W czym jest kobalt? Uczulenie na kobalt

Aktualizacja: 6 maja, 2024

Kobalt należy do mikroelementów, których odpowiednia zawartość w organizmie spełnia kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu ustroju. Mimo że zapotrzebowanie na ten pierwiastek jest niewielkie, to jego niedobór wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Kobalt jest również pierwiastkiem, który odpowiedzialny jest za bardzo częste występowanie alergii kontaktowych, dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć w jakich produktach występuje.

Kobalt

Kobalt został zidentyfikowany w 1786 roku przez szwedzkiego chemika T.O. Bergmana. Naturalnie występuje w skorupie ziemskiej, a jego emisja do gleby lub powietrza ma miejsce w czasie wietrzenia skał, gleby, emisji wulkanu lub w trakcie pożarów lasów. Następnie z gleby kobalt pobierany jest przez rośliny, dla których jest on niezbędnym składnikiem do prawidłowego wzrostu. Pierwiastek ten jest niezwykle cenny dla zachowania zdrowia, ponieważ jest on nierozłącznym składnikiem witaminy B12 (kobalaminy).

Cząsteczka witaminy B12 składa się z czterech połączonych ze sobą pierścieni pirolowych z centralnie umiejscowionym atomem kobaltu. Ta niezwykle ważna dla organizmu witamina uczestniczy w powstawaniu komórek krwi oraz bierze udział w syntezie DNA i RNA w erytroblastach. Dodatkowo jest niezbędna w trakcie przemian węglowodanów oraz tłuszczu, ponadto uczestniczy w przemianach metabolicznych w organizmie człowieka.

Co więcej witamina B12 wpływa na budowanie otoczki mielinowej oraz tworzenie impulsów, dlatego jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego. Ze względu na liczne funkcje, które spełnia witamina B12 w organizmie, jej niedobór może prowadzić do niedokrwistości, rozwoju chorób neurologicznych, zwiększać ryzyko chorób serca czy miażdżycy. Bez wątpienia kobalt jest bardzo ważnym pierwiastkiem dla organizmu, ponieważ stanowi on składnik jednej z kluczowych witamin niezbędnych do zachowania równowagi ustroju.

W czym jest kobalt?

Niezależnie od wieku człowieka szacuje się, że zawartość kobaltu w tkankach wynosi około 1,2–1,5 mg. Jednak tylko 10% spożywanego pierwiastka wykorzystywana jest w procesie syntezy witaminy B12, natomiast pozostała jego część magazynowana jest w tkankach tj. kości, mięśniach, nerkach, trzustce czy wątrobie. Nadmiar kobaltu wydalany jest wraz z moczem czy kałem. Podwyższone stężenia kobaltu mogą występować u osób suplementujących ten pierwiastek czy palących papierosy.

W jakich produktach spożywczych występuje kobalt?

• Grzyby
• Zielona cebula
• Szpinak
• Jarmuż
• Pomidory
• Marchew
• Ziemniaki
• Podroby
• Jaja
• Mleko
• Ostrygi
• Mięso czerwone

Zawartość kobaltu w roślinnych produktach spożywczych zależy od rodzaju gleby, jej pH, mikroflory oraz szerokości geograficznej.

Uczulenie na kobalt

Kobalt należy do jednych z najczęściej uczulających pierwiastków chemicznych, jednak substancją uczulającą nie jest sam pierwiastek, a jego połączenie wraz z chromem i niklem. Kobalt jest alergenem kontaktowym, dlatego też skutki uczulenia na ten pierwiastek mogą występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Alergię na kobalt mogą wywoływać farby zawierające ten pierwiastek, środki czyszczące używane w gospodarstwie domowym oraz specjalne barwniki służące do wykonania tatuażu.

Najbardziej narażeni więc na szkodliwe działanie kobaltu są osoby pracujące w fabrykach porcelany, przy malowaniu mebli, przy produkcji włókien szklanych, gum oraz złotnicy. Dodatkowo u dziewcząt noszących sztuczną biżuterię z domieszką kobaltu zaobserwowano skutki alergii kontaktowej na ten pierwiastek. Należy podkreślić jednak, że kobalt rzadko uczula drogą doustną. Podstawowym objawem alergii kontaktowej jest wyprysk skórny, któremu towarzyszy obrzęk oraz wysięk ropny lub wodnisty. W celu zdiagnozowania alergii kontaktowej wykorzystuje się testy płatkowe polegające na nałożeniu na skórę alergenu oraz oczekiwaniu na reakcję ze strony organizmu. Jeśli testy potwierdzą uczulenie na kobalt należy wtedy unikać środków powodujących problemy skórne oraz zwracać szczególną uwagę na produkty bogate w nikiel i chrom.

Kobalt wchodzi w skład witaminy B12, dlatego spełnia on bardzo ważną rolę w organizmie. Ze względu na bardzo małe zapotrzebowanie organizmu na ten pierwiastek, nie ma konieczności suplementacji tego związku. Dieta urozmaicona, prawidłowo zbilansowana jest wystarczającym źródłem tego składnika dla ustroju.