Kawa orkiszowa – właściwości. Jak parzyć kawę orkiszową?
Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024
Kawa, zarówno ta naturalna, jaki i zbożowa, cieszy się obecnie dużym zainteresowaniem wśród konsumentów. Kawa orkiszowa dzięki właściwością sensorycznym zbliżonym do kawy naturalnej jest chętnie spożywana przez osoby, które z przyczyn zdrowotnych nie powinny spożywać kawy naturalnej. Już w średniowieczu była polecana przez prekursorkę ziołolecznictwa – Św. Hildegardę z Bingen, jako dopełnienie racjonalnego odżywiania. Dlaczego? Poznaj właściwości kawy orkiszowej.
Kawa orkiszowa
Kawa orkiszowa zachęca swoim łagodnym, delikatnym słodki smakiem oraz wyraźnym aromatem. Tradycyjnym surowcem do produkcji kawy orkiszowej są prażone, a następnie zmielone ziarna orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.), niekiedy wzbogacone o dodatkowe składniki, takie jak cykoria, buraki cukrowe, oraz poprawiające smak i aromat – przyprawy korzenne.
Kawa orkiszowa charakteryzuje się bogatym i zróżnicowanym składem związków bioaktywnych o właściwościach przeciwutleniających. Ponadto orkisz jest zbożem bogatym w składniki mineralne (mangan, miedź, żelazo, cynk, selen, potas, magnez, fosfor, wapń), witaminę A, E, K i z grupy B, fitosterole oraz białko, nienasycone kwasy tłuszczowe i polisacharydy, co nadaje kawie orkiszowej charakter prozdrowotny.
Kawa orkiszowa – właściwości
Orkisz jest gatunkiem zboża należącym do rodzaju pszenicy. Wyprodukowana z ziaren orkiszu kawa, dzięki zawartym składnikom odżywczym opóźnia proces starzenia organizmu, wzmacnia odporność organizmu, wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego, co przekłada się na poprawę nastroju. Nie podnosi ciśnienia, jest pomocna przy problemach z sercem i układem krążenia. W orkiszu jest obecny rodanid antybiotyk, który występuje naturalnie również w kobiecym mleku. Substancja ta chroni przed chorobami i infekcjami, ma właściwości przeciwnowotworowe, antyalergiczne i przeciwzapalne.
Kawa jako produkt zbożowy jest źródłem błonnika pokarmowego, który zwiększa poczucie sytości oraz usprawnia perystaltykę jelit. Dodatkowo jest lekkostrawna i nie podrażnia śluzówki żołądka, dzięki czemu może być spożywana przez osoby z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy.
Dzięki znacznej zawartości białka i obecności podstawowych aminokwasów, wpływa korzystnie na budowę mięśni.
Fitosterole zawarte w orkiszu, sprawiają iż regularne picie kawy orkiszowej może przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi i wspomagania wydzielania żółci. Kawa orkiszowa sprzyja utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi, jest więc odpowiednia dla diabetyków.
Dojrzałe ziarna orkiszu zawierają dużą ilości kwasu krzemowego wpływającego korzystnie na włosy, skórę i paznokcie. Poprawia również koncentrację i wspomaga pracę mózgu, dlatego pomimo braku kofeiny, przypisuje jej się właściwości pobudzające i zwiększające wydolność organizmu.
Kawa orkiszowa jest produktem zawierającym gluten. Stosunek zawartej gliadyny do gluteniny oraz niska zawartość glutenu w stosunku do innych gatunków pszenicy, sprawia, że przetwory orkiszowe są lepiej tolerowane przez konsumentów z nietolerancją glutenu, ale wyniki badania nie są jednoznaczne [3]. Mimo wszystko osoby z celiakią, nietolerancją lub nadwrażliwością na gluten powinny zachować ostrożność i raczej unikać kawy orkiszowej.
Kawa orkiszowa, jeśli jest wzbogacona o dodatek cykorii, wykazuje działanie prebiotyczne, ze względu na obecność naturalnego polisacharydu, jakim jest inulina. Związek ten między innymi reguluje metabolizm lipidów i węglowodanów oraz działa przeciwnowotworowo.
