Właściwości lecznicze kocimiętki. Działanie kocimiętki – odstrasza komary i kleszcze!

Aktualizacja: 7 marca, 2025

Kocimiętka (Nepeta L.) należy do rodziny roślin jasnotowatych. Rodzina ta obejmuje wiele rodzajów roślin, których występowanie jest szeroko rozpowszechnione w środkowej i południowej Europie oraz tych samych częściach Azji, na Bliskim Wschodzie, a także w niektórych regionach Afryki. Charakteryzuje się pięknymi kwiatami oraz przyjemnym zapachem przypominającym miętę i oregano.

Kocimiętka

Potoczną nazwę „kocimiętka” nadano po obserwacji zachowań kotów w jej obecności. Otóż reakcje te – opisywane jako pseudonarkotyczne – wywoływane są przez lotne związki chemiczne o charakterze feromonów. Działają one na osobniki dojrzałe płciowo, jednak efekt jest krótkotrwały i nie występuje u wszystkich kotów.

Kocimiętka – właściwości lecznicze

W medycynie ludowej kocimiętka stosowana była jako środek moczopędny, napotny, przeciwkaszlowy, przeciwskurczowy, przeciwzakrzepowy, a także antyseptyczny [1]. W tradycyjnej medycynie naturalnej rośliny o szerokim spektrum zastosowań zawsze były w kręgu największych zainteresowań. Właśnie dzięki swej „wielofunkcyjności” kocimiętka zyskała popularność – otóż poza pozytywnym wpływem na zdrowie człowieka odkryto jej działanie przeciw pasożytom roznoszącym choroby, a także przeciw różnym mikroorganizmom zagrażającym ludziom.

Działanie kocimiętki

Kocimiętka wykazuje działanie prozdrowotne i ochronne dzięki specyficznemu składowi chemicznemu. Doskonale poznano obecne w niej terpenoidy i związki fenolowe, które odpowiedzialne są za uniwersalne zastosowanie tej rośliny. Nowoczesne techniki badawcze pozwoliły na dokładniejszą aniżeli w przypadku tradycyjnej medycyny ocenę właściwości kocimiętki. Istnieją przesłanki, że jej aktywność obejmuje działanie przeciwdrobnoustrojowe, odstraszające pasożyty i inne insekty, a także cytotoksyczne, przeciwnowotworowe, przeciwbólowe, przeciwdrgawkowe, a nawet przeciwdepresyjne [2].

Kocimiętka na komary i kleszcze

Wiele regionów świata jest zagrożonych chorobami przenoszonymi przez owady, przez które każdego roku umierają miliony ludzi. Takie ryzyko wymaga nieustannej kontroli populacji i zachowania wektorów, czyli „nośników” chorób, a jak powszechnie wiadomo, w przypadku kleszczy, a tym bardziej komarów jest to niezwykle trudne. Sposoby na uniknięcie zagrożenia można umownie podzielić na dwa rodzaje – wywołanie „obrażeń” chemicznych owada po jego kontakcie z powierzchnią skóry lub bezkontaktowe odstraszanie. Udowodniono, że wobec niektórych komarów i kleszczy kocimiętka wykazuje działanie zarówno odstraszające, jak i podrażniające.

Warto nadmienić, iż odbywa się to przy bardzo niskiej toksyczności dla człowieka i otoczenia – tym samym kocimiętka jest naturalnym i bezpiecznym, a także tanim środkiem do walki z zakażeniami przenoszonymi przez owady. Najczęściej nie wywołuje podrażnień oczu, może natomiast w niewielkim stopniu podrażnić skórę. Należy pamiętać jednak, że stężenia substancji aktywnych przeciw owadom nie są tak duże jak w przypadku środków przemysłowych, zatem efekt może być nieco gorszy – aczkolwiek tylko pod względem działania drażniącego po kontakcie owada z powierzchnią [3–6].

Kocimiętka, mimo że jest dobrze znana, to niekoniecznie od tej strony, która jest bardziej interesująca i pożyteczna z punktu widzenia zdrowia człowieka. Zazwyczaj kojarzy się z odurzającym działaniem na koty, ale zdecydowanie lepiej zwrócić uwagę na jej zastosowanie w ziołolecznictwie i zapobieganiu zakażeniom ze strony pasożytów, takich jak niektóre komary, kleszcze czy muchy.