Hormon adrenaliny – działanie. Adrenalina na alergię

Aktualizacja: 28 lutego, 2024

Adrenalina jest hormonem, który pomaga w odpowiedzi organizmu na stres. W jaki sposób oddziałuje na organizm? Czy może być niebezpieczna?

Hormony to związki chemiczne wydzielane przez gruczoły lub tkanki układu hormonalnego. Ich zadaniem jest regulowanie procesów sąsiadujących tkanek lub też oddalonych od siebie. Jedną z takich substancji jest adrenalina.

Adrenalina hormon

Adrenalina, inaczej epinefryna, to organiczny związek chemiczny występujący naturalnie w organizmie. Wytwarzany jest przez gruczoły dokrewne m.in. rdzeń nadnerczy. Można się spotkać z określeniem 3xF, co z angielskiego oznacza, że adrenalina jest hormonem strachu, walki i ucieczki. 

Adrenalina – działanie

Nazwaniem adrenaliny 3xF nie jest przypadkowe. Wpływa ona na reakcję organizmu na stres. Dzięki temu ma on siłę do podjęcia działania. W jaki sposób epinefryna wpływa na człowieka?

• Powoduje skurcz naczyń krwionośnych.
• Zwiększa ciśnienie tętnicze krwi.
• Przyśpiesza akcję serca.
• Rozszerza naczynia wieńcowe.
• Zwiększa przepływ krwi w mózgu.
• Rozszerza źrenice.
• Zwiększa spalanie tkanki tłuszczowej.
• Zmniejsza perystaltykę jelit, wydzielanie śliny i soków trawiennych.
• Rozszerza oskrzela.
• Obniża napięcie mięśni gładkich.
• Przyspiesza glikogenolizę zwiększając stężenie glukozy we krwi.
• Hamuje wydzielanie insuliny.
• Zwiększa amplitudę migotania komór.

Adrenalina jest stosowana w przypadku zatrzymania krążenia krwi. Pobudza w ten sposób kurczliwość mięśnia sercowego i przewodnictwo bodźców w sercu. Stosowana jest także we wstrząsie anafilaktycznym – nagła, ciężka reakcja alergiczna mogąca zagrażać życiu.

W związku z tym, że adrenalina jest hormonem – białkiem, nie może być podawana doustnie. Stosuje się ją domięśniowo, podskórnie lub dożylnie.

Adrenalina na alergię

Dzięki działaniu rozszerzającemu na oskrzela jest stosowana przy alergii, a dokładanie przy wstrząsie anafilaktycznym. Po zastosowaniu powoduje obkurczenie naczyń krwionośnych, wpływając na wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Ułatwia także oddychanie dzięki rozluźnieniu mięśni gładkich oskrzeli i gardła oraz zmniejszeniu opuchlizny wokół ust.

Epinefryna jest stosowana jako lek pierwszego rzutu przy anafilaksji. Osoby silnie reagujące na alergeny np. jad osy/pszczoły, powinny zawsze mieć przy sobie strzykawkę z adrenaliną. Środek powinien być przechowywany w lodówce. Przy trzymaniu w temperaturze pokojowej jego czas przydatności się zmniejsza. Średni koszt jednej ampułki wynosi 40–55 zł (jeżeli lek jest odpłatny w  100%). Z tego powodu wiele osób nie decyduje się na noszenie adrenaliny przy sobie w sytuacjach narażenia na alergen.

Adrenalina – uzależnienie

Niektóre osoby lubią stan organizmu podczas działania dużej ilości adrenaliny. Przełamując własne lęki i słabości, czują kontrolę nad własnym życiem, dlatego starają się doprowadzać do jej wysokich stężeń w organizmie. W tym celu często uprawiają sporty ekstremalne – skoki na bungee, wyścigi samochodowe lub na motocyklach, wspinaczki wysokogórskie. Nie raz balansując na granicy życia i śmierci. Z czasem organizm przyzwyczaja się i potrzebne są coraz większe „dawki” adrenaliny, a tym samym bardziej ryzykowne zachowania. Zazwyczaj osoby nie zauważają, kiedy stają się uzależnione od epinefryny. Z czasem praca i rodzina jest odkładana na dalszy plan oraz zapomina się o własnym bezpieczeństwie. Nawet jeżeli osoba zauważy, że  ma problem, nie będzie wstanie powstrzymać się od zaprzestania tych działań. W takiej sytuacji powinna się zgłosić do specjalisty zajmującego się terapią uzależnień.

Adrenalina to hormon pomagający organizmowi w reakcji na stres. Jest stosowana w przypadku zatrzymania krążenia krwi czy też w reakcji anafilaktycznej. Jednak przyczynić się może także do uzależnienia i chęci doświadczania coraz mocniejszych, niebezpieczniejszych sytuacji, balansując w ten sposób na krawędzi życia i śmierci.