Zioła na pasożyty. Zioła oczyszczające organizm z pasożytów

Parazytologia jest to nauka, która zajmuje się badaniem pasożytów. Obejmuje organizmy, które pasożytują wewnątrz i na zewnątrz żywiciela. Ziołolecznictwo dostarcza nam wiele rozwiązań w zależności od rodzaju pasożytów.
Parasitos pochodzi od greckiego słowa „współbiesiadnik”, „darmozjad”. Nazwa ta słusznie wskazuje na to, że pasożyty to organizmy, które są związane antagonistycznie z organizmem żywiciela, czyli osobnika innego gatunku. Wykorzystują go jako źródło pokarmu oraz środowisko życia i robią to z niemałym skutkiem, bo wyrządzają mu przy tym szkody. Co ciekawe, w organizmie ludzkim może przebywać 300 gatunków pasożytów! Powszechnie przyjmuje się, że głównie w jelitach, jednak pasożyty żyją praktycznie w każdej części ciała, np. w skórze, włosach, płucach, mięśniach czy przełyku [1].
Drogi dostępu pasożytów do organizmu są przeróżne, m.in. przez spożywanie niedomytych owoców i warzyw oraz niedogotowanych potraw, picie nieprzegotowanej wody, nieodpowiednią higienę osobistą lub jej brak, podróże itd. [1].
Zioła na pasożyty
Mimo dużej poprawy warunków sanitarnych oraz świadomości społecznej w dalszym ciągu u dzieci występują świerzbowiec ludzki i wesz głowowa. W przypadku świerzbowca ludzkiego przydatny może się okazać balsam peruwiański w formie maści lub zawiesiny. Wodne wyciągi ze skrzypu polnego zestawione z kwiatami rumianku w proporcji 2:1 mogą być używane do przemywania skóry ze zmianami chorobowymi. W medycynie ludowej znany jest ocet sabadylowy (Acetum Sabadillae), zwany octem na wszy, produkowany z nasion sabadyli, a także kwaśna nalewka z kichawca (Tinctura Sabadillae acetosa). Wymienione preparaty mają działanie przeciwpasożytnicze, jednak zawierają toksyczne alkaloidy [2].
Niepokój budzą również organizmy pasożytujące wewnątrz organizmu, głównie w przewodzie pokarmowym. Tasiemce należą do grupy robaków płaskich, a dla patologii ludzkiej największe znaczenie mają tasiemiec uzbrojony (Taenia solium), tasiemiec nieuzbrojony (Taeniarynchus saginatus) oraz bruzdogłowiec szeroki (Diphyllobothrium latum). Z preparatów roślinnych na taką przypadłość poleca się nasiona dyni, szczególnie dzieciom ze względu na brak działania toksycznego [3].
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) jest pasożytem, którego jedynym żywicielem jest człowiek. W ziołolecznictwie wskazuje się na wybrane preparaty, m.in. kwiat wrotyczu pospolitego (Flos Tanaceti), komosę piżmową (Chenopodium ambriosioides) oraz tymianek pospolity (Thymus vulgaris) [3].
Roślina popularnie nazywana maruną, czyli bertram szarolistny, czyli dalmacki (Pyrethrum cinerariaefolium) i bardzo podobny do niej bertram lekarski (Anacyclus officinarum), mają działanie przeciwrobacze i są wskazywane przy występujących pasożytach takich jak glisty, owsiki, tasiemce, wszy, pluskwy, pchły, świerzbowce, swędziki i skórożarłoczki [3].
Nie powinno być zaskoczeniem, że także znany nam wszystkim czosnek ogrodowy (Allium sativum) wykazuje działanie przeciwpasożytnicze. Wykazano, że allicyna zawarta w czosnku w stężeniu 30 mg/ml hamuje wzrost pierwotniaków takich jak: Giardia lamblia, Leishmania major, Crithidia fasciulata i Leptomonas colosoma [15]. Jak podają starsze źródła, preparaty czosnkowo-węglowe były niegdyś sprzedawane w aptece, natomiast współcześnie preparat taki można odtworzyć w domu z wykorzystaniem węgla leczniczego (Carbo medicinalis) [3].
Również wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare), roślina wieloletnia, silnie pachnąca, gorzka, może okazać się pomocna. Przy leczeniu pasożytów układu pokarmowego przygotowuje się napar z 2 łyżek kwiatów lub ziela, zalanych 1-2 szklankami wrzącej wody, który następnie odstawia się na 20 min. Zgodnie z literaturą zalecane jest picie 2-4 razy dziennie po 100 ml takiego naparu, dzieciom zaleca się mniejsze dawki [3].
Wspomagająco w leczeniu chorób pasożytniczych można wykorzystać też jeżówkę (Echinacea). Z jeżówki sporządza się nalewki, maceraty, soki, maści oraz napary z ziela lub korzenia. Należy jednak zachować ostrożność w przypadku osób chorych na choroby autoimmunologiczne, jeśli podawane są leki immunosupresyjne [3].
Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis), który w swoim składzie zawiera tujon (7,6 mg/g), wykorzystywany jest do produkcji preparatów przeciwpasożytniczych, np. przeciw pierwotniakom. Jednak tu należy podchodzić do nich rozważnie. Z badań wynika, że tujon działa niekorzystnie na układ nerwowy, w dużych dawkach powoduje skurcze mięśni. W wielu źródłach można zaś znaleźć informacje o korzystnym działaniu na pasożyty piołunu, który ma w składzie wcześniej wymieniony tujon. Znany trunek alkoholowy absynt, jest oparty właśnie na nim. Obecnie określone są dawki piołunu, których przy produkcji absyntu nie można przekraczać. Piołunu nie mogą stosować kobiety w ciąży, matki karmiące i osoby przyjmujące leki psychotropowe [4, 5].
Dodatkowo w walce z pasożytami mogą się okazać pomocne olejki ekstrahowane z roślin. I tak na przykład olejek pozyskiwany z oregano, zawierający związki fenolowe, oraz olejek koperkowy, o bezbarwnej lub żółtawej cieczy, mogą zmniejszać ryzyko rozwoju pasożytów [6]. Również olejek eteryczny wyekstrahowany z ziela krwawnika wykazuje aktywność w stosunku do wiciowców z rodzaju Leishmania [7]. Z kolei tymianek, Thymus vulgaris L., wykazuje działanie wobec takich pasożytów jak lamblie i owsiki [13].
Badania wielu autorów wskazują na korzystne działanie na pasożyty człowieka wyciągów z glistnika, Chelidonium majus L. Składnik aktywny, tj. sangwinaryna w stężeniu 2-8 μg/ml, hamuje rozwój Entamoeba histolytica, pierwotniaka odpowiedzialnego za rozwój ropnia pełzakowego wątroby, a w stężeniu 2-4 μg/ml – rozwój Trichomonas vaginalis – wiciowca wywołującego rzęsistkowicę [8]. Za działanie przeciwpasożytnicze odpowiedzialna jest również berberyna [9].
Możliwość hamowania rozwoju pasożytów mają też składniki zawarte w imbirze, Zingiber officinale Roscoe. Naukowcy zbadali wpływ składników pochodzących z korzenia imbiru na Angiostrongylus cantonensis i okazało się, że badane składniki redukowały rozwój larw tego pasożyta [10].
Liście oliwki europejskiej, Olea europaea L., dzięki zawartości oleuropeiny (specyficznej grupy związków), która jest obecna w każdej części rośliny w różnych stężeniach, również pomogą nam zwalczyć pasożyty[11].
Także kolendra, Coriandrum sativum L., oraz olejek z kolendry mają korzystne działanie w walce z pasożytami jelitowymi. Nie są znane badania dotyczące wchłaniania, metabolizmu i wydalania olejku, więc na pewno bezpieczniej będzie po prostu wzbogacić dietę w liście kolendry jako dodatek do wielu dań [12].
W chińskim ziołolecznictwie liście szypulatki słodkiej (Hovenia dulcis Thunb.) stosuje się w leczeniu zakażeń pasożytniczych. Naukowcy udowodnili wrażliwość Giardia lamblia na składniki aktywne zawarte w metanolowych ekstraktach z liści tej rośliny [14].
Nie tylko pojedyncze zioła, ale również odpowiednio dobrany ich zbiór będzie działać przeciwrobaczo. Przykładem jest mieszanka ziela glistnika (1 łyżka), kory/owocu trzmieliny (1 łyżka) oraz owocu bzu czarnego (1 łyżka), zalana 2 szklankami wody, zagotowana i odstawiona na 30 min (przecedzona przez sito) [3].
Oman wraz z arcydzięglem w proporcji 1:1 oraz wrotyczem i piołunem stanowią środek przeciwpasożytniczy i przeciwbakteryjny. Również mieszanka składająca się z takich ziół jak oman, wrotycz, piołun, tatarak, arcydzięgiel, cząber i czosnek wg dostępnej literatury skutecznie niszczy i zwalcza m.in. pierwotniaki (takie jak np. lamblia – giardia, amoeba – pełzaki, kokcydie – Eimeria), płazińce i obleńce pasożytnicze [3].
