WPC, WPI, WPH – izolat, koncentrat czy hydrolizat, różnice, zastosowanie i efekty

Aktualizacja: 27 czerwca, 2017

Wbrew pozorom nie wszystkie odżywki białkowe są takie same. Istnieją na rynku izolaty, koncentraty, hydrolizaty, białka kazeinowe oraz białka jaj, a wszystkie one różnią się od siebie przyswajalnością, wartością biologiczną oraz szybkością wchłaniania. Wymienione cechy odżywek mają ogromne znaczenie dla zaawansowanych bywalców siłowni, kulturystów czy sportowców, ale również dla początkujących, którzy nie są jeszcze zaznajomieni ze zróżnicowanym i bardzo skomplikowanym światem suplementów.

Artykuł ten ma na celu  jasne przedstawienie poszczególnych frakcji białek i wspomóc wybranie najodpowiedniejszej dla siebie.

WPC (Whey Protein Concentrate)

WPC to frakcja białka, od której warto zacząć, bo jest ona składnikiem większości odżywek proteinowych  (najpopularniejsze odżywki i suplementy dla sportowców), ze względu na swoją ekonomiczność, odpowiednią przyswajalność oraz względnie dobrą zawartość aminokwasów rozgałęzionych BCAA.

Jest to koncentrat serwatki otrzymywany zazwyczaj metodą ultrafiltracji (UF), która pozwala na oddzielenie odpowiednich cząsteczek peptydów i innych składników pożądanych od tych niepożądanych. Zawiera on zazwyczaj od 80–86% białek serwatkowych oraz dodatkowo minimalną ilość cukrów mlecznych oraz tłuszczów pozostałych po procesie mechanicznego oddzielania. Charakteryzuje się zawartością długich łańcuchów peptydowych.

Białko serwatkowe uważane jest za jedno z najlepiej przyswajalnych i strawialnych peptydów (prawie tak samo jak wzorcowe białko jaj) o wysokiej wartości biologicznej oraz podobieństwie do profilu aminokwasów w organizmie człowieka. Zazwyczaj nie powoduje ono kłopotów trawiennych, łatwo się przyswaja i daje pożądane efekty odżywcze oraz anaboliczne. W formie koncentratu jego przyswajalność i strawialność trochę się wydłuża, jednak wciąż ta forma pozostaje jedną z najbardziej ekonomicznych. Cena kilograma WPC waha się od 50–60zł. Warto zwrócić uwagę na skład preparatu, który często bogaty jest w wiele dodatkowych substancji, takich jak witaminy, minerały, kreatyna, a nawet L-glutamina czy enzymy trawienne, co przekłada się oczywiście na jego cenę.

Cechy preparatów WPC:

• czas trawienia: 2–4h
• strawialność: dobra
• cena: stosunkowo niska
• zawartość białka: 80–86%
• odpowiednia pora na spożycie: w ciągu dnia/przed treningiem

Zalety WPC:

• stosunkowo niska cena w porównaniu do jakości
• dobre działanie anaboliczne
• dobry smak i rozpuszczalność
• dobre białko dla ogólnego uzupełnienia diety

Wady WPC:

• czas wchłaniania do 4 h w zależności od możliwości trawiennych
• obecność dodatkowych tłuszczów oraz cukrów w składzie
• raczej nie nadają się po treningu i z rana ze względu na czas trawienia

WPI (Whey Protein Isolate)

Izolat białka to z kolei inna forma białka serwatkowego, która poddana została większej niż koncentrat ilości filtracji, zazwyczaj są to metody UF połączone z wymianą jonową. Pozwala to na otrzymanie czystszej formy preparatu z o wiele większą zawartością peptydów (nawet powyżej 95%) oraz lepszym profilem aminokwasowym i niższą zawartością składników niepożądanych, jak tłuszcze czy cukry. Dodatkowo charakteryzuje się on znakomitą wchłanialnością, lekkostrawnością oraz jeszcze większą wartością biolgiczną niż koncentrat.

Izolat jest bardzo pożądany w gronie kulturystycznym, ze względu na swoją szybką wchłanialność (30–60 min.). Polecany jest do stosowania z rana oraz w porach okołotreningowych, kiedy organizm najbardziej narażony jest na katabolizm. Niestety z tymi zaletami wiąże się zazwyczaj o wiele wyższa cena, przekraczająca nawet do dwóch razy wartość ceny WPC. Preparaty WPI znaleźć można już od 60–80 zł za 700 g.

