Zarodki pszenne – właściwości, cena, gdzie kupić, przepisy
Aktualizacja: 10 kwietnia, 2024
Zwiększa się asortyment produktów uważanych za cenne źródło makro- i mikroskładników. Czy zarodki pszenne rzeczywiście są wartościowe i warto wzbogacić w nie naszą dietę?
Zarodki pszenne
Zarodki pszenne powstają podczas oczyszczania zboża. Zostają one odzielone od bielma, które jest wykorzystywane do wyrobu mąki. Zarodki to najmniejsza część ziarna, ale pod względem fizjologicznym – najważniejsza, gdyż zawiera białko o wysokiej wartości odżywczej, witaminy z grupy B, tokoferol oraz enzymy, które są potrzebne do procesu kiełkowania roślin. Dodatkowo związki zawarte w zarodku zaliczane są do przeciwutleniaczy – usuwają wolne rodniki, przeciwdziałając m.in. starzeniu się i chorobom cywilizacyjnym [1].
Zarodki pszenne – właściwości
Jakie dobroczynne składniki zawierają zarodki pszenicy? Nawet do 344 mg / 100 g produktu stanowią stanole i sterole, które wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego i jego frakcji LDL. Dzieje się tak poprzez konkurowanie z cholesterolem o wchłanianie w jelitach, a tym samym zwiększanie jego wydalania wraz z kałem. Zarodki mają w swoim składzie również przeciwutleniacze, a uważa się, że mają one działanie przeciwnowotworowe oraz prewencyjne w chorobach układu krążenia [2]. Zarodki pszenne są też źródłem aminokwasów, takich jak kwas glutaminowy, który jest składnikiem transmiterów – umożliwia prawidłowe przewodnictwo impulsów nerwowych [3].
Zarodki pszenne zawierają wiele witamin i składników mineralnych. Szczególną uwagę należy zwrócić na tiaminę (witaminę B1). Jest jej więcej niż w kaszy jaglanej czy gryczanej. Uczestniczy ona w metabolizmie węglowodanów i aminokwasów. Bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych. Zarodki pszenicy, dzięki obecności witaminy E, wpływają także regulująco na układ immunologiczny i proces agregacji płytek krwi [3]. Zawarte w nich cynk i miedź również działają pozytywnie na układ immunologiczny i neurologiczny. Dodatkowo biorą one udział w syntezie keratyny oraz melaniny, które wpływają korzystnie na skórę i włosy. Kolejnym cennym składnikiem zarodków są związki fenolowe (216 mg / 100 g produktu), które działają m.in. przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie [1, 4]. Zarodki pszenne są głównie produktem węglowodanowym. Zawarty w nich błonnik reguluje proces wypróżnień.
Zarodki pszenne – wartości odżywcze
W tabeli podano wartość odżywczą zarodków pszennych oraz ilość poszczególnych witamin i składników mineralnych w przeliczeniu na 100 g. Zawartość poszczególnych partii produktów może się różnić. Wpływ na to mają: rodzaj pszenicy, warunki wzrostu i zbioru, warunki przechowywania i przetwarzania.
Wartość odżywcza zarodków pszenicy w przeliczeniu na 100 g [5] | |
Energia | 349 kcal |
Białko ogółem | 27,5 g |
Tłuszcz | 9,4 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 1,62 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 1,36 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 5,69 g |
Węglowodany ogółem | 45,5 g |
Błonnik | 14,0 g |
Zawartość składników mineralnych w przeliczeniu na 100 g surowca | |
Sód | 3 mg |
Potas | 1024 mg |
Wapń | 51 mg |
Fosfor | 1070 mg |
Magnez | 314 mg |
Żelazo | 9,0 mg |
Cynk | 14,96 mg |
Miedź | 0,91 mg |
Mangan | 17,24 mg |
Zawartość witamin w przeliczeniu na 100 g surowca | |
Witamina A | 0 μg |
Witamina D | 0 μg |
Witamina E | 15,10 mg |
Witamina B1 | 2,12 mg |
Witamina B2 | 0,53 mg |
Niacyna | 6,31 mg |
Witamina B6 | 2,52 mg |
Foliany | 330,0 μg |
Witamina B12 | 0 μg |
Witamina C | 0 mg |
Zarodki pszenne – cena, gdzie kupić
Systematycznie poszerza się asortyment produktów będących źródłem cennych makro- i mikroskładników. Obecnie można spotkać je nie tylko w sklepach ze zdrową żywnością, ale również w supermarketach czy nawet w sklepach osiedlowych.
