Zespół jelita drażliwego – objawy, dieta. Co jeść przy zespole jelita drażliwego?
🕣 3 min czytania
Aktualizacja: 18 marca, 2024
Zespół ten może dotyczyć nawet 20% mieszkańców krajów rozwiniętych, a nieswoistość objawów znacząco utrudnia diagnozę. Czym jest zespół jelita drażliwego i jak rozpoznać jego objawy?
Zespół jelita drażliwego
Zespół drażliwego (IBS – Irritable Bowel Syndrome) może dotyczyć nawet co piątego mieszkańca krajów rozwiniętych. Jest to przewlekła, idiopatyczna choroba przewodu pokarmowego przebiegająca z nawracającymi zaburzeniami rytmu wypróżnień, wzdęciami oraz bólami brzucha. Wśród czynników etiopatogenetycznych wyróżnić możemy czynniki takie jak nadwrażliwość trzewna, stres psychologiczny, czynniki genetyczne, zakażenia oraz zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Ze względu na złożoność przyczyn choroby, nie można wskazać jednego czynnika, który może powodować ujawnienie choroby.
Zespół jelita drażliwego objawy
Diagnoza IBS jest trudna ze względu na różnorodność objawów występujących u osób chorych. Według Kryteriów Rzymskich do typowych objawów IBS zaliczamy ból brzucha lub też dyskomfort w jamie brzusznej trwający co najmniej 3 dni w miesiącu przez ostatnie 3 miesiące, a początek objawów ma miejsce 6 miesięcy przed rozpoznaniem. Ból brzucha lub dyskomfort zmniejszają się po wypróżnieniu. Często dochodzi do zmiany w częstotliwości wypróżnień lub konsystencji stolca. U osób chorych można obserwować zarówno postać przebiegająca z nawracającymi biegunkami, jak i postać, dla której charakterystyczne są zaparcia. Wraz ze stolcem może być oddawany także śluz, a sam stolec może mieć konsystencję od wodnistego do grudkowatego, co związane jest z utrudnionym wypróżnianiem. Zespół ten, pomimo tego że nie stanowi zagrożenia dla naszego życia, znacząco obniża jego jakość, dlatego ważne jest przeprowadzenie odpowiedniej diagnostyki w celu wyeliminowania czynników wywołujących objawy IBS.
Warto wiedzieć!
Zespół jelita drażliwego zioła
Pomocne w eliminacji objawów zespołu jelita nadwrażliwego mogą okazać się też zioła. W przypadku postaci przebiegającej z biegunkami zastosowanie znajdą zioła o działaniu zapierającym. Korzystne działanie mogą wykazywać tutaj napary z liści borówki czernicy melisy, mięty pieprzowej oraz poziomki. Dla chorych z problemem zaparć zalecane są takie zioła jak ziele drapacza lekarskiego, ziele srebrnika, ziele przetacznika, korzeń prawoślazu oraz ziele serdecznika.
Zespół jelita drażliwego dieta
Wielu pacjentów wiąże występowanie objawów z rodzajem stosowanej diety. W zależności od wystąpienia postaci biegunkowej lub zaparciowej stosowane są różne diety. Zalecanym modelem żywienia dla osób z zespołem jelita drażliwego jest dieta FODMAP (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols), która w swoim jadłospisie uwzględnia produkty o małej ilości fermentujących oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli. Dieta powinna być przede wszystkim lekkostrawna z wyeliminowaniem tłustych, smażonych potraw i produktów wzdymających. Posiłki powinny być spożywane regularnie i często z uwzględnieniem mniejszych porcji. Takie postępowanie łagodzi objawy oraz wspiera ewentualną farmakoterapię.
Co jeść przy zespole jelita drażliwego
Postępowanie terapeutyczne u osób z IBS uwzględnia leczenie farmakologiczne, pomoc psychologiczną, a także modyfikację diety. Z jadłospisu powinny zostać usunięte produkty, po których dochodzi do nawrócenia objawów, a także te z dużą zawartością FODMAP. Często do nasilenia objawów dochodzi po spożyciu takich produktów jak mleko, jaja, kawa czy alkohol. Monitorowanie spożywanych produktów w postaci dzienniczka połączone z zapisywaniem początku wystąpienia objawów może pomóc w znalezieniu problematycznych produktów, których eliminacja z diety przyniesie pozytywne rezultaty. W przypadku postaci zaparciowej rozwiązaniem problemu mogą okazać się produkty wysokobłonnikowe oraz uwzględnienie odpowiedniej ilości płynów. Błonnik pochłania wodę, pęcznieje, a tym samym zwiększa objętość spożytego pokarmu. Działanie mechaniczne frakcji błonnika nierozpuszczalnego przyspiesza perystaltykę jelita grubego, zwiększa wydzielanie gruczołów trawiennych.
Zespół jelita drażliwego stanowi trudną do zdiagnozowania chorobę, a objawy znacząco mogą przyczynić się do pogorszenia jakości życia. Dieta, stanowiąca element terapii może skutecznie pomóc w minimalizacji wystąpienia objawów i polepszenia samopoczucia u osób chorych.
Literatura:
- Bartnik W. Chojnacki J. Paradowski L. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne w zespole jelita nadwrażliwego. Via Medica. Gastroenterologia Kliniczna 2009, tom 1, nr 1, 9–17.
- Nehring P. Mrozikiewicz-Rakowska B. Krasnodębski P. Zespół jelita drażliwego– nowe spojrzeniena etiopatog. Przegląd Gastroenterologiczny 2011; 6 (1): 17–22.
- Ciborowska H. Rudnicka A. Dietetyka –żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wyd. PZWL, 2014
- Peckenpaugh N, Podstawy żywienia i dietoterapia, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011
Autor artykułu:
Mnie jeszcze do niedawna męczyły ciągłe biegunki i bóle brzucha, ale to się zmieniło odkąd regularnie zaczęłam przyjmować debutir z maślanem sodu i jelita są ukojone
A ja mimo tego, ze pilnuję diety, to i tak często mi jelita dokuczają, jak mnie stres dopada. Dlatego poza dietą zaczęłam jeszcze brać codziennie debutir z maśanem sodu, żeby złagodizć objawy i sprawdza się naprawdę dobrze