Istnieją doniesienia naukowe na temat korzystnego działania na wybrane pasożyty pewnych ziół. Ziołolecznictwo zdecydowanie może być pomocne w profilaktyce oraz zwalczaniu pewnych pasożytów. Pamiętajmy jednak, że ważna jest odpowiednia diagnostyka i przede wszystkim włączenie leczenia zgodnego z standardami medycznymi. Żeby zwalczyć pasożyta, musimy najpierw wiedzieć, o jakiego nam konkretnie chodzi, bowiem każdy gatunek ma swoje miejsce w otaczającym go środowisku i nie należy podchodzić jednostronnie do jego występowania. Ważne jest, by przy decyzji o podjęciu konkretnej fitoterapii sprawdzić, czy nie ma działań niepożądanych albo z jakimi lekami zioła mogą wchodzić w interakcje. Internet jest źródłem przeróżnych informacji, jednak należy brać pod uwagę to, że nieświadomie możemy sobie zaszkodzić. Warto zatem zachować ostrożność i decyzję o włączeniu ziół przedyskutować ze specjalistą.
Literatura:
- Hadaś E., Derda M., Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, Probl Hig Epidemiol 2014, 95(1): s. 6-13,
- Schilcher H., Dorsch W., Ziołolecznictwo w pediatrii, Med. Pharm, Wrocław 2010, s., 22-23.
- Pirwitz B., Tilszer A., Choroby przewodu pokarmowego. Ziołolecznictwo, pod red. Ożarowski A., Wydanie III, s.415-417
- Poison on Line – Acute Renal Failure Caused by Oil of Wormwood Purchased through the Internet, The New England Journal of Medicine, 1997; 337:825-827 September, Steven D. Weisbord, M.D., Jeremy B. Soule, M.D., and Paul L. Kimmel, M.D.,
- Różański H., Wstęp do zielarstwa i fitoterapii. online: http://www.rozanski.ch/fitochemia.htm,
- Savini I., Arnone R., Catani M.i wsp.: Origanum Vulgare Induces Apoptosis in Human Colon Cancer Caco2 Cells, Nutrition and Cancer .Volume 61, 2009 – Issue 3,
- Santos A., Santin A., Yamaguchi M.i wsp.: Antileishmanial activity of an essential oil from the leaves and flowers of Achillea millefolium. Ann Trop Med Parasitol. 2010,
- Wiczkanowa S. A., Rubinczik M. A., Abgina W. W. i wsp., Izuczenie chimioterapeuticzeskogo dejstwija sangwinaryna, Farmakol Toksikol, Moskwa 1969; 32(3):325-7,
- Subbaiah TV, Amin AH. Effect of berberine sulphate on Entamoeba histolytica. Nature 1967; 215:527-8,
- Lin RJ, Chen C-Y, Chung L-Y i wsp., Larvicidal activities of ginger (Zingiber officinale) against Angiostrongylus cantonensis, Acta Tropica 2010 (in press),
- Benavente-García O, Castillo J, Lorente J i wsp., Antioxidant activity of phenolics extracted from Olea europaea L. leaves, Food Chem 2000; 68:457-62,
- Burdock G. A., Carabin I. G., Safety assessment of coriander (Coriandrum sativum L.) essential oil as a food ingredient, Food Chem Toxicol 2009; 47:22-34,
- Sienkiewicz M., Denys A., Działanie terapeutyczne olejków eterycznych, Acta Clin Morphol 2008; 1:34-41,
- Gadelha A. P. R., Vidal F., Castro T. M. i wsp., Susceptibility of Giardia lamblia to Hovenia dulcis extracts. Parasitol Res 2005; 97:399-407,
- Ankri S., Miron T., Rabinkov A. i wsp., Allicin from garlic strongly inhibits cysteine proteinase and cytopathic effects of Entamoeba histolytica. Antimicrob Agents Chemother 1997; 10:2286-8.
Wytwarza żółć biorącą udział w trawieniu tłuszczów, gromadzi, a następnie uwalnia węglowodany, wytwarza białka osocza. Bierze również udział w metabolizmie cholesterolu, inaktywowaniu niektórych hormonów, syntezie prowitaminy D, a także uczestniczy w detoksyfikacji wielu substancji (m.in. alkoholu, leków) [1]. Jak widzimy wątroba jest bardzo ważnym narządem. Jej prawidłową pracę możemy wesprzeć poprzez zdrową dietę, ale również dzięki zastosowaniu odpowiednich ziół. czytaj więcej
Opinie
Napisz swoją opinię
wyłącz pisanie odpowiedziTwoja opinia jest ważna. Zarówno dla nas jak i innych osób korzystających z naszego serwisu.
Już za 20zł ! Tabela zamienników GRATIS !
Ciekawy artykul, ale mam nadzieję, że już mi się nie przyda i że synek więcej nie będzie mial owsików. Zaraził się w przedszkolu tuż przed wakacjami. Dobrze, że szybko zauważyłam, że coś jest nie tak i po badaniach od razu zaczęliśmy leczenie, bo inaczej na wakacje pojechalibyśmy z dodatkowymi pasażerami
Moja babcia mówi, że jeśli chodzi o zioła to najlepsze są babka płesznik i babka jajowata. Mam wrażenie, że kiedyś kobiety bardziej opierały się na ziołach i miały większą wiedzę na ten temat.