Cena zarodków pszenicy jest różna. Zwykle są one dostępne w opakowaniach o pojemności 120–200 g. W przeliczeniu na 200 g ceny wahają się od 2,25 do 5,36 zł. W większych opakowaniach zakup jest bardziej opłacalny. Planując zakupy przez internet, należy wziąć pod uwagę koszt dostawy oraz minimalną liczbę produktów,które należy zamówić.
Zarodki pszenne – przepisy
Zarodki pszenne doskonale sprawdzą się jako dodatek do posiłków z nabiałem, czyli takimi produktami jak kefir, jogurt naturalny, maślanka, mleko i sery twarogowe, oraz jako dodatek do koktajli warzywno-owocowych, sałatek czy zup. Poniżej umieszczono kilka przepisów z wykorzystaniem zarodków pszenicy.
Składniki:
- 200 ml mleka lub naturalnego napoju roślinnego,
- 1 banan,
- 2 łyżki zarodków pszennych,
- 1 garść truskawek mrożonych.
Przygotowanie: banana obrać i zblendować razem z innymi składnikami. Najlepiej wypić zaraz po przygotowaniu.
Składniki:
- szklanka mąki pszennej,
- łyżeczka proszku do pieczenia,
- opakowanie (150 g) zarodków pszennych stabilizowanych,
- 4 jajka,
- pół szklanki cukru trzcinowego,
- dowolne owoce (truskawki, śliwki, borówki).
Sposób przygotowania:
- Oddzielić żółtka od białek. Białka ubić z odrobiną soli na sztywną pianę, dodawać stopniowo cukier.
- Stopniowo dodawać przesianą mąkę z proszkiem do pieczenia, a na końcu zarodki pszenne, cały czas mieszając.
- Przełożyć ciasto do keksówki wyłożonej papierem do pieczenia. Wsypać owoce.
- Umieścić w piekarniku nagrzanym do 180 °C i piec przez 40 minut.
Zarodki pszenne to cenne źródło witamin z grupy B – szczególnie tiaminy, witaminy E oraz składników mineralnych, takich jak miedź i cynk. Dzięki poszczególnym składnikom wpływa korzystnie m.in. na układ nerwowy i układ immunologiczny. Warto stosować ten produkt razem z płatkami zbożowymi do mleka lub innych przetworów mlecznych albo jako dodatek do deserów, koktajli czy sałatek.
Literatura:
- Filipiak-Florkiewicz A., Florkiewicz A. i Dereń K., Zawartość składników bioaktywnych w wybranych przetworach zbożowych,. Bromat. Chem. Toksykol., 2016, 2, 194–202,
- Zieliński H., Bohdan A. i Przygodzka M., Przeciwutleniacze ziarniaków zbóż. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 1, 5–26,
- Goluch-Koniuszy Z. I., Fugiel J., Rola składników diety w syntezie wybranych neurotransmiterów, Kosmos, Problemy nauk biologicznych 2016, 313, 523–534,
- Śmiechowska M. i Jurasz M., Zawartość włókna surowego w wybranych produktach zbożowych, Probl Hig Epidemiol 2014, 95, 429–432,
- Kunachowicz H., Przygoda B., Nadolna I. I Iwanow K., Tabele składu i wartości odżywczej żywności, PZWL, Warszawa 2017,
- www.rogalikblog.pl/przepisy/ciasta/ciasto-zarodkow-pszennych-borowkami/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=ciasto-zarodkow-pszennych-borowkami [data dostępu: 27.04.2018 r.].
Jak wyglada sprawa z obróbka cieplna tych zarodków?