Termogeniki – działanie, źródła naturalnych spalaczy tłuszczu

Aktualizacja: 30 lipca, 2020

Pewnie wielu osobom określenie ,,termogeneza” kojarzy się ze skutecznymi spalaczami tłuszczu, których na rynku możemy znaleźć szeroką gamę. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z tego, że nasilenie termogenezy poprzez odpowiedni dobór jakościowy i ilościowy pokarmu może pobudzić proces lipolizy, intensywnie wspomagając uwalnianie tłuszczu z adipocytów. W niniejszym artykule postaram się nieco przybliżyć zagadnienie związane z termogenezą.

Termogeneza

Człowiek należy do organizmów stałocieplnych. Posiada umiejętność utrzymywania stałej temperatury ciała, niezależnie od warunków środowiskowych. Wspomniana zdolność powiązana jest z wykształceniem specjalnych mechanizmów biologicznych umożliwiających wytwarzanie ciepła. Proces termogenezy zachodzi w naszym ustroju nieprzerwanie przez całe życie. Wyróżniamy dwa rodzaje termogenezy, a mianowicie termogeneze drżeniową oraz termogenezę bezdrżeniową tzw. chemiczną. Termogeneza drżeniowa powstaje w wyniku obniżonej temperatury otoczenia, powodując mimowolne skurcze mięśni szkieletowych, a także wzrost napięcia mięśniowego, tudzież należy zaznaczyć, iż szybkie skurcze powodują wzrost temperatury ciała. Wówczas termogeneza bezdrżeniowa indukowana jest pod wpływem spożycia składników, które dostarczamy wraz z pożywieniem. W trakcie przyjmowania pokarmu tempo przemiany materii ulega przyspieszeniu. Powiązane jest to przede wszystkim z trawieniem i wchłanianiem składników odżywczych, a tym samym wzrostem aktywności wielu hormonów m.in (adrenaliny, noradreliny, hormonów tarczycy i glukagonu), których wydzielanie wzrasta w okresie poposiłkowym. Nasilenie termogenezy poposiłkowej w głównej mierze zależy od ilości dostarczonego pokarmu, a także jego rodzaju. Warto zaznaczyć, że białko charakteryzuje się najwyższym efektem termicznym pożywienia – około 25% z kolei węglowodany około 6% a lipidy 5–10%. Termogeneza poposiłkowa zwiększa wydatek energetyczny w ustroju, pobudzając przy tym proces lipolizy (spalanie tkanki tłuszczowej ), co ma niezwykle duże znaczenie dla osób odchudzających się. Na proces termogenezy mogą również wpływać substancje nieodżywcze, takie jak kapsaicyna, kofeina, synefryna.

Termogeneza – działanie

W świetle powyższych informacji można uznać, iż istnieją dwa rodzaje termogenezy: termogeneza drżeniowa oraz termogeneza bezdrżeniowa. Dowiedzieliśmy się również, że składniki pokarmowe dostarczane wraz z pożywieniem lub substancje nieodżywcze takie jak m.in (kapsaicyna, kofeina, synefryna etc.) nasilają tempo metabolizmu, gdyż nasz organizm wymaga energii na trawienie, wchłanianie i metabolizowanie produktów spożywczych lub innych związków, to tzwn. poposiłkowa termogeneza bezdrżeniowa. Mechanizmy leżące u podstaw tego zagadnienia są dosyć skomplikowane, dlatego aby pojąć nieco głębiej proces działania termogenezy, potrzebna będzie nam przede wszystkim podstawowa wiedza z dziedziny biochemii.

Fosforylacja oksydacyjna zachodzi w wewnętrznej błonie mitochondrialnej. Proces ten polega na stopniowym przekazywaniu elektronów ze zredukowanych nukleotydów NADH lub FADH2 do tlenu cząsteczkowego, który jest ich akceptorem. Omawiany cykl prowadzi do zmagazynowania energii, która jest wykorzystywana do syntezy adenozynotrifosforanu (ATP) – nukleotydu stanowiącego podstawowy nośnik energii wewnątrz komórek.

Naturalne termogeniki – źródła

Warto również zauważyć, że podstawowym składnikiem większości tzw. termogeników są naturalne substancje, które możemy znaleźć w pożywieniu. Większość tych związków jest łatwo dostępna. Wprowadzenie ich do swojego menu z pewnością może wspomagać redukcję tkanki tłuszczowej:

• zielona herbata – zawiera związki polifenolowe (głównie katechiny), które są jednym z najmocniejszych przeciwutleniaczy, poza tym zmniejszają aktywność enzymu rozkładającego katecholaminy biorące udział w procesie lipolizy oraz termogenezy;
• pieprz kajeński (chilli) – wykazuje właściwości termogenne, za które odpowiedzialna jest kapsaicyna. Wpływa ona na receptory waniloidowe (TRPV1) oraz zmienia aktywność SERCA (białka występującego w mięśniach), dzięki czemu przyczynia się do przyspieszenia metabolizmu, a także nasilenia uwalniania tłuszczu z adipocytów;
• kawa – najważniejszą substancją odpowiedzialną za jej działanie jest kofeina, związek o właściwościach zarówno pobudzających, jak i termogennych. Alkaloid ten zwiększa wydzielanie katecholamin, takich jak noradrenalina i adrenalina nasilając przy tym spalanie tłuszczu zapasowego oraz produkcję ciepła. Poza tym redukuje uczucie zmęczenia, pobudza do działania, a także zwiększa spontaniczną aktywność ruchową;
• imbir – posiada składnik o działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym oraz termogennym. Za te właściwości odpowiada zawarty w imbirze gingerol. Omawiana substancja zwiększa również uczucie sytości, a także wzmaga wydatkowanie energii co jest powiązane z nasiloną termogenezą;
• czarna herbata – obecność teaflawiny i tearubiginy w czarnej herbacie może korzystnie wpłynąć na wrażliwość insulinową. Hormon ten może zarówno zintensyfikować termogenezę, a także blokować aktywność enzymów zaangażowanych w proces tworzenia i ponownego odkładania się tłuszczu. Warto jednak nadmienić, iż dotyczy to jedynie osób z prawidłową wrażliwością insulinową;

Poza wyżej wymienionymi związkami istnieje jeszcze wiele innych naturalnych substancji, które nasilają proces termogenezy oraz zwiększają wydatkowanie energii. Warto zatem rozważyć wprowadzenie do swojej diety składników z powyższej listy. Odpowiednio dobrana ilość jak i rodzaj pokarmu może korzystnie wspomóc pracę nad sylwetką, a przede wszystkim poprawić zdrowie.

Proces termogenezy zachodzi w naszym organizmie nieprzerwanie, zmienia się jedynie intensywność komórkowych procesów metabolicznych prowadzących do wytwarzania ciepła. Omawiane zjawisko jest niezbędne do utrzymania odpowiedniej temperatury ciała, co więcej nasilenie termogenezy poprzez właściwy dobór składników pokarmowych lub innych substancji w diecie może w sposób skuteczny przyspieszyć tempo przemiany materii, a tym samym wspomóc spalanie tkanki tłuszczowej.