Kawa orkiszowa – cena, gdzie kupić
Kawa orkiszowa jest szeroko dostępna w sprzedaży internetowej. Można ją również kupić w sklepach ze zdrową żywnością oraz w wybranych supermarketach. Cena opakowania kawy orkiszowej o masie 200 g kształtuje się w granicach od 6 zł do nawet 20 zł.
Kawa orkiszowa w ciąży
Kawa orkiszowa jest bezpieczna dla kobiet w ciąży oraz ich nienarodzonych jeszcze maluszków. Jest nawet wskazana dla ciężarnych oraz kobiet karmiących, ponieważ jak już zostało wcześniej wyjaśnione – chroni dzieci przed infekcjami i wzmacnia ich układ odpornościowy. Poza tym jedną z wielu zalet kawy zbożowej jest brak kofeiny w jej naparze, dlatego też bez żadnych obaw mogą codziennie po nią sięgać dzieci, kobiety w ciąży, a także mamy karmiące piersią swoje pociechy.
Kawa orkiszowa – jak parzyć
Kawy orkiszowa na rynku występuje w dwóch formach – najczęściej jako kawa rozpuszczalna, którą można błyskawicznie przygotować. Wystarczy ją zalać ciepłą wodą lub mlekiem. Istnieje również taka, która ma postać zmielonych ziaren. Ta zdecydowanie jest zdrowsza i wymaga odpowiedniego parzenia. Co trzeba zrobić, aby prawidłowo zaparzyć kawę orkiszową i tym samym wydobyć z niej jak najlepszy aromat? Najkorzystniej jest ją gotować w wodzie na wolnym ogniu przez 10 minut. Pamiętajmy, aby nie używać do tego naczyń aluminiowych lub wykonanych z tworzyw sztucznych i z uszkodzonym teflonem lub emalią. Druga metoda dla leniuchów – kawę należy zalać wrzącą wodą i pozostawić pod przykryciem na 5–10 minut. Jeśli jesteś zwolennikiem białej kawy, na koniec dodaj do niej mleko.
W okresie jesienno-zimowym smak kawy orkiszowej można podkreślić odrobiną miodu, imbiru, wanilii, cynamonu, anyżu lub kardamonu czy też podać ją z gorącą czekoladą lub karmelem. Ale pamiętajmy, że taka wersja to już spora dawka dodatkowych kalorii. Natomiast w upalne letnie dni można podać ją na zimno dodając do naparu kostki lodu i zimne mleko. W takiej wersji na pewno stanie się ona jednym z ulubionych napojów nie tylko dzieci.
Warto włączyć do swojej diety kawę orkiszową. Jej niezwykły smak i aromat pozwoli nam na chwile przyjemności i relaksu, ale również dostarczy szereg korzystnych składników, usprawniających funkcjonowanie organizmu. W przeciwieństwie do klasycznej kawy, kawa orkiszowa może być spożywana przez osoby z nadciśnieniem, chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, a także problemami gastrycznymi. Jest łatwa w przygotowaniu i wyśmienicie smakuje zarówno zimą, jak i latem.
Literatura:
- Piecyk M., Kulka D., Worobiej E., Charakterystyka i wartość odżywcza ziarna orkiszu i produktów orkiszowych. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2009, 42(3): 247-251,
- Komes D., Busic A., Vojvodic A., Belscak-Cvitanovic A., Hruskar M., Antioxidative potential of different coffee substitute brews affected by milk addition. European Food Research and Technology 2015, 241: 115-125,
- Bonafaccia G.,Galli V., Francisco R., i in., Characteristics of spelt wheat products and nutritional value of spelt wheat-based bread. Food Chemistry 2000, 68: 437-44,
- Kania M., Baraniak J., Derebecka N., Mrozikiewicz P., Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe według Św. Hildegardy z Bingen. Cz. I. Postępy Fototerapii 2012, 2: 124-129.
Kawa orkiszowa jest bardzo zdrowa. Ma delikatny, nieco słodkawy smak i przede wszystkim mogą ją spożywać także kobiety w ciąży