Herbata na odchudzanie

Aktualizacja: 11 kwietnia, 2024

W krajach azjatyckich uznawana była za lek na wiele dolegliwości, a spożywanie jej naparów niejednokrotnie wiązało się z ceremoniałem, a także stanowiło filozofię życia. Mowa oczywiście o herbacie – znanej chyba wszystkim jako produkt rynkowy, powstały w specjalny sposób z młodych liści i nierozwiniętych pąków listków krzewu herbacianego Camellia. Ze względu na walory sensoryczne, obecność polifenoli oraz swoje specyficzne właściwości herbata stała się jednym z najpopularniejszych napojów na świecie. 

Jaka herbata na odchudzanie?

Czarna, zielona czy biała herbata otrzymywana jest z liści, pączków liściowych lub delikatnych łodyżek wiecznie zielonych krzewów herbacianych z rodzaju Camellia, zaś ta ziołowa, a właściwie surogat herbaty, powstaje poprzez zaparzanie wrzątkiem jakiejkolwiek rośliny innej aniżeli krzew herbaciany. Regularne picie naparów herbacianych poza oczywistym efektem pobudzającym korzystnie oddziałuje na zdrowie, czego dowodem jest różnorodność suplementów diety zawierających wyciągi z herbat. Preparaty te znajdują zastosowanie w dietach redukcyjnych oraz podczas zmagań z wysokim stężeniem cholesterolu we krwi.

Właściwości herbaty

W zależności od czasu trwania fermentacji można wyróżnić herbatę żółtą, czerwoną i czarną, zaś biała i zielona należą do herbat niefermentowanych. Herbata zawiera szereg związków mineralnych występujących w śladowych ilościach. Jednakże największe znaczenie mają związki biologicznie czynne, a wśród nich alkaloidy (kofeina) i związki polifenolowe. Stwierdzono bowiem, że składnikiem herbaty odpowiedzialnym za jej prozdrowotne właściwości są związki polifenolowe o właściwościach antyoksydacyjnych. To właśnie polifenole zwiększają wydajność antyoksydacyjną krwi i w ten sposób chronią komórki i tkanki przed szkodliwymi skutkami utleniania. Oprócz właściwości antyoksydacyjnych związki biologicznie czynne stymulują system immunologiczny i wykazują korzystny wpływ na skład mikroflory jelitowej. W piśmiennictwie naukowym coraz częściej pojawiają się optymistyczne doniesienia o korzystnym wpływie herbaty na układ sercowo-naczyniowy, redukcję masy ciała, a nawet zmniejszenie ryzyka chorób nowotworowych i neurodegeneracyjnych [6].

Czerwona herbata

Herbata czerwona uważana jest za najbardziej aromatyczną herbatę świata. Należy bowiem do herbat półfermentowanych, a proces jej obróbki zaczyna się etapem więdnięcia liści. Fermentacja czerwonej herbaty trwa znacznie krócej niż w przypadku herbaty czarnej, dzięki czemu zawiera ona znacznie więcej enzymów i polifenoli. Szczególnym uznaniem cieszy się fermentowana w 70% chińska Pu-erh. Badania dowodzą, iż herbata czerwona Pu-erh wykazuje działanie oczyszczające i wzmacniające organizm. Ponadto pobudza procesy trawienne oraz skutecznie wspiera walkę z nadwagą.

Zielona herbata

Najstarsza ze wszystkich herbat zielona herbata ze względu na wzrost znaczenia zdrowego odżywiania się zaczęła być dostrzegana także przez Europejczyków. Lekko zielone napary korzystnie oddziałują na układ pokarmowy, ułatwiając przy tym trawienie i przyswajanie pokarmów. Oprócz tego wspierają funkcjonowanie nerek i dróg moczowych, usuwają zmęczenie, a także mogą obniżać ciśnienie krwi. Wiele badań wskazuje na szczególną rolę zawartych w słomkowych naparach polifenoli (jak flawonoidy, katechiny). Wykazano też, iż regularne picie herbacianego naparu wywiera bardzo korzystny wpływ na zdrowie. Obniża bowiem poziom cholesterolu oraz cukru we krwi. Może chronić mózg zarówno przed osłabieniem zdolności umysłowych, jak i przed udarem. W aptekach i sklepach zielarsko-medycznych oprócz tej naturalnej herbaty przeznaczonej do zaparzania, obecnej w postaci niefermentowanych liści, znajdziemy także szeroką gamę suplementów diety, które zawierają wyciągi z tej rośliny.

Biała herbata

Coraz większą popularność na rynku zyskuje herbata biała. Otrzymuje się ją bowiem wyłącznie z młodych pąków krzewu herbacianego, zbieranych wczesną wiosną. Ciekawostką jest, iż biała herbata zawiera najwięcej teiny spośród wszystkich odmian, co sprawia, że wykazuje silne właściwości orzeźwiające i pobudzające. Ponadto cechuje ją wysoka zawartość związków antyoksydacyjnych, które niemal trzykrotnie przewyższają ich zawartość w herbacie zielonej. 

