Uczulenie na lateks – przyczyny, objawy oraz alergeny pokarmowe

Uczulenie na lateks staje się coraz bardziej powszechne. W związku z tym coraz częściej diagnozuje się także alergię na niektóre owoce. Odkrycie mechanizmu reakcji krzyżowej, która odpowiedzialna jest za to zjawisko zajęło wiele lat. Dziś wiemy już sporo na ten temat.  

Uczulenie na lateks

Lateks to substancja występująca w wielu roślinach. Najczęściej jednak do jego pozyskiwania wykorzystuje się gatunek drzewa Hevea brasiliensins. Sprawcami występowania uczuleń są zawarte w lateksie białka, zarówno te występujące naturalnie, jak i dostające się w procesie produkcji. Wyróżniono aż 15 głównych ich rodzajów. Mogą one przenikać do organizmu licznymi drogami – przez skórę, błony śluzowe i drogą krwionośną.

Alergia na lateks – przyczyny

Alergię na lateks obserwuje się najczęściej u dwóch grup – pracowników służby zdrowia oraz osób z rozszczepieniem kręgosłupa z towarzyszącą przepukliną oponowo-rdzeniową. U podstaw reakcji alergicznych najczęściej leży produkcja przeciwciał, które łącząc się z alergenem wywołują w organizmie szereg reakcji prowadzących do niepożądanych objawów.

Alergia na lateks – objawy

Objawy uczulenia na lateks są różne, w zależności od rodzaju reakcji, które zachodzą w organizmie. Najczęściej są to objawy skórne. Alergiczny wyprysk kontaktowy to tzw. reakcja typu opóźnionego. Uczulone na daną substancję limfocyty T (komórki układu odpornościowego) reagują na alergen produkcją substancji zapalnych. Objawy tej reakcji występują po 24 do 48 godzinach po kontakcie z czynnikiem ją wywołującym. Są to zazwyczaj reakcje skórne (zaczerwienienie, świąd, pokrzywka). Rzadziej występuje reakcja natychmiastowa wywołana połączeniem się cząsteczki odpowiedzialnej za uczulenie z produkowanymi przez organizm przeciwciałami. W takim przypadku objawy następują bezpośrednio po kontakcie z lateksem. Należą do nich – pokrzywka, alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek, astma, a nawet anafilaksja. Anafilaksja to stan potencjalnie zagrażający życiu. To ogólnoustrojowa reakcja alergiczna, której mogą towarzyszyć objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty), oddechowego (obrzęk języka, jamy ustnej, gardła, świszcząc oddech), układu krążenia (omdlenia, spadek ciśnienia), oczu (łzawienie, przekrwienie spojówek). Śmierć może wystąpić w wyniku takiej reakcji (zazwyczaj w ciągu kilku minut od początku reakcji) na przykład z powodu uduszenia czy gwałtownego spadku ciśnienia krwi. W przypadku uczulenia na lateks ten typ reakcji występuje najrzadziej. Co ciekawe, występowanie uczulenia na lateks często współwystępuje z uczuleniem na niektóre owoce.

Alergia na lateks – alergeny pokarmowe

Zespół lateksowo-owocowy to występowanie uczulenia na niektóre owoce u osób z alergią na lateks. Białka zawarte w lateksie wywołujące niepożądane reakcje mogą powodować jednocześnie u osób obciążonych złą tolerancję bananów, awokado, kiwi i kasztanów jadalnych. W jednym z badań aż u 89% uczulonych na lateks stwierdzono występowanie przeciwciał skierowanych przeciwko białkom banana, jednak nie u wszystkich spożycie tego owocu dawało niepożądane objawy. Zjawisko to wywołane jest reakcją krzyżową. Oznacza to, że białka lateksu odpowiedzialne za wytwarzanie skierowanych przeciwko nim przeciwciał IgE zawierają w swojej budowie pewne fragmenty bardzo podobne do tych występujących w białkach niektórych owoców. W takich okolicznościach przeciwciała, które pierwotnie miały być skierowane wyłącznie przeciwko białkom lateksu łączą się również z białkami owoców wywołując objawy alergii.

Alergia na lateks – produkty zakazane

Jeżeli stwierdzono u Ciebie alergię na lateks wysoce prawdopodobne jest, że możesz mieć alergię również na banan, awokado, kiwi lub kasztany jadalne. Niezbędna jednak do stwierdzenia zespołu lateksowo-owocowego jest odpowiednia diagnostyka. Jeżeli zostanie potwierdzone występowanie uczulenia na powyższe produkty konieczna jest ich eliminacja z diety.