już chorób skóry, jak również odgrywają zasadniczą rolę w etiopatogenezie chorób nazywanych dermatozami ciążowymi [2].
Trądzik w ciąży jest spowodowany przede wszystkim zmianami hormonalnymi, które zachodzą w organizmie kobiety. Jednym z winowajców jest wytwarzany w dużych ilościach progesteron. Hormon ten odpowiedzialny jest m.in. za wzmożoną aktywność gruczołów łojowych oraz potowych. Z tego powodu skóra zaczyna bardziej się błyszczeć, szybciej się przetłuszcza. Udział w powstawaniu trądziku w ciąży mają także androgeny oraz prolaktyna. U kobiet pojawia się wzmożona wrażliwość na androgeny, które zwiększają wytwarzanie sebum.
Przyczyny powstawania trądziku nie są dokładnie poznane. Uznaje się jednak, że w wyniku nadmiaru sebum dochodzi do zatykania porów. Przewlekle toczące się zmiany w obrębie mieszków łojowych, prowadzą następnie do powstania wykwitów niezapalnych oraz zapalnych [3].
Nie bez znaczenia dla stanu skóry pozostaje sposób odżywiania się kobiety, a także poziom stresu czy inne czynniki emocjonalne.
Co na trądzik w ciąży?
Działania niepożądane przyjmowanych leków są istotnym problemem medycznym. Kobiety w ciąży wymagają szczególnej troski ze strony lekarza. Stosowanie leków (również przeciwtrądzikowych) w tym okresie jest bardzo złożonym zagadnieniem. Podawane preparaty działają bowiem nie tylko na matkę, ale także na dziecko. Dlatego podkreśla się, iż leki należy przyjmować jedynie wówczas, gdy potencjalne korzyści terapeutyczne przewyższają ryzyko zarówno dla kobiety, jak i jej dziecka.
W leczeniu trądziku stosowane jest leczenia miejscowe (skórne) oraz systemowe. Każdy przypadek powinien zostać skonsultowany z lekarzem. Do preparatów, które są zdecydowanie przeciwwskazane w czasie ciąży należą doustne retinoidy, metotreksat, cyklofosfamid oraz mykofenolan mofetilu [4]. W przypadku preparatów dostępnych bez recepty najlepiej kierować się zasadą, że jeśli w ulotce nie znajduje się informacja o bezpiecznym stosowaniu produktu w trakcie ciąży, to nie powinno się go używać.
W walce z trądzikiem najbezpieczniejsze będą naturalne sposoby likwidowania niedoskonałości. Warto zwrócić uwagę na codzienny sposób pielęgnacji skóry. Dobrze sprawdzą się delikatne środki myjące nie zawierające alkoholu. Dzięki ich stosowaniu łatwiej będzie uniknąć podrażnień i nadmiernego wysuszenia skóry. Na zmiany trądzikowe można zastosować również olej kokosowy. Wykazuje on działanie antybakteryjne oraz przeciwgrzybiczne. Co więcej korzystnie wpływa na nadczynne gruczoły łojowe.
Pomóc może również odpowiednia dieta. W codziennym jadłospisie powinny znaleźć się m.in.:
- niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 i omega 6 – ich źródłem są np. nasiona lnu, nasiona chia, orzechy włoskie i oleje roślinne, takie jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy i ryby. Kwasy te wpływają na stan skóry poprzez zdolność zmniejszania stanu zapalnego, a także możliwość hamowania odpowiedzi immunologicznej. Dodatkowo zmniejszają ostrość przebiegu procesów zapalnych i bakteryjnych;
- węglowodany o niskim indeksie glikemicznym;
- warzywa;
- fermentowane produkty mleczne – przypuszcza się, że jest to związane z obecnością w tych produktach laktoferyny oraz bakterii Lactobacillus, które wykazują właściwości zmniejszające stan zapalny i redukujące produkcję łoju [5].
Na skutek zmian hormonalnych u kobiet w ciąży mogą pojawić się zmiany trądzikowe. W przypadku łagodnych zmian warto sięgnąć po domowe sposoby walki z niedoskonałościami. Przed zastosowaniem leków przeciwtrądzikowych należy skonsultować się z lekarzem. Wielu leków nie powinno się bowiem stosować u kobiet w ciąży.
Literatura:
- W oczekiwaniu na dziecko, Heidi Murkoff, Sharon Mazel, Rebis, Wydanie VII Poznań 2017, 163-164
- Dermatozy swoiste dla okresu ciąży, Dorota Roguś-Skorupska, Nowa Medycyna 11/2000, [dostęp on-line http://www.czytelniamedyczna.pl/1342,dermatozy-swoiste-dla-okresu-ciazy.html]
- Rola Propionibacterium acnes ( P. acnes) w patogenezie trądziku pospolitego, Anna Michalak-Stoma, Grażyna Chodorowska, Maria Juszkiewicz-Borowiec, Agnieszka Gerkowicz, Joanna Bartosińska, Nowa Medycyna 2/2010, s. 56-59
- Leczenie dermatologiczne w okresie ciąży i laktacji, Lilianna Kulczycka, Anna Woźniacka, Postepy Hig Med Dosw (online), 2010; tom 64: 67-77, [dostęp on-line www.phmd.pl/fulltxt.php?ICID=905357]
- Dieta jako uzupełnienie leczenia trądziku pospolitego, Jolanta Dawidziak, Monika Balcerkiewicz, Farmacja współczesna 2016; 9: 67-72, [dostęp on-line http://www.akademiamedycyny.pl/data/2016/11/Farmacja_2_2016_03.pdf]