Tagatoza – właściwości, wpływ na zdrowie, zastosowanie, cena

Tagatoza to mało znany i rzadko wykorzystywany zamiennik cukru. Mimo dobrej przydatności technologicznej i korzystnych walorów zdrowotnych najczęściej używa się ją na skalę przemysłową jako dodatek do mieszaniny innych substancji słodzących. Jakie właściwości dla zdrowia posiada tagatoza i co stoi na przeszkodzie do jej codziennego stosowania?
Tagatoza
Tagatoza – podobnie jak glukoza i fruktoza, jest cukrem prostym należącym do ketoheksoz. Największa ilość występuje w tropikalnym drzewie Sterculia setigera, rosnącym w rejonach Ameryki Północnej, śladowe dawki można również znaleźć w mleku UHT, jogurtach i niektórych serach.
Obecnie w celach komercyjnych tagatozę otrzymuje się z laktozy, hydrolizowanej na glukozę i galaktozę. Cukier mleczny jest następnie izomeryzowany w obecności wodorotlenku wapnia do postaci D-tagatozy, a z powstałej mieszaniny w wyniku krystalizacji otrzymuje się oczyszczoną tagatozę.
Właściwości tagatozy
Tagatoza jest związkiem charakteryzującym się dobrą rozpuszczalnością w wodzie, stabilnością w zakresie pH 2–7 i wysokich temperatur (do 170◦C). Przyjmuje postać białych, bezwonnych kryształów. Słodkość tego cukru jest odrobinę mniejsza, niż sacharozy i wynosi 92%, jednak ma tendencję do wzmacniania smaków innych słodzików. W połączeniu z acesulfamem K czy aspartamem zwiększa ich słodkość jednocześnie tłumiąc gorzkawy posmak. Ma również tendencję do intensyfikacji smaku miętowego, cytrynowego, śmietankowego i toffi. Te właściwości sprawiają, iż chętnie jest wykorzystywana w przemyśle w połączeniu z innymi substancjami słodzącymi.
Wpływ tagatozy na zdrowie
Tagatozę uważa się za stosunkowo bezpieczny zamiennik cukru. Poza niższą wartością energetyczną, cukier ten:
- ma mniej kalorii – 100 g tagatozy zawiera 150 kcal, podczas gdy taka sama ilość cukru białego to już wartość rzędu 400 kcal. Jest to cenna informacja dla osób ograniczających ilość energii w diecie;
- pozytywnie wpływa na rozwój mikroflory jelitowej – większość spożytej tagatozy przechodzi do jelita grubego, gdzie ulega fermentacji do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Te zaś stanowią pożywkę dla „dobrych” bakterii jelitowych i ograniczają rozwój mikroflory chorobotwórczej;
- może powodować biegunki – podobnie jak ksylitol, spożywanie większej ilości tagatozy może skutkować zmianą rytmu wypróżnień. Określenie „nadmierne spożycie może mieć skutki przeczyszczające” musi być umieszczone na etykiecie w przypadku każdego produktu, w którym stężenie tagatozy przekracza 15 g na porcję oraz wszystkich napojów zawierających powyżej 1% tagatozy;
- nie powoduje próchnicy – ze względu na fakt, iż tagatoza nie jest pożywką dla bakterii kolonizujących jamę ustną, w przeciwieństwie do cukru białego nie przyczynia się do rozwoju próchnicy;
- korzystna dla diabetyków – spożycie tagatozy nie wpływa znacząco na wzrost stężenia glukozy we krwi. Uważa się ją za dobry substytut cukru białego, ponieważ ma niższy indeks glikemiczny (IG = 7,5);
- uznana za bezpieczną – tagatoza posiada status GRAS (ang. Generally Recognized As Safe) jest więc oficjalnie uważana za substancję bezpieczną do spożycia.
Badania nad tagatozą nie ustają, a wnioski z wysuniętych analiz wskazują na możliwe wykorzystanie tego cukru m.in. w leczeniu anemii i hemofilii, ze względu na potencjalne zwiększanie ilości erytrocytów i hemoglobiny we krwi. Znikomy wpływ na zmiany glikemii sprawia, że badacze próbują również wykorzystać ją w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości.
Zastosowanie tagatozy
Na skalę przemysłową tagatozę wykorzystuje się w przemyśle spożywczym w produkcji niskokalorycznych przekąsek, żywności dla diabetyków, napojów (również gazowanych, dzięki stabilności cukru w niskim pH), dżemów, płatków. Odporność na wysokie temperatury sprawia, iż z powodzeniem znajdzie zastosowanie również w słodzeniu gorących napojów, gotowaniu i pieczeniu, także na potrzeby gospodarstwa domowego. Tagatozę wykorzystuje się również w przemyśle farmaceutycznym (jako środek słodzący dodawany do leków) i kosmetycznym – dzięki zdolności do redukowania płytki nazębnej jest składnikiem past do zębów i płynów do płukania ust.
Właściwości antyoksydacyjne i ochronne względem komórek, które wykazuje tagatoza sprawia, iż próbuje się ją zastosować w transplantologii, jako składnik płynów do przechowywania narządów.
Tagatoza – cena
Jako środek słodzący tagatoza dopuszczona jest do obrotu w USA, Australii, Nowej Zelandii, Brazylii, Korei Południowej, Japonii oraz krajach Unii Europejskiej. Cena 250 g opakowania czystej tagatozy (100%), bez dodatku innych substancji słodzących jest dość wysoka, wynosi bowiem 27 zł, co daje około 110 zł w przeliczeniu na 1 kg słodzika. Być może to właśnie cena jest powodem, dla którego tagatoza nie jest powszechnie znanym i stosowanym zamiennikiem cukru.
Literatura:
- Wanarska M. D-tagatoza – prosty cukier o ogromnym potencjale aplikacyjnym. Laborant nr 3/2001, str. 20-22
Czy cukier może być dobry? Na pewno lepszy jest brązowy od białego, jednak najlepszy jest cukier brzozowy. Poznajcie właściwości lecznicze cukry brzozowego! czytaj więcej
Fruktoza to jeden z cukrów prostych. Znajdujemy ją przede wszystkim w owocach. Czy może znaleźć się w diecie diabetyka? czytaj więcej
Cukrzyca to choroba metaboliczna, w której bardzo ważne jest ograniczenie cukrów prostych. Lecz nawet osoby chorujące od czasu do czasu mają ochotę na słodkie łakocie. Czy cukrzyk może jeść słodycze? czytaj więcej
Opinie
wyłącz pisanie odpowiedziTwoja opinia jest ważna. Zarówno dla nas jak i innych osób korzystających z naszego serwisu.
Już za 20zł ! Tabela zamienników GRATIS !