Zespół jelita drażliwego – leczenie domowe, zioła

Aktualizacja: 5 marca, 2025

Zespół jelita drażliwego jest jedną z częstych chorób układu pokarmowego. Nie jest to jednak związany ze zmianami biochemicznymi czy organicznymi. Najczęściej objawia się zaburzeniami rytmu i konsystencji wypróżnień, które zwykle połączone są z nasilającym się bólem brzucha. Objawy tej choroby bardzo często mylone są z wieloma innymi schorzeniami, dlatego rozpoznanie może być dość trudne. Choroba ta dotyka około 30% populacji.

Zespół jelita drażliwego – zioła

Na rynku dostępna jest cała gama surowców zielarskich wspomagających leczenie zespołu jelita drażliwego. Możemy wyróżnić m.in. zioła działające rozkurczowo, przeciwbiegunkowo, uspokajająco czy przeciwzapalnie. Zioła, które są skuteczne przy tej dolegliwości, to:

• rumianek – ze względu na swoje właściwości rozkurczowe, antybakteryjne oraz przeciwzapalne pomaga przy problemach trawiennych. Likwiduje również wzdęcia;
• melisa – w zaburzeniach trawienia wykorzystuje się ją głównie w leczeniu dolegliwości, które mają podłoże stresowe, dlatego coraz częściej wykorzystywana jest w terapii zespołu jelita drażliwego;
• kozłek lekarski (waleriana) – słynie z działania uspokajającego i antystresowego. Wykazuje również działanie przeciwzapalne oraz przeciwskurczowe;
• mięta pieprzowa – liście mięty są jednym z najczęściej używanych ziół leczniczych wykorzystywanych w zaburzeniach trawiennych przewodu pokarmowego. Roślina ta ma właściwości uspokajające, wiatropędne i przeciwskurczowe, które kontrolują ból i nadmiar gazów;
• żeń-szeń – podnosi odporność na stres;
• koper włoski – napary z kopru włoskiego działają osłonowo i leczniczo przy zespole jelita drażliwego. Pobudzają perystaltykę jelit, działają rozkurczowo, uspokajająco oraz wiatropędnie;
• kminek – eliminuje nadmiar gazów z układu pokarmowego;
• tymianek – wykazuje właściwości przeciwskurczowe i przeciwzapalne, które pomagają kontrolować ból i obrzęk wywołany zespołem jelita drażliwego. Tymianek zapewnia również ochronę przed infekcjami bakteryjnymi.

Warto jednak pamiętać, że zioła należy stosować z rozsądkiem i umiarem, ponieważ niektóre z nich spożywane w nadmiernych ilościach mogą działać drażniąco na jelita, a nawet spotęgować problem.

Zespół jelita drażliwego – leczenie domowe

Postępowanie terapeutyczne w przypadku tej choroby uwzględnia leczenie farmakologiczne, pomoc psychologiczną oraz modyfikację diety. W leczeniu zespołu jelita drażliwego niezwykle ważne jest odpowiednie odżywianie się oraz sposób, w jaki spożywamy posiłki. U chorych na to schorzenie zaleca się stosowanie tzw. diety FODMAP. Pacjenci ze swojego codziennego jadłospisu powinni wykluczyć fermentujące oligo-, di- i monosacharydy oraz poliole. Dieta powinna być lekkostrawna z wykluczeniem smażonych, tłustych potraw oraz produktów wzdymających.

W celu złagodzenia występujących objawów posiłki powinny być spożywane często, ale z uwzględnieniem mniejszych porcji. Wskazane jest gotowanie w wodzie, na parze, pieczenie w folii lub bez tłuszczu. Z codziennego jadłospisu konieczne jest wykluczenie dań smażonych oraz grillowanych. Zalecane są chude wędliny, mięsa, ryby. Potrawy powinny być doprawiane łagodnymi przyprawami, takimi jak koperek, pietruszka, bazylia, majeranek, zioła prowansalskie czy oregano. W przypadku biegunek niekorzystnie wpływa spożywanie słodkiego mleka, soków owocowych zawierających fruktozę oraz słodyczy.

Natomiast bardzo dobrze sprawdzi się ryż, ziemniaki, kefir, jogurt czy ugotowana marchewka. U chorych z zaparciami do diety powinno włączyć się produkty bogate w błonnik pokarmowy, m.in. grube kasze, otręby, makarony i pieczywo pełnoziarniste oraz dobrze tolerowane surowe warzywa i owoce. Istotnym elementem jest również odpowiednia podaż płynów. Z codziennego menu wykluczyć należy picie alkoholu, ponieważ może on prowadzić do podrażnienia przewodu pokarmowego, oraz mocnej kawy i herbaty, które zwiększają kurczliwość jelita cienkiego. Niezwykle ważnym elementem jest redukcja napięcia poprzez aktywność ruchową. Podczas ruchu w organizmie wytwarza się odpowiednia ilość endorfin, które sprawiają, że czujemy się odstresowani i zrelaksowani.

Podsumowując, symptomy zespołu jelita drażliwego w znaczący sposób mogą wpłynąć na pogorszenie jakości naszego życia. Odpowiednia dieta oraz stosowanie naparów ziołowych mogą skutecznie przyczynić się do minimalizacji wystąpienia objawów oraz polepszenia kondycji i samopoczucia osób zmagających się z tym schorzeniem.