Zielona kawa – właściwości, skutki uboczne. Czy zielona kawa podnosi ciśnienie?

Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024

Zielona kawa, zwana surową, jest pozbawiona charakterystycznego smaku i aromatu kawy tradycyjnie palonej. Dzieje się tak z uwagi na fakt, że w ziarnach nie zaszedł proces pirolizy. W jaki sposób wpływa to na właściwości ekstraktu? Czy zielone nasiona kawowca równie mocno podnoszą ciśnienie?

Zielona kawa

Kawowiec to rodzaj wiecznie zielonych drzew i krzewów uprawianych między Zwrotnikiem Raka i Koziorożca. Rośnie na różnych wysokościach, ale im wyżej znajduje się plantacja, tym lepszej jakości obserwuje się zbiory. Jego owocami są czerwone jagody, które dojrzewają w nierównym czasie i w związku z tym wymagają ręcznego zbierania. Ich obróbkę można prowadzić na sucho lub na mokro, ale wspólnym mianownikiem ma być efekt w postaci usunięcia pergaminowej łuski z nasion. Kończy to zasadnicze przygotowanie ziaren zielonej kawy. Można więc jasno określić, że zielona kawa (raw coffee, green coffee) to surowe nasiona owoców kawowca, które nie są poddawane prażeniu.

Właściwości zielonej kawy

Ziarna zielonej kawy zawierają 0,3–2,3 % kofeiny związanej z kwasem chlorogenowym, do 24 % błonnika, 15 % tłuszczu, 13 % białek, 11 % wody, 8 % cukrów, 7 % soli mineralnych (zwłaszcza magnezu i potasu), 1,2 % garbników, pektyny, witaminę PP, trygonelinę, niewielka ilość teobrominy i teofiliny. Pod względem ilości lotnych substancji aromatycznych, białek i tłuszczu oraz właściwości prozdrowotnych przewyższa kawę paloną.

Kwas chlorogenowy, który stanowi około 86 % wszystkich polifenoli zawartych w ziarnach kawy wykazuje działanie polepszające reaktywność naczyń krwionośnych. Jest to spowodowane między innymi wpływem na stężenie tlenku azotu w ustroju. Ponadto może wpływać na parametry gospodarki węglowodanowej poprzez wpływ na mechanizm zmniejszania wchłaniania glukozy w jelitach oraz hamowania dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. Oprócz tego wykazano pozytywny wpływ na wartości ciśnienia tętniczego.

W ostatnich latach pojawiło się wiele dowodów naukowych wskazujących na możliwość stosowania ekstraktu z zielonej kawy w leczeniu otyłości, która jest składową zespołu metabolicznego. W niektórych krajach zyskał on nawet uznanie w postaci preparatów wspomagających proces redukcji masy ciała. Jednak do tej pory nie potwierdzono trwałego efektu odchudzania, ponieważ po odstawieniu suplementacji efekt jo-jo jest nieunikniony.

Zielona kawa – skutki uboczne

Przeprowadzono wiele badań dotyczących działań niepożądanych wywołanych piciem zielonej kawy. W jednym z nich wykazano, że długotrwałe spożywanie naparu nie powoduje istotnych zmian biochemicznych w surowicy, tj. morfologii, profilu lipidowym, próbach wątrobowych. Nie zaobserwowane również zasadniczych modyfikacji w stężeniach żelaza, miedzi, cynku czy magnezu. Z innej analizy wynika, że spożycie kofeiny może pogłębić ryzyko powikłań u osób chorych na cukrzycę i zaleca się stosowanie ekstraktów bezkofeinowych. Połączenie leków obniżających poziom glikemii z zieloną kawą, która zmniejsza poziom glukozy we krwi może zbytnio nasilić ten proces. Ponadto wyniki jeszcze innych badań sugerują, że krótkotrwałe spożycie sporych dawek kwasu chlorogenowego (2 g/dzień) może zwiększać stężenie homocysteiny, a co za tym idzie podnosić ryzyko schorzeń układu sercowo-naczyniowego.

Czy zielona kawa podnosi ciśnienie?

Nadciśnienie tętnicze to choroba układu krążenia, która dotyka coraz większej liczby osób i może prowadzić do pojawienia się nagłych incydentów sercowo-naczyniowych. W związku z tym poszukuje się substancji, które mogłyby wspomóc terapię tego schorzenia i były akceptowane przez pacjentów.

Wykazano korzystny wpływ ekstraktu z zielonej kawy na funkcjonowanie naczyń krwionośnych człowieka. Okazuje się, że ziarna zielonej kawy mogą powodować zmniejszenie ciśnienia tętniczego poprzez wpływ kwasu chlorogenowego na wzrost syntezy tlenku azotu (NO), który reguluje napięcie naczyń krwionośnych. Innym możliwym mechanizmem jest zmniejszenie tworzenia się kortyzolu na drodze hamowania inhibicji dehydrogenazy 11β-hydroksysteroidowej typu 1, co przyczynia się do utrzymania wysokiego stężenia NO, a to z kolei do obniżenia ciśnienia. Sugeruje się także, że kwas chlorogenowy może działać jako inhibitor konwertazy angiotensyny (zmniejsza stężenie angiotensyny II poprzez zablokowanie przemian angiotensyny II), co w efekcie spowoduje osłabienie skurczu (relaksacji) naczyń krwionośnych.

Podsumowując, picie ekstraktu z zielonej kawy niesie ze sobą wiele korzyści, które wynikają głównie z zawartości kwasu chlorogenowego w surowych ziarnach kawowca. Głównie skupiają się one na działaniu hipotensyjnym, tj. obniżającym ciśnienie krwi. Warto jednak zachować umiar, by ustrzec się od ewentualnych niepożądanych efektów.