Czarna herbata

Jedyną w pełni fermentowaną herbatą jest herbata czarna, która prawdopodobnie jest najbardziej popularna w naszym żywieniu, a tym samym najczęściej gości na naszych stołach. Choć czarna herbata nie jest przedmiotem tak wielu badań jak zielona, wydawać by się mogło, iż właściwości tych herbat są podobne. Przykładem jest działanie kofeiny na masę ciała. Biorąc pod uwagę fakt, że – jak sugerują nam niektóre badania – zielona herbata miałaby właściwości odchudzające, warto pamiętać, iż nie zawiera ona większej ilości kofeiny aniżeli czarna. Stąd też takie działanie powinno dotyczyć obydwu rodzajów herbat [6]. 

Herbata ulung (Oolong, herbata turkusowa)

Herbata Oolong, znana również pod nazwą „czarny smok”, pochodzi z Chin oraz północno-wschodniej części Tajwanu. Cechuje się dużą zawartością taniny i katechin oraz niewielką zawartością kofeiny. Z uwagi na obecność związków biologicznie czynnych oolong może zapobiegać powstawaniu schorzeń o podłożu rodnikowym, m.in. zaburzeń funkcji poznawczych związanych z procesami starzenia się organizmu, zaburzeń krążenia mózgowego i obwodowego. Ponadto „czarny smok” wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego, a co ciekawe, może być pomocny w walce z nadwagą i otyłością. Badania przeprowadzone na myszach dowiodły, iż gryzonie, które otrzymywały jeden z polifenoli wyekstrahowany z tej herbaty, traciły na wadze pomimo diety bogatej w cukry oraz tłuszcze [6].

Imbir jako dodatek do herbaty

Imbir lekarski znano już od starożytności, a jego cenne właściwości z powodzeniem wykorzystywano do łagodzenia objawów ciężkich chorób. Surowiec leczniczy stanowi jego kłącze, zbierane wiosną bądź jesienią. Roślina ta wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz wzmacniające ogólną odporność organizmu. Można ją stosować w czasie ciąży, wykazuje bowiem działanie przeciwwymiotnie. Warto również wiedzieć, że używanie imbiru jako przyprawy ułatwia trawienie, zapobiega zaparciom oraz przeciwdziała powstawaniu wrzodów.

Czy zioła działają?

W naszych czasach coraz częściej obserwujemy powrót do natury – powrót do ziół. Zioła możemy zaprosić nie tylko do naszej apteczki, ale też do naszej kuchni. Dlaczego? Primo, korzystnie wpływają na metabolizm, a tym samym wspomagają trawienie pokarmów. Warto zatem włączyć do diety dla przykładu siemię lniane czy babkę jajowatą, bowiem zmniejszają one łaknienie, pobudzając ośrodek sytości. Zioła te zasobne są w substancje śluzowe, które pod wpływem wody pęcznieją w przewodzie pokarmowym. Secundo, nie można przejść obojętnie obok cynamonu, zwłaszcza cynamonu cejlońskiego. Znana jest jego rola w dietach redukcyjnych, bowiem ta niepozorna przyprawa przyspiesza metabolizm, pomaga w walce z nadmiernym spożyciem słodyczy, dając poczucie sytości, przez co zapobiega przejadaniu się. Tertio, w ostatnich latach obserwuje się zainteresowanie ostrokrzewem paragwajskim, znanym jako yerba mate. Napary z tej rośliny obniżają poziom cholesterolu, działając ochronnie na wątrobę. Ponadto stymulują ośrodkowy układ nerwowy, nie powodując uzależnienia. Ostrokrzew paragwajski jest skarbnicą witamin: A, C, E, B1, B2, karotenu i biotyny. Oprócz tego mieści w sobie składniki mineralne: sód, żelazo, potas, krzem i siarkę oraz zawiera mateinę, substancję o działaniu pobudzającym. Spożywanie naparów z yerba mate wspomaga odchudzanie poprzez zwiększenie poczucia sytości, stąd też zalecane są one w leczeniu otyłości. 

Nie należy zapomnieć, iż podstawowym narzędziem zmagań z nadwagą jest prawidłowo funkcjonujący układ pokarmowy i wydalniczy, dlatego też ważne jest wspomaganie funkcjonowania przewodu pokarmowego, a także gruczołów trawiennych (wątroby, trzustki) oraz nerek. Na ratunek warto wykorzystać zioła takie jak: mięta pieprzowa, melisa, bazylia, oregano, koper włoski czy kminek. Zwiększają one wydzielanie soku żołądkowego i żółci oraz zapobiegają wzdęciom. Może więc warto zacząć walkę z nadwagą od zbilansowanej diety i zmiany stylu życia, jednocześnie włączając mieszanki ziołowe bądź pojedyncze zioła do swojego menu…

Przeczytaj też:

• Ile kalorii dziennie wypijamy? Kawa i herbata
• Jak nawodnić organizm? Czy herbata odwadnia?

Herbata to napój w pełni naturalny, nisko przetworzony, a spożywany bez dodatku cukru niedostarczający kalorii. Spożywanie naparów herbacianych dostarcza przyjemności, a przy okazji może mieć korzystny wpływ na nasze zdrowie. Pamiętajmy jednak, iż samo picie czerwonej herbaty bądź mieszanek ziołowych nie pomoże nam w walce z nadwagą i otyłością. Podstawę bowiem stanowi odpowiednio zbilansowane i zróżnicowane żywienie, które w połączeniu z aktywnością fizyczną jest jedyną skuteczną drogą do zdrowia.