Fruktoza zamiast cukru dla cukrzyka, ale czy na pewno?

Aktualizacja: 5 marca, 2025

Z chemicznego punktu widzenia, fruktoza jest monosacharydem, który w temperaturze pokojowej przybiera postać białej, krystalicznej substancji. Nazywana cukrem owocowym, naturalnie występuje w owocach czy miodzie.

Fruktoza posiada jeden z najniższych indeksów glikemicznych spośród naturalnych cukrów i  jest znacznie słodsza niż stosowana powszechnie sacharoza. Metabolizowana jest w wątrobie.

Fruktoza dla cukrzyka

Fruktoza jeszcze do niedawna była polecana diabetykom jako substytut cukru ze względu na swój niski indeks glikemiczny i bardzo słodki smak, a poza tym wykorzystanie fruktozy, jako źródła energii, nie wymaga udziału insuliny.

Spożycie dużej ilości fruktozy powoduje jednak spadek wrażliwości organizmu na leptynę, która reguluje uczucie sytości. Co za tym idzie, osoby stosujące ten monocukier, mogą spożywać większe ilości pokarmu, a to prowadzić może w prosty sposób do otyłości. Fruktoza niekorzystnie wpływa także na poziom lipidów we krwi, podnosi stężenie triacylogliceroli oraz cholesterolu LDL. Wysokie spożycie cukru owocowego pobudza lipogenezę, co prowadzi do zwiększonej ilości kwasów tłuszczowych w organizmie.

W skutek zaburzeń profilu lipidowego, zwiększonej produkcji kwasów tłuszczowych, fruktoza może sprzyjać rozwojowi insulinooporności, która sama w sobie prowadzi do cukrzycy.

Ponadto, w trakcie przetwarzania fruktozy w wątrobie, powstaje kwas moczowy jako produkt uboczny. Związek ten, szczególnie w wysokim stężeniu, przyczynia się do rozwoju miażdżycy.

Te wszystkie czynniki w połączeniu mogą prowadzić do chorób układu sercowo-naczyniowego i potęgować zaburzenia funkcjonowania organizmu cukrzyka.

Fruktoza zamiast cukru

Lekarze przestrzegają przed nadmiernym spożywaniem cukrów prostych, do których należy fruktoza. Pomimo, iż posiada stosunkowo niski indeks glikemiczny, jest wolniej przyswaja przez organizm, to nie daje uczucia sytości, co może prowadzić do większego jej spożycia.

Czytaj także: „Dieta o niskim indeksie glikemicznym”

Coraz powszechniej stosowana w produktach spożywczych, zwłaszcza słodkich, gazowanych napojach, przyczynia się do rozwoju otyłości, cukrzycy, chorób serca oraz dyslipidemii. Zaleca się, by cukry proste nie przekraczały 10% spożywanej dziennej dawki energii.

Spożycie owoców w umiarkowanych i zalecanych ilościach, jest bezpieczne, a nawet wskazane. Taka ilość fruktozy dostarczona do organizmu nie zaszkodzi mu. Z fruktozą, jak i z innymi cukrami szczególnie muszą uważać diabetycy. Nagminne spożywanie dużych dawek fruktozy może prowadzić do wielu powikłań i zaburzeń stężenia glukozy oraz lipidów we krwi.