Cechy preparatów WPI:

• czas trawienia: 0,5–1h
• strawialność: bardzo dobra
• cena: średnia
• zawartość białka: ok. 95%
• odpowiednia pora na spożycie: z rana, przed i po treningu

Zalety WPI:

• doskonała wchłanialność
• świetne działanie anaboliczne
• wspaniała rozpuszczalność, bardzo dobre smaki
• idealne białko dla szybkiej regeneracji po treningu i z rana
• duża zawartość białka bez zbędnych substancji
• dobre dla początkujących

Wady WPI:

• producenci często dodają masę niepotrzebnych substancji podnoszących cenę, które sprawiają, że ekonomiczność spada
• dość wysoka cena

WPH (Whey Protein Hydrolizate)

Hydrolizat jest, jak sama nazwa wskazuje, białkiem otrzymywanym metodami hydrolizy, które pozwalają na rozbicie długich łańcuchów peptydowych, na prostsze, łatwiej przyswajalne.

Białko otrzymywane metodami hydrolizy charakteryzuje się doskonałą jakością i zawartością aminokwasów oraz najlepszą strawialnością w porównaniu do WPC i WPI. Preparaty WPH polecane są głównie dla osób z problemami trawiennymi oraz bardzo dużymi restrykcjami w odżywianiu, np. w dietach ketogenicznych lub nietolerancjach pokarmowych (laktozy) oraz alergiach. Charakteryzują się one najwyższą ceną, ale również zawartością białka sięgającą 100%. Są idealnym uzupełnieniem diety w okresach regeneracji, czyli okołotreningowych oraz porannych, ale nie powinny być spożywane jako przekąski podczas dłuższych okresów niejedzenia ze względu na fakt, iż bardzo szybko się wchłaniają i mogą znacznie pobudzać procesy trawienne.

WPH cieszą się ogromną popularnością wśród sportowców wyczynowo-siłowych, gdzie szybkie dostarczenie białka jest warunkiem osiągnięć i odpowiedniej regeneracji.

Cechy preparatów WPH:

• czas trawienia: 0,2–0,5 h
• strawialność: świetna
• cena: wysoka
• zawartość białka: do 100%
• odpowiednia pora na spożycie: z rana, przed i po treningu lub w trakcie

Zalety WPH:

• najlepsza wchłanialność i strawialność
• świetne działanie anaboliczne
• wspaniała rozpuszczalność, duży wybór smakowy
• najlepsze białko dla szybkiej regeneracji po treningu i z rana
• 100% zawartości czystego białka
• odpowiednie dla alergików i osób z problemami trawiennymi

Wady WPH:

• wysoka cena
• nieodpowiednie do stosowania jako zamiennik posiłku

MIX białkowy

Na rynku dostępne są również MIXY białek i wg mojej opinii wydają się one najbardziej ekonomiczną i całkiem ciekawą opcją, ze względu na różny stopień wchłaniania, zróżnicowane frakcje peptydów oraz uniwersalność pod kątem pór przyjmowania.

Wybór białka uzależniony jest od priorytetów treningowych i żywieniowych oraz możliwości finansowych wybierającego, jednak dla początkujących oraz sportowców – amatorów stosowanie preparatów WPC na co dzień jest najlepszym wyborem. Dodatkowo można zakupić preparat WPI i stosować go tylko potreningowo w celu szybkiego dostarczenia białka do organizmu. Takie połączenie pozwoli odpowiednio wspomóc anabolizm oraz zaoszczędzić pewną część funduszy na inne treningowe dodatki. Wiele firm proponuje takie mixy, warto się więc rozejrzeć za tego typu preparatami i wybrać najlepszy dla siebie.

Preparaty białkowe to niepodważalnie jedne z niezbędnych suplementów w diecie sportowców, ze szczególnym uwzględnieniem sportów siłowych i kulturystyki. Wiedza na temat różnic w poszczególnych preparatach pomoże wybrać odpowiedni z nich dopasowany do indywidualnych preferencji, priorytetów treningowych i potrzeb co w przyszłości przełoży się na wyniki oraz osiągnięcia.